ମୁଁ ଗୃହକର୍ତ୍ତାଙ୍କର ଦ୍ଵିତୀୟ ତାଳ ପାହାଚ ଉପରେ ବସିଥାଏ ଏଵଂ ତାଙ୍କ କଥା ଶୁଣୁଥାଏ । ଗୃହକର୍ତ୍ତାଙ୍କ ପୁଅ ମୋଠାରୁ ଦଶ ବାର ଵର୍ଷ ସାନ ,ତେଣୁ ତାକୁ ମନରେ କ'ଣ ଗୋଟିଏ ଵିଚାର କରି ପଚାରି ଦେଲି “ଆଚ୍ଛା ବିଲୁଆର ସ୍ତ୍ରୀଲିଙ୍ଗ କ'ଣ ହେଵ” , ସେ ଅଳ୍ପ ହସି କହିଲା “ବିଲେଇ ନୁହେଁ” !
ଆଜି ମୋତେ ଗୃହକର୍ତ୍ତା କହୁଥିଲେ
“ଏତେ ବଡ଼ ଉପସ୍ଥାପିକା ଆମ ଘରକୁ ଆସିଥିଲେ ତାଙ୍କ ଆଗରେ ଗୋଟେ ଛୋଟଲୋକିଆ ପିଲା ଭଳି ବିଲୁଆର ଲିଙ୍ଗ କାହିଁକି ପଚାରୁଥିଲ, ତାଙ୍କ ସହିତ ଆସିଥିଵା “ଚିତ୍ରୋତ୍ତୋଳକ” ତୁମେ ଗଲାପରେ କହୁଥିଲେ କୋଉଠିକାର ମଫୁ ପିଲାଟା କେଜାଣି ଭଦ୍ରାମୀ ଶିଖିନି...!”
ସବୁ ଶବ୍ଦର ସ୍ତ୍ରୀଵାଚକ ଵା ପୁଂଵାଚକ ଶବ୍ଦ ନଥାଏ । କେତେକ ଶବ୍ଦ କେଵଳ ପୁଂଵାଚକ, କେତେକ ଶବ୍ଦ କେଵଳ ସ୍ତ୍ରୀଵାଚକ , କେତେକ ଶବ୍ଦ ବହୁଲିଙ୍ଗଵାଚକ ଏଵଂ ଅନେକ ଶବ୍ଦ କ୍ଳୀଵଲିଙ୍ଗଵାଚକ ହୋଇଥାଏ । ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Gendered ଓ Gender-neutral ଏହିପରି ଦୁଇପ୍ରକାରର ଶବ୍ଦ ରହିଛି । ଯଥା Policeman ଏକ Gendered ଶବ୍ଦ କିନ୍ତୁ
Police officer ଶବ୍ଦଟି ଗୋଟିଏ Gender-neutral ଶବ୍ଦ ଅଟେ ।
କିନ୍ତୁ ବିଲୁଆ Gender-neutral ଶବ୍ଦ ନୁହେଁ ଵରଂ ଏହାର ଏକ ସ୍ତ୍ରୀଵାଚକ ଶବ୍ଦ ଆମ ଭାଷାରେ ଅଛି ଏଵଂ ତାହା ପ୍ରାଚୀନ ସାହିତ୍ୟରେ ସୁଦ୍ଧା ଵ୍ୟଵହୃତ ହୋଇଅଛି ବୋଲି ଅନେକ ଓଡ଼ିଆ ହୁଏତ ଜାଣିନଥିବେ ।
ବିଲୁଆ ଶବ୍ଦର ସେହି ସ୍ତ୍ରୀଵାଚକ ଓଡ଼ିଆ ଶବ୍ଦଟି ବିଲୁଆଣୀ ଅଟେ ଏଵଂ ଏହା ଗଞ୍ଜାମ ଭୂମିର କଵି କୃଷ୍ଣସିଂହ ତାଙ୍କ କୃଷ୍ଣ ମହାଭାରତର ଶାନ୍ତିପର୍ଵରେ ପ୍ରୟୋଗ କରିଯାଇଛନ୍ତି ।
“ବିଲୁଆ ବିଲୁଆଣୀ ତାକୁ ଖାଇ ସାରି,
ବରଷା ଶେଷ ଦେଖି ଦରିରୁ ବାହାରି।”
(କୃଷ୍ଣସିଂହ. ମହାଭାରତ ଶାନ୍ତି)
ତେଣୁ ବିଲୁଆ ଶବ୍ଦର ମଧ୍ୟ ସ୍ତ୍ରୀଵାଚକ ରୂପ ବିଲୁଆଣୀ ଆମ ଭାଷାରେ ରହିଛି କିନ୍ତୁ
ବିଲୁଆର ସ୍ତ୍ରୀଲିଙ୍ଗ କ'ଣ ଏହା ହଠାତ୍ ଅନେକ ଓଡ଼ିଆଙ୍କ ମୁଣ୍ଡକୁ ଢୁକେ ନାହିଁ ।
ପୂର୍ଵୋକ୍ତ ଚିତ୍ରୋତ୍ତୋଳକ ଦ୍ଵୟଙ୍କ ମୁଣ୍ଡକୁ ବି ବିଲୁଆ ଶବ୍ଦର ସ୍ତ୍ରୀଵାଚକ ରୂପ କ'ଣ ଏ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଢୁକିନଥିଵ କିନ୍ତୁ ସେମାନେ ସ୍ଥାନ କାଳ ପାତ୍ର ଆଦିର ବାହାନା ଦେଇ ମୁଁ ପଚାରିଥିଵା ପ୍ରଶ୍ନର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ନବୁଝି ମୋହର ଗାଆଁ ,ମୋ ଜନ୍ମଭୂମି ତଥା ମୋତେ ନିନ୍ଦିଦେଲେ !
ସେ ଯାହାହେଉ ହାସ୍ୟ,ରୋଷ,ଆନନ୍ଦ,କୋଳାହଳ ଓ ଵିଷାଦ ଆଦି ଯେକୌଣସି ସ୍ଥିତିରେ ବି ଆମେ ଯାହା ବୋଲିଥାଆନ୍ତି ଵା କରୁଥାଆନ୍ତି ସେ ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ଵିଜ୍ଞାନ ଲୁଚି ରହିଥାଏ । ସଂସାରର କୌଣସି ଦ୍ରଵ୍ୟ ତଥା ତାହାର କ୍ରିୟା ଓ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା କେବେ ବି ଵ୍ୟର୍ଥ ନୁହେଁ !
No comments:
Post a Comment