"ଅନମିତ ବିଶୋଇ ଅଵରଣେ ମଧ୍ଯପାତ୍ର,
ଅଥାପନ ଛତ୍ରୀ ଅଭାଵୀ ମଇତ୍ର ।
ଅଭାଵି ଭାରିଯା ଯେ ଵିଵାଦପ୍ରିୟ ଆଇ,
ୟେତକ ଲୋକନ୍ତ ଵିଶ୍ଵାସ ନ ଯାଇ ।। ୮୪।।"
(ଭୀଷ୍ମପର୍ଵ,ସାରଳା ମହାଭାରତ)
ସାରଳା ମହାଭାରତ ରଚନା ସମୟର ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଅନେକ ନିଆରା ଶବ୍ଦ ଚଳୁଥିଲା ତନ୍ମଧ୍ୟରୁ ଆଜି ଅନେକ ଶବ୍ଦ ଆଉ ଵ୍ଯଵହୃତ ହେଉନାହିଁ ।
ସାରଳାମହାଭାରତରୁ ଉଦ୍ଧୃତ ପ୍ରୋକ୍ତ ପଦରେ ଆମେ କେତୋଟି ପ୍ରାଚୀନ ଓଡ଼ିଆ ଶବ୍ଦ ଦେଖୁ ଯେଉଁଗୁଡ଼ିକ ଆଜି ପ୍ରାୟତଃ ଅପ୍ରଚଳିତ
ଯଥା―
■ଅନମିତ
ଅନମିତ ଶବ୍ଦଟି ଅନିମିତ୍ତର ଓଡ଼ିଆ ରୂପ । ଅନିମିତ୍ତର ସାଧାରଣ ଅର୍ଥ ଅକାରଣ,ଲକ୍ଷ୍ୟହୀନ,ପ୍ରୟୋଜନହୀନ ଓ ଅଦରକାରୀ ଇତ୍ୟାଦି ହୋଇଥିଲେ ହେଁ ଏଠାରେ ଅନମିତ ଶବ୍ଦ ଲକ୍ଷ୍ଯହୀନ = ଵିଶୃଙ୍ଖଳିତ ଅର୍ଥରେ ଵ୍ଯଵହୃତ ହୋଇଅଛି ।
■ଵିଶୋଇ
ଓଡ଼ିଶାରେ ଆଗେ ରାଜକର୍ମଚାରୀମାନଙ୍କୁ ଵିଶୋଇ ଉପାଧି ପ୍ରାପ୍ତ ହେଉଥିଲା ଅଧୁନା ଏହା ଏକ ଉପନାମରେ ପରିଣତ ହୋଇଅଛି ।
■ଅଵରଣ
ଯାହାକୁ ଵରଣ ଵା ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରାଯାଇନାହିଁ ସେ ଅଵରଣ ଅଟେ ।
■ମଧ୍ଯପାତ୍ର
ମଧ୍ଯସ୍ଥି ଲୋକଙ୍କୁ ଆମ ଭାଷାରେ ମଧ୍ଯପାତ୍ର ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଇଥାଏ
■ଅଥାପନ
ଏ ଶବ୍ଦଟି ସମ୍ଭଵତଃ ଅସ୍ଥାପନ ସହିତ ସମଦ୍ଧୃତ । ସ୍ଥାପନ ଵା ଥାପନ ଶବ୍ଦର ମୂଳ ସ୍ଥା ଧାତୁ ଏଵଂ ଏଥିରେ ସ୍ଥିର ହୋଇ ରହିଵାର ଭାଵ ଲୁଚି ରହିଛି । ତେଣୁ ନାହିଁ ଅର୍ଥରେ 'ଅ' ପ୍ରତ୍ଯୟ ଲାଗି ସୃଷ୍ଟ ଅଥାପନ ଶବ୍ଦ ଏଠାରେ ଅସ୍ଵୀକୃତ,ଅସ୍ଥିରମତି,ଵିଶୃଙ୍ଖଳିତ ଅର୍ଥରେ ପ୍ରୟୋଗ ହୋଇଥିଵା ସହଜେ ଅନୁମେୟ ।
■ଛତ୍ରୀ
ଛତ୍ରୀ ଶବ୍ଦ କ୍ଷତ୍ରିୟ ଶବ୍ଦର ଓଡ଼ିଆ ରୂପ ଵିଶେଷ । ସମ୍ଭଵତଃ ଏଠାରେ ଛତ୍ରୀ ଶବ୍ଦ ଯୋଦ୍ଧା ଅର୍ଥରେ ଵ୍ଯଵହୃତ ହୋଇଅଛି ।
■ମଇତ୍ର
ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ମିତ୍ର ଶବ୍ଦ ମଇତ୍ର ହୋଇ ଆଜି ବି ଚଳୁଅଛି ତେଵେ ସାରଳାମହାଭାରତରେ ଏ ଶବ୍ଦର ଵ୍ଯଵହାର ଏହାର ପ୍ରାଚୀନତା ପ୍ରମାଣ କରିଥାଏ ।
■ଭାରିଯା
ତତ୍ସମ ଭାର୍ଯ୍ୟା ଶବ୍ଦ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଭାରିଯା ହୋଇ ପ୍ରଚଳିତ । ତେଵେ ଏଠାରେ "ଅଭାଵି ଭାରିଯା" ଶବ୍ଦ ଦୁର୍ଵଳମନା,ଗୁଣସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ଵା କପଟାଚାରୀ ପତ୍ନୀ ଅର୍ଥରେ ଵ୍ଯଵହାର ହୋଇଅଛି
■ଆଈ
ପ୍ରାଚୀନ ଓଡ଼ିଶାରେ ଆଈ ଶବ୍ଦ ମାତାଙ୍କୁ ସମ୍ବୋଧନାର୍ଥ ଵ୍ଯଵହୃତ ହେଉଥିଲା । ଅଧୁନା ଏହା ମାତାଙ୍କ ମାଆଙ୍କୁ ସମ୍ବୋଧନାର୍ଥ ଵ୍ଯଵହୃତ ହେଉଅଛି । ଆଈ ଶବ୍ଦ ସାରଳାମହାଭାରତ ପରି ଅନେକ ପ୍ରାଚୀନ କାଵ୍ଯରେ ମାତା ଅର୍ଥରେ ବହୁଳ ଭାଵେ ଵ୍ଯଵହୃତ । ଆଜି ବି ସାନ୍ତାଳୀ ଆଦି ଓଡ଼ିଶାର ଅନେକ ଜନଜାତୀୟ ଭାଷାରେ ଆଈ ଶବ୍ଦ ସହ ସମସାଦୃଶ୍ଯ ମାତାଅର୍ଥଜ ସମ୍ବୋଧନଵାଚକ ଶବ୍ଦ ଚଳୁଅଛି । ଏଠାରେ କଳିହୁଡି ମାଆକୁ ଵିଵାଦପ୍ରିୟ ଆଇ କୁହାଯାଇଛି ।
ସାରଳାମହାଭାରତର ଭୀଷ୍ମପର୍ଵରେ ଥିଵା ଏଇ ପଦଟିର ସଂକ୍ଷେପରେ ଅର୍ଥ ହେଵ
●ଅନମିତ ଵିଶୋଇ = ଵିଶୃଙ୍ଖଳିତ ରାଜକର୍ମଚାରୀ
●ଅଵରଣ ମଧ୍ଯପାତ୍ର = ଵରଣ ଵା ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ହୋଇନଥିଵା ମଧ୍ଯସ୍ଥି
●ଅଥାପନ ଛତ୍ରୀ = ଅସ୍ଵୀକୃତ,ଅସ୍ଥିରମତି,ଵିଶୃଙ୍ଖଳିତ ଯୋଦ୍ଧା
●ଅଭାଵୀ ମଇତ୍ର = ଦୁଃଖୀ ମିତ୍ର
●ଅଭାଵି ଭାରିଯା = ଦୁର୍ଵଳମନା,ଗୁଣସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ଵା କପଟାଚାରୀ ପତ୍ନୀ
●ଵିଵାଦପ୍ରିୟ ଆଇ = କଳିହୁଡି ମାଆ
ଏମାନେ ଵିଶ୍ଵାସଯୋଗ୍ଯ ନୁହନ୍ତି ।
No comments:
Post a Comment