କଳିଙ୍ଗ ସାଗର ଓ ବଙ୍ଗୋପସାଗର

ବଙ୍ଗୋପସାଗର କୁ ଓଡି଼ଆ ଲୋକେ କଳିଙ୍ଗସାଗର ତଥା ମହୋଦଧୀ କହିବା ଆରମ୍ଭ କରିଦିଅନ୍ତୁ ।
କାରଣ
ଆକାର ଦୃଷ୍ଟିରୁ ମହୋଦଧୀକୁ ଏକ ଉପସାଗରର ଆଖ୍ଯା ଦେବା ଟା ମସ୍ତବଡ଼ ଭୂଲ ।

ମୃତସାଗର-Dead sea ଅପେକ୍ଷା ମହୋଦଧୀ ବହୁତ ବିଶାଳ
ପୁଣି କାସ୍ପିଆନସାଗର ଏକ ବିଶାଳ ହ୍ରଦ କିନ୍ତୁ ଯେହେତୁ
ପୂର୍ବରୁ ଲୋକେ ଏସବୁ ଜଳଭାଗକୁ ଏକ ଏକ ସାଗରର ଆଖ୍ଯା ଦେଇ ଆସିଛନ୍ତି ଏବଂ ପରବର୍ତ୍ତୀକାଳରେ ମଧ୍ଯ ତାହା ପ୍ରଚଳିତ ସେସବୁ ଜଳଭାଗକୁ ଆଜି ମଧ୍ଯ ସାଗର କୁହାଯାଏ  ।

କେହି କେହି ମତ ଦିଅନ୍ତି ତିନିପାର୍ଶ୍ବରେ ସ୍ଥଳଭାଗ ପରିବେଷ୍ଟିତ ଜଳଭାଗ କୁ ଉପସାଗର
କୁହାଯିବା ଦରକାର ତେବେ ସେହି ନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ Red sea~ଲୋହିତ ସାଗର କୁ ସାଗର ନ କହି ଉପସାଗର କୁହାଯିବା କଥା !
କାରଣ ଲୋହିତ ସାଗରର ତିନିପାର୍ଶ୍ବରେ ସ୍ଥଳଭାଗ ବେଢି ଅଛି ।
କିନ୍ତୁ ସେଭଳି ହୋଇଅଛି କି ?

ଆଉ କିଛି ଲୋକଙ୍କ ମତ ଅଳ୍ପ ଗଭୀର ସମୁଦ୍ର ବିଶେଷକୁ bay ବା ଉପସାଗର କୁହାଯିବା ଭୌଗଳିକ ବିଦ୍ଧି ସମ୍ମତ ।
ଏକଥା ମଧ୍ଯ ନିହାତି ଅମୂଳକ ।
ଆମ ମହୋଦଧୀର ହାରାହାରୀ ଗଭୀରତା 2,600 ମିଟର ଅର୍ଥାତ୍ ପ୍ରାୟ 8,500 ଫୁଟ୍ ଥିଲାବେଳେ ସର୍ବାଧିକ ଗଭୀରତା ହେଉଛି 4,694 ମିଟର ବା 15,400 ଫୁଟ୍ ।
ଏଣେ yellow sea ର ହାରାହାରୀ ଗଭୀରତା 44 ମି.  (144 ଫୁଟ). ଏବଂ ସର୍ବାଧିକ ଗଭୀରତା
152 ମି.(499 ଫୁଟ) ।
ଗଭୀରତା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ମହୋଦଧୀ ପିତ୍ତସାଗର ଠାରୁ ଢେର ଗୁଣରେ ଉତ୍ତମ....

ତେଣୁ କଳିଙ୍ଗସାଗର ଯାହାକି ଆଜି ଇଂରେଜ ମାନଙ୍କ କୂଟ ଚକ୍ରାନ୍ତ ବଳରେ ହେଉ କି ଆମ ପଡୋଶୀଙ୍କ ଅତ୍ଯଧିକ ବୁଦ୍ଧିମତା ତଥା ଜ୍ଞାନ ଯୋଗୁଁ ବଙ୍ଗୋପସାଗର ହୋଇଅଛି ତାହା ଆମ୍ଭେମାନେ ଗ୍ରହଣ କରିନେବା ଟା  ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତ ଲାଗୁନାହିଁ  ।

ଇତିହାସ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଏବଂ ପୁରାଣ ମାନଙ୍କରେ
ଆଜିର ବଙ୍ଗୋପସାଗରର ଯେତେକ ନାମୋଲ୍ଲେଖ ହୋଇଅଛି ତନ୍ମଧ୍ୟରୁ ମହୋଦଧୀ,
ପରେ ପରେ କଳିଙ୍ଗସାଗର ତଥା ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ଯରେ ଚୋଳ ସରୋବର ନାମ ଅଳ୍ପବହୁତେ ପ୍ରଚଳିତ ଥିବା ଜଣାଯାଏ ।

ମଧ୍ୟକାଳୀନ ଇଉରୋପୀୟ ପୁସ୍ତକ ମାନଙ୍କରେ
ମହୋଦଧୀକୁ  Gangetic kolpos(( κόλποςଗ୍ରୀକ୍)) କୁହାଯାଉଥିଲା ।
ଇଂରେଜ ମାନେ ସହଜେ ଇଉରୋପୀୟ ତେଣୁ ନିଜ ଅଞ୍ଚଳରେ ଲେଖାଯାଇଥିବା ଇତିହାସ ଗ୍ରନ୍ଥ ସବୁକୁ ସର୍ବପ୍ରଥମେ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିବେ ହିଁ କରିବେ ।

ସେମାନେ କଲିକତାରେ ନିଜ ବାଣିଜ୍ଯକୋଠି ସ୍ଥାପନ ପରେ ପରେ
ସେଇ ପୁରୁଣା ନାମକୁ ସାମାନ୍ଯ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରି  କିଛିକାଳ ଧରି ଗାଂଗେଟିକ ସାଇନସ୍ ବୋଲିଲେ ।
sinus ଶବ୍ଦଟି ଗ୍ରୀକ kolpos ଶବ୍ଦର ଇଂରାଜୀ ପ୍ରତିଶବ୍ଦ ।

ପରେ କେତେକ ଅତି ବୁଦ୍ଧିମାନ ବଙ୍ଗାଳୀ ପଣ୍ଡିତ ଙ୍କ ପରୋଚନାରେ ପଡି଼ ମହୋଦଧୀର ନାମକରଣ
ବଙ୍ଗୋପସାଗର କରାଗଲା ।

ଗଙ୍ଗା ଉପସାଗର ନାମ ଦେଇଥିଲେ ତାହା ସନାତନ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମର ମାନବୃଦ୍ଧି କରିଦେଇଥାନ୍ତା ଏଣୁକରି ଖ୍ରୀଷ୍ଟିଆନ ବେପାରୀ ମାନେ ବଙ୍ଗ ଉପସାଗର କରିଦେଲେ ।

ବଙ୍ଗରେ ବଙ୍ଗାଳୀଲୋକଙ୍କ ସହୃଦୟତା ଯୋଗୁଁ  ଇଂରେଜ ଦଳ ପ୍ରଥମ କରି ସୁରକ୍ଷିତ ଘରଟିଏ ଗଢିପାରିଥିଲେ
ତେଣୁ ବଙ୍ଗ କୁ କିଛି ତ ସମ୍ମାନ ଦେବାକୁ ହେବ ନା !!!!

ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳରେ ଓଡିଆଙ୍କ ଜମିଦାରୀ ବଙ୍ଗାଳୀ ଲୋକଙ୍କୁ ଏହି ପ୍ରାଚୀନ ଭାବସ୍ନେହ ଯୋଗୁଁ ମିଳିଥିବା ଅନୁମାନ କରାଯାଏ ।

ଅନେକ ଇଂରେଜ ଐତିହାସିକ ମାନେ ସ୍ବୟଂ ଏ କଥା ସ୍ଵୀକାର କରନ୍ତି ଯେ ମହୋଦଧୀର ବଙ୍ଗୋପସାଗର ନାମ ଇଂରେଜ ମାନେ ଭାରତକୁ ଆସିଲା ପରେ ହିଁ ହୋଇଅଛି ।

ପୁଣି କୌଣସି ପ୍ରାଚୀନ ଗ୍ରନ୍ଥରେ ବଙ୍ଗୋପସାର ନିମୋଲ୍ଲେଖ ହୋଇନାହିଁ ବରଂ ମହୋଦଧୀ ନାମ ପ୍ରାଚୀନ ପୁରାଣ ମାନଙ୍କରେ ସର୍ବାଧିକ ପ୍ରଚଳିତ ।

ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଦିଲ୍ଲୀର ଆଲ୍ଲାଉଦ୍ଦିନ ଖିଲିଜଙ୍କର ରାଜକବି ମାଲିକ୍ ମହମ୍ମଦ ଜାୟସୀ ଙ୍କ ପଦ୍ମାବତ୍ କାବ୍ୟରେ କଳିଙ୍ଗ ସାଗରର ନାମ ଉଲ୍ଲେଖ ରହିଛି  l

ସେଥିରେ ଏହା ମଧ୍ୟ ବର୍ଣ୍ଣିତ ଅଛି ଯେ ମେବାରର ରାଣା ରତନ ସିଂ ଓ ରାଣୀ ପଦ୍ମାବତୀ ସିଂହଳ ଯିବା ପାଇଁ ଗୁଜୁରାଟର ଆରବ ସାଗରରେ ଯାତ୍ରା ଅପେକ୍ଷା କଳିଙ୍ଗ ସାଗରରେ ଯାତ୍ରାକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ମଣିଥିଲେ  l

ଇଟାଲୀ ପରିବ୍ରାଜକ ରୋଜର ଫ୍ରେଡରିକ୍ (ଷୋଡ଼ଶ ଶତାବ୍ଦୀ) ତାଙ୍କର ଭ୍ରମଣ ପୁସ୍ତକରେ ମଧ୍ୟ ସୁଦୃଢ଼ ଅର୍ଥନୀତି ସହ କଳିଙ୍ଗ ସାଗର ନାମ ଓ ସେଥିରେ ସମୃଦ୍ଧ ନୌବାଣିଜ୍ୟ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି l

ଇଂରେଜ ଭାରତର ମାନଚିତ୍ରକୁ ବିକୃତ ନାମକରଣ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ଡଚ୍ ମାନେ ଓ ପର୍ତ୍ତୁଗିଜୀୟ ମାନେ ମଧ୍ୟ କଳିଙ୍ଗ ସାଗରକୁ ଏହି ନାମ ସହ ଚିହ୍ନିତ କରିଛନ୍ତି  l

ମାଦଳାପାଞ୍ଜିରେ ବାରମ୍ବାର ମହୋଦଧି ବୋଲି ଉଲ୍ଲେଖ ଅଛି  l
କୌଣସି ପ୍ରାଚୀନ ପାଣ୍ଡୁଲିପିରେ ବଙ୍ଗୋପସାଗର ବୋଲି ଅଭିହିତ କରାଯାଇ ନାହିଁ 
l  ଅପର ପକ୍ଷରେ
ବୌଦ୍ଧ ସାହିତ୍ୟ ‘ଆର୍ଯ୍ୟ ମଞ୍ଜୁଶ୍ରୀ ମୂଳକଳ୍ପ’ ଗ୍ରନ୍ଥରେ କୁହାଯାଇଛି-
ଯେ କଳିଙ୍ଗ ସାଗର ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ଦ୍ୱୀପ କଳିଙ୍ଗ ଦେଶ ନାମରେ ପ୍ରଶିଦ୍ଧ ଏବଂ
କାଳିଦାସଙ୍କ ‘ରଘୁବଂଶ’ରେ କଳିଙ୍ଗରାଜାଙ୍କୁ ‘ମହୋଧିପତି’ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।

ଏହି ସବୁ ତଥ୍ଯ ରୁ ପ୍ରମାଣିତ ହୁଏ ଯେ ମହୋଦଧୀ ବା କଳିଙ୍ଗ ସାଗରର ବଙ୍ଗୋପସାଗର ନାମକରଣ ଇଂରେଜ ମାନଙ୍କ ମୂର୍ଖତା ର ସର୍ବୋତ୍ତମ ପ୍ରମାଣ ।

ଏକ ମହାମୂର୍ଖ ଡକାୟତ ଜାତି  ଦ୍ବାରା ଦିଆଯାଇଥିବା ବଙ୍ଗୋପସାଗର ନାମ ବଦଳରେ ମୁଁ ସଂକଳ୍ପ କରୁଅଛି
ଯେ ଆଜିଠାରୁ ମହୋଦଧୀ ଏବଂ କଳିଙ୍ଗସାଗର କହିବା ଆରମ୍ଭ କରିଦେବି ।

(Dr. ଦେବାଶିଷ ଜେଠୀ ମହାଶୟଙ୍କ ଏକ ଟିପ୍ପଣୀ ସହ ଅନ୍ଯ କିଛି ତଥ୍ଯ ସମ୍ମିଳିତ କରି ପୋଷ୍ଟ ଟି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଅଛି)