ଦେବମିତ୍ର ପ୍ରମାଣ କରିଦେଲେ ଯେ ଜ୍ଞାନ ଠାରୁ ସଦାଚାର ମହାନ

ବାରାଣାସୀ ନରେଶ ବ୍ରହ୍ମଦତ୍ତ ଙ୍କ ରାଜପୁରୋହିତ ଦେବମିତ୍ର ବଡ଼ ବିଦ୍ଵାନ ଏବ ଅନେକ ବିଦ୍ୟାରେ ନିପୁଣ ଥିଲେ । ବିଦ୍ଵତ୍ତା ସହ ତାଙ୍କର ସୁଦ୍ଧ ଚରିତ୍ର ,ସଦାଚାର ଏବଂ ନୈତିକତା ପାଇଁ ଲୋଗ ତାଙ୍କର ଆଦର କରୁଥିଲେ । ରାଜପୁରୋହିତ ଦେବମିତ୍ର ଙ୍କ ମନ ରେ ଥରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଆସିଲା କି ରାଜା ଏବଂ ପ୍ରଜା ତାଙ୍କର ସମ୍ମାନ କାହିଁକି କରୁଛନ୍ତି ? ଏ ପ୍ରଶ୍ନ ର ଉତ୍ତର କେମିତି ମିଳିବ ଏ ବିଷୟରେ ସେ ବିଚାର କିରିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ଥରେ ରାଜସଭା ବରଖାସ୍ତ ହେବା ଉତ୍ତା ରୁ ସମସ୍ତ ରାଜକର୍ମଚାରୀ ନିଜନିଜ ଘର କୁ ଯିବାପରେ ଦେବମିତ୍ର ରାଜକୋଷ ଆଡେ ଗଲେ । କୋଷାଧ୍ୟକ୍ଷ ଦେବମିତ୍ର ଙ୍କୁ ଦେଖୀ ଦୂର ରୁ ସମ୍ମାନ ପୂର୍ବକ ପ୍ରଣାମ କଲେ । ଦେବମିତ୍ର କିଛି ସମୟ ଏପାଖ ସେପାଖ ହେଲାପରେ କୋଷାଗାର ରୁ ଏକ ପାତ୍ର ମଧ୍ୟରୁ କିଛି ମୂଦ୍ରିକା ଉଠାଈ ଫେରିଗଲେ । କୋଷାଧକ୍ଷ ଦେବମିତ୍ର ଙ୍କର ଏତାଦୃଶ ଅଯୋଗ୍ୟ କର୍ମ ଦେଖିମଧ୍ୟ ବାରଣ ନ କରି ଚୁପ ରହିଲେ । କୋଷାଧକ୍ଷ ମନେମନେ ବିଚାର କଲେ ଯେ ସମ୍ବବତଃ ରାଜଙ୍କ ଆଦେଶ ଫଳରେ ଦେବମିତ୍ର ଏମିତି କରିଥିବେ । ପର ଦିନ ମଧ୍ୟ ଏହି ଘଟଣା ର ପୂନରାବୃତ୍ତି ହେଲା ,ତୃତୀୟ ଦିନ ଦେବମିତ୍ର ମୁଠାଏ ଦମ୍ବା ମୁଦ୍ରିକା ଧରି ଯିବାକୁ ଉଦ୍ୟତ୍ତ ହେବାରୁ କୋଷାଧିକାରୀ ତାଙ୍କୁ ଧରିନେଇ ରାଜାଙ୍କ ପାଖରେ ହାଜର କଲେ । ରାଜା ଏ ଘଟଣା ଶୁଣି ପ୍ରଥମେ ହତବାକ୍ ହେଲେ , ପରେ ପ୍ରହରୀ ଦ୍ଵାରା ସତ୍ୟାସତ୍ୟ ଜାଣିବା ପରେ ଦେବମିତ୍ର ଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ଚୋରୀ କରିବାର ଅଭିପ୍ରାୟ ବିଷୟରେ ପଚରା ଗଲା । ରାଜା ପଚାରିବା ରୁ ଦେବମିତ୍ର କହିଲେ ମୁଁ ଜାଣିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲି ଯେ ମୋତେ ମୋ ବିଦ୍ଵତ୍ତା ପାଇଁ ନା ସାଦାଚର ପାଇଁ ଆଦର କରାଯାଏ ? ଏବଂ ଏବେ ପ୍ରମାଣ ହେଇଗଲା ଯେ ମୋତେ ନିଜର ଜ୍ଞାନ ଅପେକ୍ଷା ସଦାଚାର ସଦଗୁଣ ପାଇଁ ସମ୍ମାନ ଦିଆଯାଉଅଛି ।ସତ କଥା ଜାଣିବା ପରେ ରାଜା ତାଙ୍କୁ ବନ୍ଧନମୁକ୍ତ ଏବଂ ସସମ୍ମାନ ସହ କ୍ଷମାପ୍ରାଥନା କଲେ ।