Friday, November 22, 2019

ମୁଣ୍ଡାଭାଷାରେ ସାଧାରଣ କଥୋପକଥନ

ଭାରତର ସର୍ଵପୁରାତନ ପରିଵାର ହେଉଛି ମୁଣ୍ଡାଭାଷା ଉପପରିଵାର ଏଵଂ ଏହା ଆଷ୍ଟ୍ରୋଏସୀୟ ଭାଷାପରିଵାରର ଅନ୍ତର୍ଗତ ଅଟେ । ମୁଣ୍ଡାଭାଷା ପରିଵାରକୁ  ମୁଖ୍ୟତଃ
ଦୁଇଭାଗରେ ଵିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ।

■ଉତ୍ତର ମୁଣ୍ଡାଭାଷା
ଖେର୍’ୱାରୀ,ବିଜୋରୀ,କୁରାଖୁ(କୁରକ୍ଷ),ମୁଣ୍ଡା,ମୁଣ୍ଡାରୀ,ଭୂମିଜୀ,ଅସୁରୀ,କୋଡା଼,ହୋ,ବିରହୋର୍,କୋଲ୍,ଟୁରି,ସାନ୍ତାଳୀ ଓ
ମହାଳୀ ଆଦି ଭାଷା ଉତ୍ତର ମୁଣ୍ଡାଭାଷାର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ

■ଦକ୍ଷିଣ ମୁଣ୍ଡାଭାଷା
ଖଡି଼(ରି)ଆ,ଜୁଆଙ୍ଗ, ଗାତା(ଗଦବା/Gta),ବଣ୍ଡା(ରେମୋ),ବୋଡୋ଼ ଗଦବା(ଗୁତବ୍),ପାରେଙ୍ଗି,ସୋରା(ସଉରା),ଲୋଧି ଓ ଝରାୟ ଆଦି ଭାଷାକୁ ଦକ୍ଷିଣ ମୁଣ୍ଡାଭାଷା ଭାଵେ ଗଣନା କରାଯାଏ ।

ତେଵେ ଏସମସ୍ତ ଭାଷାଗୁଡି଼କ ମଧ୍ୟରେ ଭାଷାଵିଦ୍ ମାନେ ମୁଣ୍ଡାଭାଷାକୁ ସର୍ଵପୁରାତନ ବୋଲି ମତ ଦିଅନ୍ତି ତେଣୁ ଏହି ଭାଷା ନାଆଁରେ ଭାରତୀୟ ଆଷ୍ଟ୍ରୋଏସୀୟ ଭାଷାଗୁଡି଼କୁ ମୁଣ୍ଡାଭାଷା ସମୂହ ନାମରେ ନାମିତ କରାଯାଇଛି ।

କଥୋପକଥନକୁ ମୁଣ୍ଡାଭାଷାରେ  ଜାପାଗାର କୁହାଯାଏ । ନିମ୍ନରେ ମୁଣ୍ଡାଭାଷାରେ କେତେକ ସାଧାରଣ ଵାକ୍ଯର ଉଦାହରଣ ଦିଆଗଲା ।

ଓ―କ୍ଷେତରେ ଗୋବର ଖତ ଦେଲେ ଭଲ ଫସଲ ହେବ ।

ମୁ―ଅତେରେ ଗୁରିଇ ଏମେରେ ବୁଗିନ ଚାଆସ ହବାନା  ।

ଓ―ତୁମର ନାମ କଣ ?
ମୁ―ଆମାଆ ନୁତୁମ ଚିନାଆ ?

ତୁମ ବାପାଙ୍କ ନାମ କଣ ?
ଆମାଆ ବାବା/ଆପୁଙ୍ଗ  ନୁତୁମ ଚିନାଆ ?

ତୁମ ମାଆଙ୍କ ନାମ କଣ ?
ଆମାଆ ମାଆ/ଇୟାଙ୍ଗ  ନୁତୁମ ଚିନାଆ ?

ଆଜି କଣ ଖାଇଛ ?
ତିସିଙ୍ଗ ଚିନାଆ ଜମ୍ତାଡ଼ାମ ?

(ନାମ) ଏଠିକି ଆସ ।
(ନୁତୁମ) ନେନ୍ତାତେ ହୁଜୁଇମେ ।

ତାକୁ ଟିକିଏ କୁହ ।
ଆୟେ ଜକା ଜାଗାରାଇମ ହୁଜୁୱେ ।

କାଲି ଆଗରେ ଆସିବ ।
ଗାପା ଆୟାରତେ ହୁଜୁଉମେ ।

ତୁମେ ସ୍କୁଲକୁ କେତେବେଳେ ଆସ ।
ଆମ ଚିମିତେଙ୍ଗ ଇସ୍କୁଲତେମ୍ ହୁଜୁୱେ ।

ସ୍କୁଲ କେତେବେଳେ ଛୁଟି ହୁଏ ।
ଇସ୍କୁଲ ଚିମିତେଙ୍ଗ ଛୁଟିନେ ।

ସ୍କୁଲରେ ପ୍ରାର୍ଥନା କର କି ?
ଇସ୍କୁଲରେ ଆର୍ଦାଶୟାପେ ଚି?

ପିଲାମାନେ ବୁଝିଲ କି?
ହୋନକ  ସମଝାଅଜାନାଚି ପେ ?

ଜାଣିଥିବା ପିଲା ହାତ ଟେକ ।
ଆଦାନ/ଏତଆନ  ହୋନକ ତିଇ ଦନ୍ଦୟେପେ ।

ଡ଼ର ନାହିଁ ।
ଆଲପେ ବରୟା ।

ନ ବୁଝିଲେ ପଚାର ।
କାପେ  ସମଝାଅଜାନରେ କୁଲିପେ/କାଜିପେ ।

ପିଲାମାନେ ପାଟି କର ନାହିଁ ।
ହୋନକ  ଆଲପେ କାକାଲାୟା ।

ଦଳ ଗଠନ କର ।
ଗଅଟ ବାୟିପେ ।

ସମସ୍ତେ ଅଂଶ ଗ୍ରହଣ କର ।
ସାବିନକ  ଭାଗା ଇଡେପେ ।

ଡ୍ରିଲ କର ।
ଡ୍ରିଲଲେ ମେ ।

ଖେଳ ପଡିଆକୁ ଯିବି ।
ଇନୁଙ୍ଗ  ପାଳିୟେତେଞ୍ଜ ସେନୁଆ ।

ପୁରସ୍କାର ପାଇବା ।
ପୁରସ୍କାର ନାମେୟାବୁ ।

(ନାମ) ଉଠ ।
(ନୁତୁମ) ଉଟେନେମେ ।

ସମସ୍ତେ ଧାଡ଼ିରେ ଠିଆ ହୁଅ ।
ସାବିନେକ ଦା-ଆଳିରେ ତିଙ୍ଗୁନପେ ।

ଆଖି ବନ୍ଦ କର ।
ମେଡ଼ ଜାପିଡ଼େପେ ।

(ନାମ) ଘଣ୍ଟା ବଜାଅ ।
(ନୁତୁମ) ଘାଣ୍ଟି ସାଳିପେ ।

ନଖ କାଟିଛ ।
ସାର ସାର ହାଡାକାନାପେ ।

ମୁଣ୍ଡରେ ତେଲ ଲଗାଇଛ ।
ବ-ଅରେ  ସୁନୁମେକେନେପେ ।

ଖବର କାଗଜ ପଢ଼ ।
ଖବର  କାଗଜ ପାଳାଅୟେପେ ।

ତୁ ତାକୁ କଣ କଲୁ ?
ଆମ୍  ଆୟେମ୍ ଚିକେକିଏ ?

ନ ଜାଣିଲେ ମୋତେ ପଚାର ।
କାପେ ଏତୟେରେ   ଆଞ୍ଜ୍ କୁଲିଞ୍ଜ ପେ ।

ବର୍ତ୍ତମାନ ବହି ବାହାର କର ।
ନାଁଆ  କିତେବ ଅଣ୍ଡଙ୍ଗପେ ।

ଫୁଲ ଗଛରେ ପାଣି ପକାଅ ।
ବାଆ ଦାରୁରେ  ଦା-ଆ ଏମେପେ/ଦୁଲେପେ ।

ତୁମ ବାରିରେ କି କି ଗଛ ଅଛି ।
ଆପେ ବାକାୟିରେ ଚିକାନ  ଚିକାନ ଦାରୁ ମିନାଆ ।

ନମସ୍କାର କର ।
ଜୁହାରରେପେ ।

ଅଳିଆ ଗାତରେ ପକାଅ ।
ଜବରାକ  ଡାକୁଡରେ ଏଣ୍ଡାୟେପେ ।

ଜ୍ୱର ହେଲେ କେଉଁ ଔଷଧ ଖାଇବ ।
ହାସୁଜେନରେ  ଅକନ୍/ଚିକାନ ରେଡରାନୁ ଜମେୟାପେ ।

ଅଳସୁଆ ଦୁଃଖ ପାଏ ।
ଲାଣ୍ଡିଏ ହୋ ଦୁକୁ ନାମେୟା ।

ତୁମ ପଡିଶା ଘରେ କିଏ ରହନ୍ତି ?
ଆପେ ଅୱା  ଜାପାରେ ଅକୟେ ତାଇନତେନେ ?

ନଖ ଛାଡିଲେ କଣ ହେବ ?
ସାରସାର  ଅଚଅଜାନରେ ଚିନାଆ ହବାନା ?

ସମସ୍ତେ ମିଳିମିଶି ଖେଳିବା ।
ସାବିନେକ  ମିଶେକାନ୍ତେ ଇନୁଙ୍ଗାବୁ ।

କଳି କର ନାହିଁ ।
ଆଲପେ ଏପେରାଙ୍ଗା ।

ମୁଁ କହୁଛି ତୁମେ ଶୁଣ ।
ଆଞ୍ଜ୍ ଜାଗାରତାନା ଆପେ  ଆ ୟୁ ମେପେ ।

ଖାତା ଅଦଳ ବଦଳ କରିବ ।
ଖାତା ବପଦଲପେ ।

ଗୋଲେଇ କରି ବସ ।
ଗେଲକେଏତେ  ଦୁବପେ ।

କେଉଁ ପଶୁମାନେ ଲୋକଙ୍କ ସହିତ ରହନ୍ତି ।
ଅକନ ଜାନୁଆର୍କ  ହୋ କଲଅକ ତାୟିନେ ।

ତୁମେ ଘରେ କି କି ପକ୍ଷୀ ପାଳୁଛ ?
ଆପେ ୱାଆରେ  ଚିକାନ ଅୟେ/ଚେଣକ ଆସୁଲଢେଡକୁଆପେ ।

କ’ଣ କରୁଥିଲ ?
ଚିନାଆମ  ଚିକେ ତାଇକେନା ?

ପାଣି ପିଇଲକି ?
ଦା  ଆବେନ ନୁଉକିଡାଚି ?

ପିଲାଟି ପଡିଗଲା ତାକୁ ଉଠାଅ ।
ହନ୍ ନୁରେୟାନ(ବାଟିଜେନେ/ଇୟୁଜେନେ) ଆୟେ ସାବିପେ (ହାଲାଂ ରାକାବିପେ)

ତୁମ ଘରେ କିଏ ରୋଷେଇ କରନ୍ତି ?
ଆପେ ୱାଆରେ  ଅକୟେ ଇସିନେୟା ?

ତୁମ ଘରେ କିଏ କିଏ ରହନ୍ତି ?
ଆପେ ୱାଆରେ  ଅକୟ ଅକୟ ମିନାଆକୁଆ ?

ତୁମ ମାମୁଁ ଘର କେଉଁଠି ?
ଆମାଆ କୁମେ (ମାମୁଁ ) ୱାଆ ଅକରେ ?

ତୁମ ପାଖ ପିଲାକୁ ପଚାର ।
ଆମାଆ ଜାପାଆ  ହନ କୁଲିମେ ।

ଛାଡ଼ି ଛାଡ଼ି ବସ ।
ବାଗେ ବାଗେ ଦୁବପେ / ସାଙ୍ଗିନ୍ ସାଙ୍ଗିନ୍ ଦୁବ୍ପେ ।

ନିଜ ନିଜ ବହି ଖୋଲ ।
ଆପାନ୍ ଆପାନ୍  କିତେବ ଉଟାୟେ ପେ ।

ତୁମେ ବଡ଼ ହେଲେ କଣ କରିବ ?
ମାରାଂଜାନରେମ୍ ଆମ  ଚିନାଆମ୍ ଚିକେ ?

ତାଳି ମାର ।
ତିଇ ତାପିଙ୍ଗପେ । 

ତୁମ ଶ୍ରେଣୀ ରେ ମନିଟର କିଏ ?
ଆପେ ଶ୍ରେଣୀରେନ  ମନିଟର ଅକୟେ ?

ତୁମକୁ କିଏ ମାରିଲା ?
ଅକୟେ  ତାମକେଡ଼ମିୟା / ଆମକେ ଅକୟେ ତାମକେଡ଼ମିଆ ?

କାହିଁକି କାନ୍ଦୁଛ ?
ଚିନାଆରିଆମ  ରାଆତାନା ?

ମନଦେଇ ଶୁଣ ।
ଦେୟାନତେ ଆୟୁମେପେ ।

ଗପ ଶୁଣ ।
କାହାନି ଆୟୁମେପେ ।

ତୁମ ପ୍ରଧାନ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ନାମ କଣ ?
ଆପେୟା ମାରାଂଗୁରୁଏ ନୁତୁମ ଚିନାଆ ?

ପିଲାମାନେ ହାଜେରା ପକାଅ ।
ହୋନକ ହାଜିରିନ୍ପେ ।

ତୁମେ ଏଠିକି ଆସ ।
ଆମ  ନେନ୍ତାତେ ହୁଜୁଉମେ ।

ତୁମ ଗ୍ରାମର ନାମ କଣ ?
ଆପେ ହାତୁ ନୁତୁମ ଚିନାଆ ?

ତୁମେ ସକାଳେ କଣ କର ?
ଆମ ସିତାଆପାଙ୍ଗ  ଚିନାଆମ ଚିକେ ?

ସକାଳୁ ଉଠି ମୁହଁ ଧୋଇବା ।
ସିତାଆ ଉଠେଜେନତେ  ମେଡ଼ମୁଟେ ଆବେନାବୁ ।

ସକାଳୁ ଉଠି ଦାନ୍ତ ଘଷିବା ।
ସିତାଆ  ଉଟେଜେନତେ କାରକାଡ଼େନାବୁ ।

ଉଷୁମ ଖାଦ୍ୟ ଖାଅ ।
ଉରଗୁମ୍ ଜମାଆ ଜମେୟାବୁ ।

ବାସି ଖାଦ୍ୟ ଖାଇଲେ ରୋଗ ହୁଏ ।
ବାସି ଜମାଆ ଜମେରେ ହାସୁ  (ରୁଗା ) ନାମାଆ / ବାଇନେ ।

ମାଛି ବସା ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବ ନାହିଁ ।
ରକକ ଦୁବୁଲେନ  ଜମାଆ କାବୁ ଜମେୟା ।

ଚକା ପକେଇ ବସ ।
ପାଟଗାଣ୍ଡୁକେଏତେ  ଦୁବପେ ।

ସାନ ପିଲାଙ୍କୁ ସ୍ନେହ କର ।
ହୁଳିଂ ହନକକେ  ଦୁଲାଳ କପେ ।

ଆସନ୍ତା କାଲି ( ବିଷୟ ) ଲେଖି ଆଣିବ ।
ଗାପା ଅଲକେଏତେ (  ବିଷୟ ) ଆଗୁୟିପେ ।

ଖରାପ କଥା ହୁଅ ନାହିଁ ।
କାରାବ୍ ଜାଗାରକ  ଆଲପେ ଜାଗାରିୟା ।

ଏଇଟା ତାକୁ ଦେ ।
ନେୟା ଆୟେ ଇମାୟିମେ ।

ତୁମେ ଦୁହେଁ ବାଣ୍ଟିଦିଅ ।
ଆବେନ  ବାରଅ ହାଟିଙ୍ଗେବେନ ।

କାନ୍ଥବାଡ଼ ମଇଳା କର ନାହିଁ ।
କାଆଁତ ବାକାୟିକ ଆଲପେ  ମାୟେଲାୟା / ଜବରାୟା ।

କଣ ହେଲା ପିଲେ ?
ଚିନାଆ  ହବାଜାନା ହନକ ?

ତାର ସିଙ୍ଗାଣି ପୋଛି ଦିଅ ।
ଆୟା ସୁଲୁଇ ଜଡ଼ତାୟିପେ ।

ସାର୍ଟର ବୋତାମ ଲଗାଅ ।
ସୁତୁଇରିୟା ବଟମ ଲଗାୟମେ ।

ଭଲରେ ପଢ଼ିଲେ ପାସ ହେବ ।
ବୁଗିଲିକା ( ବୁଗିନତେ  ) ପାଳାଅରେପେ ପାଆସୟାପେ

No comments:

Post a Comment

ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟରେ ରାଣ୍ଡ ଓ ରାଣ୍ଡୀ ଶବ୍ଦର ଵ୍ୟଵହାର ଓ ଏହାର ଵ୍ୟୁତ୍ପତ୍ତି ଇତିହାସ

କନ୍ୟାସୁନା ଗଳ୍ପରେ ଫକୀର ମୋହନ ସେନାପତି ରାଣ୍ଡ ଶବ୍ଦକୁ ଵିଧଵା ଅର୍ଥରେ ଦୁଇଥର ପ୍ରୟୋଗ କରି ଲେଖିଛନ୍ତି... “ମିଶ୍ରେ କହିଲେ, "ସେ କଥା ଏ କଥା ଢେର ତଫାତ୍ । ସେ ...