ଵୟେଜର୍ ଗୋଲ୍ଡେନ ରେକର୍ଡ ଏଵଂ ବ୍ଲାଇଣ୍ଡ ଉଇଲି ଜନସନଙ୍କ ମାନଵତାର ଅମର ସଙ୍ଗୀତ

1977 ମସିହାରେ ନାସାଦ୍ୱାରା ପ୍ରକ୍ଷେପିତ ଵୟେଜର-1 ଏଵଂ ଵୟେଜର-2 ମହାକାଶ ଯାନ ମହାକାଶ ଅନୁସନ୍ଧାନରେ ଏକ ନୂଆ ଅଧ୍ୟାୟ ଲେଖିଵା ସହିତ ଏତଦ୍ଵାରା ମାନଵତାର କାହାଣୀକୁ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡର ଅସୀମ ଵିସ୍ତାର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପହଞ୍ଚାଇଵାର ଏକ ଅନନ୍ୟ ପ୍ରୟାସ ମଧ୍ୟ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି ଯାନଦ୍ଵୟରେ ସଂଲଗ୍ନ "ଵୟେଜର ଗୋଲ୍ଡେନ ରେକର୍ଡ" ଏକ ସୁନା ଯଡ଼ିତ ତମ୍ବା ଡିସ୍କ ଅଟେ ।‌ ଏଥିରେ ମାନଵ ସଭ୍ୟତାର ସନ୍ଦେଶକୁ କୌଣସି ସମ୍ଭାଵ୍ୟ ଵାହ୍ୟ-ଗ୍ରହୀୟ ସଭ୍ୟତା ପାଇଁ ସଂରକ୍ଷିତ କରାଯାଇଥିଲା। ଵୟେଜର ଗୋଲ୍ଡେନ ରେକର୍ଡରେ 115ଟି ଫଟୋ, ପୃଥିଵୀର ଶବ୍ଦ, 55ଟି ଭାଷାରେ ଅଭିଵାଦନ ଏଵଂ 27ଟି ସଂଗୀତ ରଚନା ରହିଛି। ଏଥିରେ ଥିଵା ରଚନାଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ହେଉଛି "Dark Was The Night, Cold Was The Ground", ଯାହା ଆମେରିକୀୟ ବ୍ଲୁଜ୍ ସଙ୍ଗୀତକାର ବ୍ଲାଇଣ୍ଡ୍ ୱିଲି ଜନସନ୍‌ଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ରଚିତ। ଏହି ଗୀତଟିରେ ଗିଟାରର ମନ୍ଥର ସୁର ଏଵଂ ଗୁଣୁଗୁଣୁ ଧ୍ଵନି ଅଛି । ଏ ସଂଗୀତରେ ଯେଉଁ ଗଭୀର ଭାଵ ରହିଛି ତାହା ମାନଵତାର ଗଭୀର ଭାଵନା—ଵେଦନା,ଵିଵିକ୍ତତା ଏଵଂ ଆଶା—ର ପ୍ରତୀକ ହୋଇପାରିଛି। 

ଵୟେଜର ଗୋଲ୍ଡେନ ରେକର୍ଡର ଧାରଣା ନାସାର ଵୈଜ୍ଞାନିକ ଓ ଖଗୋଳଵିତ୍‌ମାନଙ୍କର ଏକ ଦଳର ଥିଲା, ଯାହାର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ କାର୍ଲ୍ ସାଗାନ। ସାଗାନ ସେତେବେଳେ ଖଗୋଳ ଵିଜ୍ଞାନ ଓ ଵୈଜ୍ଞାନିକ ମହଲରେ ଜଣେ ପ୍ରଖ୍ୟାତ ଵ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ଥିଲେ ଏଵଂ ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପକୁ ମାନଵତାର ଏକ ସମୟ କ୍ୟାପସୁଲ୍ ଭାବେ ଦେଖୁଥିଲେ। ସେ ଏ ଵିଷୟରେ କହିଥିଲେ,"The Voyager record is a message in a bottle, cast into the cosmic ocean, a gesture of hope that someone, somewhere, might find it and understand who we were."

(ଵୟେଜର ରେକର୍ଡ ଏକ ବୋତଲରେ ବନ୍ଦ ସନ୍ଦେଶ ପରି ଯାହା ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡୀୟ ସାଗରରେ ନିକ୍ଷେପ କରାଯାଇଛି । ଏହା ଏମିତି ଏକ ଆଶାର ଇଙ୍ଗିତ ଯଦି କେହି କେଉଁଠି ଏହାକୁ ପାଇଯାଏ ତେବେ ଆମେ କିଏ ଥିଲୁ ତାହା ସେ ବୁଝିପାରିଵ ।)

ଏହି ରେକର୍ଡରେ ସଙ୍ଗୀତ ଚୟନ ଏକ ଜଟିଳ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଥିଲା। ଵିଜ୍ଞାନ ଲେଖକ ଏଵଂ ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପର ଜଣେ ପ୍ରମୁଖ ସଦସ୍ୟ "ଟିମୋଥି ଫେରିସ", ସଙ୍ଗୀତ ଚୟନରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ଫେରିସ ଏପରି ରଚନା ଚୟନ କରିଥିଲେ ଯାହା ମାନଵ ସଂସ୍କୃତିର ଵିଵିଧତାକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରୁଥିଲା ପୁଣି ମାନଵୀୟ ଭାଵନାର ଗଭୀରତାକୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରକାଶ କରୁଥିଲା। "Dark Was The Night, Cold Was The Ground" ର ଚୟନ ଏହି ଦୃଷ୍ଟିକୋଣର ଏକ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ଉଦାହରଣ।

ତେବେ ପ୍ରୋକ୍ତ ସଂଗୀତ "Dark Was The Night, Cold Was The Groundର ସଂଗୀତକାର ବ୍ଲାଇଣ୍ଡ ୱିଲି ଜନସନ କିଏ କ'ଣ ତାଙ୍କର କାହାଣୀ ଏଵଂ କାହିଁକି ସମସ୍ତେ ତାହା ଜାଣିଵା ଉଚିତ ? 

ୱିଲି ଜନସନ (1897-1945) ଜଣେ ଆମେରିକୀୟ ବ୍ଲୁଜ୍ ଓ ଗସ୍ପେଲ ସଙ୍ଗୀତକାର ଥିଲେ। ଟେକ୍ସାସ୍‌ର ଏକ ଛୋଟ ସହରରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଵା ୱିଲିଙ୍କ ଜୀଵନ ଦୁଃଖ ଓ ସଂଘର୍ଷରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ଥିଲା। କଥିତ ହୁଏ ୱିଲିଙ୍କୁ ସାତ ଵର୍ଷ ଵୟସ ହୋଇଥିଲାବେଳେ ତାଙ୍କ ସାବତ ମା’ ତାଙ୍କ ମୁହଁକୁ ଏକ କାଷ୍ଟିକ୍ ରାସାୟନିକ ଫୋପାଡ଼ି ଦେଇଥିଲେ, ଯାହାଦ୍ୱାରା ତାଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟି ଶକ୍ତି ସବୁଦିନ ପାଇଁ ଚାଲିଯାଇଥିଲା। ଏହି କାହାଣୀର ଐତିହାସିକ ପୁଷ୍ଟି ହୋଇନଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏହା ନିଶ୍ଚିତ ଯେ ୱିଲି ଜନ୍ମରୁ କିମ୍ବା ଶିଶୁଅଵସ୍ଥାରେ ହିଁ ଦୃଷ୍ଟିହୀନ ହୋଇଯାଇଥିଲେ। ୱିଲିଙ୍କ ଜୀଵନ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଏଵଂ ଵୈଷମ୍ୟରେ କଟିଥିଲା। ସେ ରାସ୍ତାରେ ଗୀତ ଗାଉଥିଲେ ଏଵଂ ତାଙ୍କ ଆୟର ମୁଖ୍ୟ ଉତ୍ସ ଥିଲା ଲୋକଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ପ୍ରଦତ୍ତ ଛୋଟ-ମୋଟ ଦାନ। ୱିଲି ଜନସନ୍‌ଙ୍କ ଵିଵାହ ଏଞ୍ଜେଲାଇନ ଜନସନଙ୍କ ସହିତ ହୋଇଥିଲା ଏଵଂ ସେ ତାଙ୍କ ଗାୟନ ଓ ପ୍ରଦର୍ଶନରେ ସହଯୋଗୀ ଥିଲେ। 1945 ମସିହାରେ ୱିଲିଙ୍କ ଘରେ ନିଆଁ ଲାଗିଵା ପରେ ତାଙ୍କ ପାଖରେ କୌଣସି ଆଶ୍ରୟ ବାକି ନଥିଲା। ଓଦା ମେଜିଆ ଉପରେ ଖବରକାଗଜ ବିଛାଇ ଶୋଇଵା ହେତୁ ତାଙ୍କୁ ନିମୋନିଆ ହୋଇଥିଲା। ଜଣେ ଅଶ୍ୱେତ ଵ୍ୟକ୍ତି ହୋଇଥିଵାରୁ ତଥା ସେତେବେଳେ ଆମେରିକାରେ ଜାତିଗତ ଵୈଷମ୍ୟ ଉତ୍କଟ ଥିଵାରୁ ତାଙ୍କୁ କୌଣସି ହସ୍ପିଟାଲରେ ଭର୍ତ୍ତି କରାଯାଇନଥିଲା ଏଵଂ ଶେଷରେ ତାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା।

ୱିଲିଙ୍କ ଜୀଵନର ଏହି ଦୁଃଖାନ୍ତ କାହାଣୀ ତାଙ୍କର ସଙ୍ଗୀତରେ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଛି। ତାଙ୍କ ରଚନା ଵିଶେଷତଃ "Dark Was The Night, Cold Was The Ground", ମାନଵୀୟ ବେଦନା ଏଵଂ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଗଭୀରତାର ଏକ ମର୍ମସ୍ପର୍ଶୀ ଚିତ୍ରଣ।

1927 ମସିହାରେ ରେକର୍ଡ କରାଯାଇଥିଵା ଏହି "Dark Was The Night, Cold Was The Ground ଗୀତଟି ଏକ ପାରମ୍ପରିକ ଗସ୍ପେଲ୍ ହାଇମ୍ ଉପରେ ଆଧାରିତ, ଯାହାକୁ ୱିଲି ନିଜର ଅନନ୍ୟ ଶୈଳୀରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ। ଏଥିରେ କୌଣସି ଭାଷାର ଶବ୍ଦ ନାହିଁ କେଵଳ ତାଙ୍କ ସ୍ଲାଇଡ୍ ଗିଟାର୍‌ର ମନ୍ଥର ସୁର ଏଵଂ ଗଭୀର ଓ ଭାଵନାତ୍ମକ ଗୁଣୁଗୁଣୁ ଧ୍ଵନି ଅଛି। ଏହି ଗୀତ ମାନଵତାର ମୌଳିକ ଭାବନା—ନିଃସଙ୍ଗ ଜୀଵନ,ବେଦନା ଏଵଂ ଆଶା ଇତ୍ୟାଦି ଭାଵକୁ ପ୍ରକାଶ କରେ। ସଙ୍ଗୀତ ଇତିହାସକାର ଟେଡ୍ ଜିଓଇୟା ଏହି ଗୀତ ଵିଷୟରେ କହିଛନ୍ତି: "Blind Willie Johnson's 'Dark Was The Night' is not just a song; it’s a primal cry of the human spirit, transcending language and culture."(ବ୍ଲାଇଣ୍ଡ୍ ୱିଲି ଜନସନଙ୍କ "Dark Was The Night’ କେଵଳ ଗୋଟିଏ ଗୀତ ନୁହେଁ; ଏହା ମାନଵ ଆତ୍ମାର ଏକ ପ୍ରାଚୀନ ଆର୍ତ୍ତନାଦ, ଯାହା ଭାଷା ଓ ସଂସ୍କୃତିକୁ ଅତିକ୍ରମ କରିଯାଇଛି ।)

ଟିମୋଥି ଫେରିସ୍ ଏହି ଗୀତକୁ ଶୁଣି ତତ୍କ୍ଷଣାତ୍ ଏହାକୁ ଵୟେଜର଼ ରେକର୍ଡ଼ ପାଇଁ ଚୟନ କରିଥିଲେ। ତାଙ୍କ ମତରେ, ଏହି ଗୀତ ମାନଵତାର ସେହି ପ୍ରାଚୀନ ଇତିହାସକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ ଯେତେବେଳେ ଆମ ପାଖରେ ଭାଷା କିମ୍ବା ସୁସଙ୍ଗଠିତ ସଭ୍ୟତା ନଥିଲା। ଏହି ଗୀତ ସେହି ସମୟକୁ ପ୍ରତିଵିମ୍ବିତ କରେ ଯେତେବେଳେ ମନୁଷ୍ୟ ଖୋଲା ଆକାଶ ତଳେ, ଥଣ୍ଡା ରାତିରେ, ନିଜର ଭାଵନାକୁ କେଵଳ ଶବ୍ଦ ଓ ଗୁଣୁଗୁଣୁ ଧ୍ଵନି ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରକାଶ କରୁଥିଲା। ଫେରିସ ଲେଖିଛନ୍ତି : "In its wordless moan, I heard the sound of humanity’s loneliness in an indifferent universe, and yet, a quiet resilience that refuses to be silenced."(ଏହାର ଶବ୍ଦହୀନ ଗୁଣୁଗୁଣୁ ମଧ୍ୟରେ ମୁଁ ଏକ ଉଦାସୀନ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡରେ ମାନଵତାର ଵିଵିକ୍ତତାର ଶବ୍ଦ ଶୁଣିଲି ଏଵଂ ତଥାପି ସେଥିରେ ଏକ ଶାନ୍ତ ସ୍ଥିତିସ୍ଥାପକତା ରହିଛି ଯାହା ଚୁପ ହେଵାକୁ ମନା କରେ।)

ଵୟେଜର ଗୋଲ୍ଡେନ ରେକର୍ଡ ମଧ୍ୟରେ ଥିଵା ମୋଟ୍ 27ଟି ଗୀତ ଭିତରୁ "Dark Was The Night" ଏକମାତ୍ର ଗୀତ ଯାହା ଶବ୍ଦ ବିନା ମାନଵତାର କାହାଣୀ କହେ। ଏହି ରେକର୍ଡରେ ବାଖ୍, ବିଥୋଵେନ୍ ଓ ମୋଜାର୍ଟଙ୍କ ପରି ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ସଙ୍ଗୀତକାରଙ୍କ ସହିତ ଵିଶ୍ୱର ଵିଭିନ୍ନ ସଂସ୍କୃତିର ସଙ୍ଗୀତ ଭାରତର ରାଗ, ଜାପାନୀ ଶାକୁହାଚି ଏବଂ ଆଫ୍ରିକୀୟ ଢୋଲ ଇତ୍ୟାଦି ରହିଛି ତେବେ ୱିଲି ଜନସନଙ୍କ ଏହି "Dark Was The Night, Cold Was The Ground" ଗୀତଟିର ସରଳତା ଓ ଗଭୀରତା ଏହାକୁ ଏକ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ଚୟନ ରୂପେ ପରିଗଣିତ କରିଥାଏ । 

ତେବେ ୱିଲି ଜନସନଙ୍କ ସଙ୍ଗୀତ କେଵଳ ଭୟେଜର ରେକର୍ଡ ମାଧ୍ୟମରେ ମହାକାଶକୁ ପହଞ୍ଚି ନାହିଁ ଵରଂ ପୃଥିଵୀରେ ମଧ୍ୟ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ଗଭୀର ରହିଛି। ତାଙ୍କ ଗୀତଗୁଡ଼ିକ ବ୍ଲୁଜ୍ ଓ ଗସ୍ପେଲ ସଙ୍ଗୀତ ପରମ୍ପରାକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିଛି ଏଵଂ ପରଵର୍ତ୍ତୀ ସଙ୍ଗୀତକାରମାନଙ୍କୁ, ଯେପରିକି ଏରିକ୍ କ୍ଲାପ୍ଟନ, ଲେଡ୍ ଜେପ୍ପେଲିନ, ଏଵଂ ବବ୍ ଡିଲନ୍‌ଙ୍କୁ ପ୍ରେରଣା ପ୍ରଦାନ କରିଛି। ବବ୍ ଡିଲନ୍ ତାଙ୍କର ଏକ ସାକ୍ଷାତକାରରେ ଥରେ ୱିଲି ଜନସନ୍‌ଙ୍କ ସମ୍ବନ୍ଧରେ କହିଥିଲେ: "Blind Willie’s music cuts through you like a knife. It’s raw, it’s real, and it’s eternal."*(ବ୍ଲାଇଣ୍ଡ ୱିଲିଙ୍କ ସଙ୍ଗୀତ ଛୁରୀ ପରି ଆପଣଙ୍କୁ ଚିରିଦିଏ। ଏହା ଖାଣ୍ଟି, ଏହା ଵାସ୍ତଵ, ଏଵଂ ଏହା ଶାଶ୍ୱତ।)

ଆଜି ଵୟେଜର-1 ପୃଥିଵୀଠାରୁ ପ୍ରାୟ 24 ବିଲିୟନ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଅଛି ଏଵଂ ଅନ୍ତଃତାରକୀୟ ମହାକାଶରେ ପ୍ରଵେଶ କରିସାରିଛି। ଏହା ମାନଵ ନିର୍ମିତ ପ୍ରଥମ ଯାନ ଯାହା ଆମ ସୌରମଣ୍ଡଳ ଵାହ୍ୟଭାଗର ନିକଟତର ହୋଇଅଛି । ତେବେ ଏହି ଯାନ ସହିତ ବ୍ଲାଇଣ୍ଡ ୱିଲି ଜନସନଙ୍କ ଗୀତ, ମାନଵତାର ଏକ କଣ୍ଠସ୍ୱର ରୂପେ, ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡର କୌଣସି କୋଣରେ ଥିଵା ଅଜଣା ସଭ୍ୟତା ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିଵାର ଅପେକ୍ଷାରେ ଯାତ୍ରା କରୁଛି ।

କଲମ୍ବସଙ୍କ ପୂର୍ଵରୁ ହିଁ ଆମେରିକାର ଆଵିଷ୍କାର ହୋଇସାରିଥିଲା କି ?

କ୍ରିଷ୍ଟୋଫର କଲମ୍ବସ ୧୪୯୨ ମସିହାରେ ଆମେରିକା ଆଵିଷ୍କାର କରିଥିଲେ । ବିଶ୍ୱରେ ସ୍ୱୀକୃତି ମିଳିଛି। କିନ୍ତୁ କଲମ୍ବସଙ୍କ ପୂର୍ଵରୁ ମଧ୍ୟ ଵିଭିନ୍ନ ସଭ୍ୟତାର ଲୋକମାନେ ଆମେରିକା ମହାଦେଶରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ ବୋଲି ଆଜିକାଲି ଅନେକ ଦାବି କରାଯାଉଛି । ଏହି ଦାବିଗୁଡ଼ିକ କେତେକ ପୁରାତାତ୍ତ୍ୱିକ ସାକ୍ଷ୍ୟ, ଐତିହାସିକ ଵିଵରଣୀ, ଓ ଲୋକକଥା ଉପରେ ଆଧାରିତ। 

ତେବେ ଆମେରିକାରେ ପ୍ରଥମ ମାନଵ ଉପସ୍ଥିତିର ସବୁଠାରୁ ପୁରାତନ ସାକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ପେଲିଓ-ଇଣ୍ଡିଆନ୍ସ। ପୁରାତାତ୍ତ୍ୱିକ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଅନୁସାରେ, ପ୍ରାୟ ୧୫,୦୦୦ ଵର୍ଷ ପୂର୍ଵେ ଏସିଆରୁ ବେରିଙ୍ଗିଆ ଭୂମି ପୋଲ ଦେଇ ଏହି ଲୋକମାନେ ଆମେରିକାରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ। ଏମାନେ ଆମେରିକାର ସ୍ୱଦେଶୀ ଜନଜାତିର ପୂର୍ଵଜ ଥିଲେ। ନ୍ୟୁ ମେକ୍ସିକୋର କ୍ଲୋଵିସ୍ ସାଇଟ୍ ଓ ମୋଣ୍ଟେ ଵେର୍ଦେ (ଚିଲିରେ)ରେ ମିଳିଥିଵା ସାକ୍ଷ୍ୟ ଏହାର ପ୍ରମାଣ।

ଆଧୁନିକ ଯୁଗରେ କଲମ୍ବସଙ୍କ ପୂର୍ଵରୁ ଆମେରିକାରେ ପହଞ୍ଚିଥିଵାର ସବୁଠାରୁ ନିର୍ଭରଯୋଗ୍ୟ ସାକ୍ଷ୍ୟ ନୋର୍ସ୍ ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀଙ୍କର ବୋଲି କେତେକ ପ୍ରମାଣ ମିଳିଅଛି। ପ୍ରାୟ ୧୦୦୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ, ଲେଇଫ୍ ଏରିକ୍ସନ୍ ନାମକ ଜଣେ ନୋର୍ସ ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀ ନ୍ୟୁଫାଉଣ୍ଡଲ୍ୟାଣ୍ଡ (କାନାଡା)ର ଲାନ୍ସେ ଅକ୍ସ ମେଡୋଜ୍‌ରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ। ଏହି ସ୍ଥାନକୁ ସେମାନେ "ଭିନଲାଣ୍ଡ" ନାମ ଦେଇଥିଲେ। ପୁରାତାତ୍ତ୍ୱିକ ଖନନ ଓ ନେଚର୍ ଜର୍ନାଲରେ ପ୍ରକାଶିତ ଏକ ଅଧ୍ୟୟନ (୨୦୨୧) ଅନୁସାରେ, ୧୦୨୧ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଏହି ସ୍ଥାନରେ ନୋର୍ସ ଵସତି ଥିଵା ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇଛି।

ଗେଵିନ୍ ମେନ୍ଜିସ୍‌ଙ୍କ ପରି କେତେଜଣ ଐତିହାସିକ ଓ ଲେଖକ ଦାବି କରନ୍ତି ଯେ ୧୪୨୧ ମସିହାରେ ଚୀନୀ ନାଵିକ ଝେଙ୍ଗ୍ ହେ ଆମେରିକାର ପଶ୍ଚିମ ଉପକୂଳରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ। ମେନ୍ଜିସ୍‌ଙ୍କ ପୁସ୍ତକ "1421: The Year China Discovered America"ରେ ଏହି ଦାବି ଉପସ୍ଥାପିତ ହୋଇଛି। କିନ୍ତୁ, ଏହା ଵିଶ୍ୱଵ୍ୟାପୀ ଐତିହାସିକମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଵିଵାଦୀୟ ବୋଲି ଵିଵେଚିତ ହେଉଛି ଏଵଂ ଏହାର ସମର୍ଥନରେ ସୁନିଶ୍ଚିତ ପୁରାତାତ୍ତ୍ୱିକ ସାକ୍ଷ୍ୟ ନାହିଁ।

ପୋଲିନେସିଆନ୍ ନାଵିକମାନେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦକ୍ଷ ସମୁଦ୍ର ଯାତ୍ରୀ ଥିଲେ ଏଵଂ ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରରେ ଵିସ୍ତୃତ ଭାବେ ଯାତ୍ରା କରୁଥିଲେ। କେତେକ ଗଵେଷଣା ଅନୁସାରେ, ପ୍ରାୟ ୧୨୦୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ ପୂର୍ଵରୁ ପୋଲିନେସିଆନ୍‌ମାନେ ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକାର ଉପକୂଳରେ ପହଞ୍ଚିଥାଇପାରନ୍ତି। ସମ୍ଭଵତଃ ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକାରେ ମିଳୁଥିଵା ମିଠା ଆଳୁ (sweet potato), ଯାହା ପୋଲିନେସିଆରୁ ଆସିଥାଇପାରେ । ଏହା ଛଡ଼ା, କୁକ୍ ଦ୍ୱୀପ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକାରେ Roosterfish ପାଇଁ ସମାନ ଶବ୍ଦ ଵ୍ୟଵହାର ଏହି ଦାବିକୁ ସମର୍ଥନ କରେ।

ଫୋନିସିଆନ୍‌ମାନେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରାଚୀନ କାଳରେ (ପ୍ରାୟ ୧୫୦୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ଵ) ଉନ୍ନତ ସମୁଦ୍ର ଯାତ୍ରୀ ଥିଲେ। କେତେକ ଵିଶେଷଜ୍ଞ ଦାବି କରନ୍ତି ଯେ ସେମାନେ ଆଟଲାଣ୍ଟିକ ମହାସାଗର ଅତିକ୍ରମ କରି ଆମେରିକାରେ ପହଞ୍ଚିଥାଇପାରନ୍ତି। ବ୍ରାଜିଲରେ ମିଳିଥିଵା କିଛି ଶିଳାଲେଖ (ପେଦ୍ରା ଦା ଗାଭେଆ) ଫୋନିସିଆନ ଲିପି ସହ ସମାନତା ଦେଖାଉଛି ତେବେ ଏହା ଵିଵାଦୀୟ ଏଵଂ ସ୍ୱୀକୃତ ନୁହେଁ।

ଆଇରିଶ ଲୋକକଥା ଅନୁସାରେ ୬ଷ୍ଠ ଶତାବ୍ଦୀରେ ସନ୍ଥ ବ୍ରେଣ୍ଡାନ (ବ୍ରେଣ୍ଡାନ ଦି ନାଭିଗେଟର) ଏକ ଚର୍ମନିର୍ମିତ ନୌକାରେ ଆଟଲାଣ୍ଟିକ ଅତିକ୍ରମ କରି ଏକ "ପ୍ରୋମିସ୍ଡ ଲ୍ୟାଣ୍ଡ"ରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ, ଯାହାକୁ କେତେକେ ଆମେରିକା ବୋଲି ମନେ କରନ୍ତି। ଏହି କାହାଣୀ "ନାଭିଗାଟିଓ ସାଙ୍କଟି ବ୍ରେଣ୍ଡାନି" ନାମକ ଗ୍ରନ୍ଥରେ ଵର୍ଣ୍ଣିତ। କିନ୍ତୁ, ଏହାର କୌଣସି ପୁରାତାତ୍ତ୍ୱିକ ସାକ୍ଷ୍ୟ ନାହିଁ।

କେତେକ ଗବେଷଣା ଅନୁସାରେ, ପ୍ରାଚୀନ ଜାପାନୀ ମତ୍ସ୍ୟଜୀଵୀମାନେ ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରରେ ସମୁଦ୍ର ସ୍ରୋତ ଯୋଗୁଁ ଆମେରିକାର ପଶ୍ଚିମ ଉପକୂଳରେ ପହଞ୍ଚିଥାଇପାରନ୍ତି। ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମ ଆମେରିକାରେ ମିଳିଥିଵା କିଛି ମାଟିପାତ୍ରରେ ଜୋମୋନ ସଂସ୍କୃତି (ଜାପାନ) ସହ ସମାନତା ଦେଖାଯାଏ, ଯଦିଓ ଏହା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରମାଣିତ ନୁହେଁ । 

ପଶ୍ଚିମ ଆଫ୍ରିକାର ମାଲି ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଶାସକ ଅବୁ ବକ୍ରୀ II ପ୍ରାୟ ୧୩୧୧ ମସିହାରେ ଏକ ବିରାଟ ନୌଵାହିନୀ ନେଇ ଆଟଲାଣ୍ଟିକ ଅତିକ୍ରମ କରି ଆମେରିକାରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ ବୋଲି କେତେକ ଆଫ୍ରିକୀୟ ଐତିହାସିକ ଦାବି କରନ୍ତି। ଏହାର ସାକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ମେକ୍ସିକୋର ଓଲମେକ ସଂସ୍କୃତିରେ ମିଳିଥିଵା କିଛି ମୂର୍ତ୍ତି, ଯେଉଁଗୁଡ଼ିକରେ ଆଫ୍ରିକୀୟ ମୁଖଚ୍ଛବି ଦେଖାଯାଏ। କିନ୍ତୁ, ଏହା ମୁଖ୍ୟଧାରା ଇତିହାସକାରୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସ୍ୱୀକୃତ ନୁହେଁ।

କେତେକ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ଅନୁସାରେ, ପ୍ରାଚୀନ ମିଶରୀୟମାନେ ପ୍ରାୟ ୧୫୦୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ଵରେ ଆମେରିକାରେ ପହଞ୍ଚିଥାଇପାରନ୍ତି। ଏହାର ସାକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ମେକ୍ସିକୋର ଓଲମେକ ସଂସ୍କୃତିରେ ମିଳିଥିବା କିଛି ପିରାମିଡ ଓ ଶିଳାଲେଖ, ଯେଉଁଗୁଡ଼ିକ ମିଶରୀୟ ସଂସ୍କୃତି ସହ ସମାନତା ଦେଖାଉଛି। ତଥାପି, ଏହା ଅଧିକାଂଶ ଐତିହାସିକଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଵିଵାଦୀୟ ବୋଲି ବିବେଚିତ।

ୱେଲ୍ସ ଲୋକକଥା ଅନୁସାରେ, ୧୨ଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ (ପ୍ରାୟ ୧୧୭୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ) ମାଡୋକ ଅପ ଓୱେନ୍ ଗ୍ବିନେଡ ନାମକ ଜଣେ ୱେଲ୍ସ ରାଜକୁମାର ଆଟଲାଣ୍ଟିକ ମହାସାଗର ଅତିକ୍ରମ କରି ଆମେରିକାରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ। କେତେକ ଦାବି ଅନୁସାରେ, ସେ ଓ ତାଙ୍କ ଦଳ ଉତ୍ତର ଆମେରିକାରେ, ସମ୍ଭଵତଃ ଆଲାବାମା ଅଞ୍ଚଳରେ, ଏକ ଵସତି ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ। ଏହାର ସାକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ମାଣ୍ଡାନ୍ ଜନଜାତିର ଭାଷାରେ ୱେଲ୍ସ ଶବ୍ଦର ସମାନତା ଏଵଂ କିଛି ଶିଳା ନିର୍ମାଣ ଯାହାର ୱେଲ୍ସ ଶୈଳୀ ସହ ସମାନତା ରହିଛି। କିନ୍ତୁ, ଏହି ଦାବି ମୁଖ୍ୟଧାରା ଐତିହାସିକଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସ୍ୱୀକୃତ ନୁହେଁ ଏଵଂ ଏହାର କୌଣସି ନିର୍ଭରଯୋଗ୍ୟ ପୁରାତାତ୍ତ୍ୱିକ ସାକ୍ଷ୍ୟ ନାହିଁ।

କେତେକ ଗଵେଷଣା ଓ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ଅନୁସାରେ, ପ୍ରାଚୀନ ରୋମାନମାନେ ପ୍ରଥମ ଵା ଦ୍ୱିତୀୟ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଆମେରିକାରେ ପହଞ୍ଚିଥାଇପାରନ୍ତି। ବ୍ରାଜିଲର ଗୁଆନାବାରା ଉପସାଗରରେ ୧୯୮୨ ମସିହାରେ ମିଳିଥିଵା କିଛି ମାଟିପାତ୍ର (ଆମ୍ଫୋରା) ରୋମାନ ଶୈଳୀରେ ନିର୍ମିତ ବୋଲି ଦାବି କରାଯାଇଛି। ଏହା ଛଡ଼ା, ମେକ୍ସିକୋରେ ମିଳିଥିଵା ଏକ ରୋମାନ-ଶୈଳୀର ମୂର୍ତ୍ତି ଏହି ସିଦ୍ଧାନ୍ତକୁ ସମର୍ଥନ କରେ। ତଥାପି, ଏହି ସାକ୍ଷ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ଵିଵାଦୀୟ ଏଵଂ ଅଧିକାଂଶ ଐତିହାସିକ ଏହାକୁ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ନାହିଁ।

କାର୍ଥାଜିନିଆନମାନେ (ପ୍ରାୟ ୫୦୦-୧୪୬ ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ଵ) ଉତ୍ତର ଆଫ୍ରିକାର ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ସମୁଦ୍ର ଯାତ୍ରୀ ସଭ୍ୟତା ଥିଲେ। କେତେକ ଗଵେଷକ ଦାବି କରନ୍ତି ଯେ ସେମାନେ ଆଟଲାଣ୍ଟିକ ମହାସାଗର ଅତିକ୍ରମ କରି ଆମେରିକାରେ ପହଞ୍ଚିଥାଇପାରନ୍ତି।ବ୍ରାଜିଲରେ ମିଳିଥିଵା କିଛି ଶିଳାଲେଖ ଓ ମୁଦ୍ରା, ଯାହା କାର୍ଥାଜିନିଆନ ସଂସ୍କୃତି ସହ ସମାନତା ଥିଵା ଜଣାଯାଏ । କିନ୍ତୁ, ଏହି ଦାବି ମଧ୍ୟ ଅଧିକାଂଶ ଐତିହାସିକଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସ୍ୱୀକୃତ ନୁହେଁ।

କେତେକ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ଅନୁସାରେ, ପ୍ରାଚୀନ ହିବ୍ରୁ ଵା ଇସ୍ରାଏଲାଇଟମାନେ (ପ୍ରାୟ ୧୦୦୦-୬୦୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ଵ) ଆମେରିକାରେ ପହଞ୍ଚିଥାଇପାରନ୍ତି। ନ୍ୟୁ ମେକ୍ସିକୋର ଲୋସ ଲୁନାସ ଡେକାଲୋଗ ଷ୍ଟୋନ୍, ଯେଉଁଥିରେ ହିବ୍ରୁ ଲିପିରେ ଲେଖାଯାଇଥିଵା ଦଶ ଆଦେଶ ଥିଵା ଦାବି କରାଯାଏ, ଏହି ସିଦ୍ଧାନ୍ତର ସାକ୍ଷ୍ୟ ବୋଲି କୁହାଯାଏ। ତଥାପି, ଏହାକୁ ଅଧିକାଂଶ ପୁରାତାତ୍ତ୍ୱିକ ସମାଜ ଆଧୁନିକ ନକଲି ବୋଲି ମନେ କରନ୍ତି।

କେତେକ ଐତିହାସିକ ଦାବି କରନ୍ତି ଯେ କଲମ୍ବସଙ୍କ ପୂର୍ଵରୁ ପଞ୍ଚଦଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ ନାଵିକମାନେ ଆମେରିକାର ଉତ୍ତର-ପୂର୍ଵ ଉପକୂଳରେ ଵିଶେଷତଃ ନ୍ୟୁଫାଉଣ୍ଡଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଓ ଲାବ୍ରାଡୋର ଅଞ୍ଚଳରେ, ପହଞ୍ଚିଥାଇପାରନ୍ତି। ଡିଘ୍ଟନ ରକ (ମାସାଚୁସେଟ୍ସ)ରେ ମିଳିଥିଵା ଶିଳାଲେଖ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ ନାଵିକଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତିର ସାକ୍ଷ୍ୟ ବୋଲି କିଛି ଗଵେଷକ ଦାବି କରନ୍ତି। କିନ୍ତୁ, ଏହା ମଧ୍ୟ ଵିଵାଦୀୟ ଏଵଂ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରମାଣିତ ନୁହେଁ।

କେତେକ ଗଵେଷକ ଓ ଲେଖକ ଦାବି କରନ୍ତି ଯେ ପ୍ରାଚୀନ କେଲ୍ଟମାନେ (ପ୍ରାୟ ୧୦୦୦-୫୦୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ଵ) ଆଟଲାଣ୍ଟିକ ମହାସାଗର ଅତିକ୍ରମ କରି ଆମେରିକାରେ ପହଞ୍ଚିଥାଇପାରନ୍ତି। ଏହାର ସାକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ଉତ୍ତର ଆମେରିକାର ନିଉ ଇଂଲଣ୍ଡ ଅଞ୍ଚଳରେ ମିଳିଥିଵା କିଛି ଶିଳାଲେଖ, ଯେପରି ମାସାଚୁସେଟ୍ସର "ଓଘମ୍" ଲିପି। ଏହି ଲିପିଗୁଡ଼ିକ କେଲ୍ଟିକ ସଂସ୍କୃତି ସହ ସମାନତା ଦେଖାଉଥିଵା ଦାବି କରାଯାଏ। କିନ୍ତୁ, ଅଧିକାଂଶ ପୁରାତାତ୍ତ୍ୱିକ ଓ ଐତିହାସିକ ସମାଜ ଏହାକୁ ନକଲି ଵା ଅନ୍ୟ ସଂସ୍କୃତିର ସାକ୍ଷ୍ୟ ବୋଲି ମନେ କରନ୍ତି ।

ସ୍ପେନ ଓ ଫ୍ରାନ୍ସର ଏକ ଜନଜାତି ବାସ୍କ ଜାତୀୟ ଲୋକମାନେ ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ ଯୁଗରେ (ପ୍ରାୟ ୧୪୦୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ ପୂର୍ଵରୁ) ଉତ୍ତର ଆମେରିକାରେ ଵିଶେଷତଃ ନ୍ୟୁଫାଉଣ୍ଡଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଓ ଲାବ୍ରାଡୋର ଅଞ୍ଚଳରେ, ମାଛ ଧରିଵା ପାଇଁ ଯାଇଥାଇପାରନ୍ତି ବୋଲି କେତେକ ଐତିହାସିକ ଦାବି କରନ୍ତି। ଏହାର ସାକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ବାସ୍କ ମତ୍ସ୍ୟଜୀଵୀମାନଙ୍କର ଐତିହାସିକ ଵିଵରଣୀ । ବାସ୍କ ମତ୍ସ୍ୟଜୀଵୀମାନେ କଡ଼ ମାଛ (cod) ଧରିଵା ପାଇଁ ଦୂର ସମୁଦ୍ର ଯାତ୍ରା କରୁଥିଲେ। ତଥାପି, ଏହାର ସୁନିଶ୍ଚିତ ପୁରାତାତ୍ତ୍ୱିକ ସାକ୍ଷ୍ୟ ନାହିଁ, ଏଵଂ ଏହି ଦାବି ଅନୁମାନ ଉପରେ ଆଧାରିତ।

ଚୀନୀ ଐତିହାସିକ ଵିଵରଣୀ ଅନୁସାରେ, ୫ମ ଶତାବ୍ଦୀରେ (ପ୍ରାୟ ୪୫୮ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ) ହୁଇ ଶେନ ନାମକ ଜଣେ ବୌଦ୍ଧ ଭିକ୍ଷୁ ଏକ ଦୂର ଭୂମିରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ, ଯାହାକୁ "ଫୁ ସାଙ୍ଗ୍" ବୋଲି କୁହାଯାଇଥିଲା। କେତେକ ଗଵେଷକ ଦାବି କରନ୍ତି ଯେ ଏହି "ଫୁ ସାଙ୍ଗ" ମେକ୍ସିକୋ ଵା ମଧ୍ୟ ଆମେରିକା ହୋଇପାରେ। ଏହାର ସାକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ଚୀନୀ ଗ୍ରନ୍ଥ "ଲିଆଙ୍ଗ ଶୁ"ରେ ଵର୍ଣ୍ଣିତ ଏକ ଭୂମିର ଵିଵରଣୀ, ଯେଉଁଥିରେ ମେକ୍ସିକୋର ମାୟା ସଂସ୍କୃତି ସହ କିଛି ସମାନତା ଦେଖାଯାଏ। କିନ୍ତୁ, ଏହା ଅଧିକାଂଶ ଐତିହାସିକଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଵିଵାଦୀୟ ବୋଲି ଵିଵେଚିତ ହୋଇଛି ।

କେତେକ ଅନୁମାନ ଅନୁସାରେ, ଉତ୍ତର ଆଫ୍ରିକାର ସାହାରାନ ଅଞ୍ଚଳର ପୋଲିସାରିଓ ଜାତି ଵା ଅନ୍ୟ ସମୁଦ୍ର ଯାତ୍ରୀ ସଭ୍ୟତା ପ୍ରାୟ ୧୦୦୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ଵରେ ଆମେରିକାରେ ପହଞ୍ଚିଥାଇପାରନ୍ତି। ଏହାର ସାକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକାରେ ମିଳିଥିଵା କିଛି ଶିଳାଲେଖ ଓ ନୌକା ନିର୍ମାଣ ଶୈଳୀ, ଯହିଁର ସମାନତା ଉତ୍ତର ଆଫ୍ରିକୀୟ ସଂସ୍କୃତି ସହ ଦେଖାଯାଇଛି। ତଥାପି, ଏହା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅନୁମାନ ଉପରେ ଆଧାରିତ ଏଵଂ ଏଥିର ସୁନିଶ୍ଚିତ ପ୍ରମାଣର ଅଭାବ ରହିଛି।

କେତେକ ଗବେଷଣା ଅନୁସାରେ ଇଣ୍ଡୋନେସିଆର ପ୍ରାଚୀନ ନାଵିକମାନେ ପୋଲିନେସିଆନ ସଂସ୍କୃତି ସହ ସମ୍ପର୍କିତ ଥିଲେ ଏଵଂ ସେମାନେ ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗର ଅତିକ୍ରମ କରି ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକାରେ ପହଞ୍ଚିଥାଇପାରନ୍ତି। ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକାରେ ମିଳୁଥିଵା କିଛି ନୌକା ନିର୍ମାଣ ଶୈଳୀ ଓ କୃଷି ପଦ୍ଧତି ଇଣ୍ଡୋନେସିଆନ ସଂସ୍କୃତି ସହ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ଅଛି। ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ପେରୁରେ ମିଳୁଥିଵା କିଛି ବାଉଁଶ ନୌକାର ଇଣ୍ଡୋନେସିଆନ ଶୈଳୀ ସମାନତା ରହିଛି। କିନ୍ତୁ, ଏହା ମଧ୍ୟ ଵିଵାଦୀୟ ଓ ଅପ୍ରମାଣିତ।

ଅଧୁନା ଭାରତରେ ମଧ୍ୟ ଦାବି କରାଯାଉଛି ଯେ ଅଷ୍ଟମ ଶତାବ୍ଦୀରେ "ଲଖନୁଖ" ନାମକ ଜଣେ ଭାରତୀୟ ସମୁଦ୍ର ଯାତ୍ରୀ ଆମେରିକାରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ। ଏହି ଦାବିକୁ ୨୦୨୪ ମସିହାରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦେଶର ମନ୍ତ୍ରୀ ଇନ୍ଦର ସିଂହ ପରମାର ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ। କିନ୍ତୁ, ଏହା ସମର୍ଥନରେ କୌଣସି ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ୱିକ ଵା ଐତିହାସିକ ସାକ୍ଷ୍ୟ ନାହିଁ ଏଵଂ ଏହା ଅଧିକାଂଶ ଐତିହାସିକଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଗ୍ରହଣୀୟ ନୁହେଁ।

କଲମ୍ବସଙ୍କ ପୂର୍ଵରୁ ଆମେରିକାରେ ପହଞ୍ଚିଥିଵା ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଏହିପରି ଅନେକ ଦାବି ରହିଛି ଯେଉଁଗୁଡ଼ିକ କେତେକ ଅନୁମାନ ଓ ଲୋକକଥା ଉପରେ ଆଧାରିତ। ନୋର୍ସ ଖୋଜାଳିଙ୍କ ସାକ୍ଷ୍ୟ ସବୁଠାରୁ ନିର୍ଭରଯୋଗ୍ୟ ଯେଉଁଥିରେ ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ୱିକ ପ୍ରମାଣ ମିଳିଛି। ଅନ୍ୟ ଦାବିଗୁଡ଼ିକ ଯଥା- ଚୀନୀ, ଫୋନିସିଆନ ଵା ଭାରତୀୟ ନାଵିକଙ୍କ ଯାତ୍ରା, ଅଧିକାଂଶ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଵିଵାଦୀୟ ଏଵଂ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରମାଣିତ ନୁହେଁ। ତଥାପି, ଏହି ଦାବିଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରାଚୀନ ସଭ୍ୟତାଗୁଡ଼ିକର ସମୁଦ୍ର ଯାତ୍ରା ଦକ୍ଷତା ଓ ସାହସିକତାକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ। ଆମେରିକାର ଆଵିଷ୍କାର ଇତିହାସ ଏକ ଜଟିଳ ଓ ଵିଵାଦୀୟ ଵିଷୟ ହୋଇ ରହିଛି, ଯାହା ଭଵିଷ୍ୟତରେ ଵିସ୍ତୃତ ଗଵେଷଣା ଦ୍ୱାରା ଆହୁରି ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇପାରେ।

“ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶରେ ମୁସଲିମ ଆଧିପତ୍ୟର କଳ୍ପନା ଓ ତା’ର ପ୍ରଭାବ”

ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶର ଇତିହାସ ଏକ ଜଟିଳ ଓ ଵିଵାଦୀୟ ଅଧ୍ୟାୟରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ। ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ ସମୟରେ ଭାରତରେ ରାଜନୈତିକ, ସାମାଜିକ ଓ ଧାର୍ମିକ ଵିଭାଜନ ଗଭୀର ହୋଇଥିଲା। ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ, ଅଲ ଇଣ୍ଡିଆ ମୁସଲିମ ଲିଗ୍‌ର ଭୂମିକା ଏକ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ଵିଷୟ ହୋଇ ଉଭା ହେଲା। ୧୯୪୦ ମସିହାରେ, ମୁସଲିମ ଲିଗ୍‌ର ସଦସ୍ୟ ଚୌଧରୀ ରେହମତ୍ ଅଲି ଏକ ଵିଭାଜନକାରୀ ମାନଚିତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲେ, ଯହିଁରେ ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶରେ ମୁସଲିମ ଜନବହୁଳ ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକୁ ନେଇ ଦଶଟି ସ୍ଵାଧୀନ “Pak Commonwealth Nation” ଗଠନର ସ୍ଵପ୍ନକୁ ପ୍ରକାଶ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହି ମାନଚିତ୍ରରେ ପାକିସ୍ତାନ ଆଦି ଦଶଗୋଟି ମୁସଲିମ ଦେଶ ଗଠନ କରିଵାର ପ୍ରସ୍ତାଵ ପଛରେ ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶରେ ମୁସଲିମ ଆଧିପତ୍ୟ ସ୍ଥାପନ କରିଵାର ଏକ ଵୃହତ୍ ଯୋଜନା ଥିଲା। 

୧୯୦୬ ମସିହାରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଅଲ ଇଣ୍ଡିଆ ମୁସଲିମ ଲିଗ୍ ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ମୁସଲମାନଙ୍କର ରାଜନୈତିକ ଓ ସାମାଜିକ ଅଧିକାର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲା। କିନ୍ତୁ ୧୯୩୦ ଦଶକ ଆଡ଼କୁ ମୁହମ୍ମଦ ଆଲି ଜିନ୍ନାଙ୍କ ନେତୃତ୍ଵରେ ମୁସଲିମ ଲିଗ୍ ଏକ ଅଲଗା ମୁସଲିମ ରାଷ୍ଟ୍ର ଗଠନର ଦାବି ଉଠାଇଥିଲା। ୧୯୪୦ ମସିହାରେ ଲାହୋର ଅଧିଵେଶନରେ, ମୁସଲିମ ଲିଗ୍ ପାକିସ୍ତାନ ଗଠନର ପ୍ରସ୍ତାଵ ରଖିଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଚୌଧରୀ ରେହମତ୍ ଅଲିଙ୍କ ମାନଚିତ୍ର ଏହାଠାରୁ ଅଧିକ ଉଚ୍ଚାକାଙ୍କ୍ଷୀ ଥିଲା। ସେ ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶରେ ମୁସଲିମ ଜନବହୁଳ ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକୁ ନେଇ ଦଶଟି ସ୍ଵାଧୀନ ରାଷ୍ଟ୍ର ଗଠନର ପ୍ରସ୍ତାବ ରଖିଥିଲେ। ଏହି ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି:

1. ପାକିସ୍ତାନ: ସିନ୍ଧୁ, ଗୁଜରାଟର ଅଧିକାଂଶ ଅଞ୍ଚଳ (ସୌରାଷ୍ଟ୍ର ସମେତ) ଏଵଂ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ପଞ୍ଜାଵ।

2. ମୋଇନ୍‌ସ୍ତାନ: ରାଜସ୍ଥାନର ଭୂଭାଗ ।

3.ହୈଦରୀସ୍ତାନ: ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶର ଭୂଭାଗ।

4.ଫାରୁକ୍କୀସ୍ତାନ: ଅବିଭକ୍ତ ଵିହାର ଅଞ୍ଚଳ।

5.ବଙ୍ଗିସ୍ତାନ: ଅଵିଭକ୍ତ ବଙ୍ଗଦେଶ ଏଵଂ ଉତ୍ତର-ପୂର୍ଵ ଭାରତୀୟ ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକର ଭୂଭାଗ 

6.ସିଦ୍ଦିକୀସ୍ତାନ: ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ଭୂଭାଗ ।

7.ଉସମାନୀସ୍ତାନ: ମହାରାଷ୍ଟ୍ର, ତେଲଙ୍ଗାନା ଓ କର୍ଣ୍ଣାଟକର କେତେକ ଅଞ୍ଚଳ।

8.ମପଲୀସ୍ତାନ: କେରଳ ଅଞ୍ଚଳ ।

9.ନାସାରୀସ୍ତାନ: ଉତ୍ତର-ପୂର୍ଵ ଶ୍ରୀଲଙ୍କା।

10.ସାଫୀସ୍ତାନ: ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମ ଶ୍ରୀଲଙ୍କା।

ଏହା ସହିତ, ମୁସଲିମ୍ ଲିଗ୍ ସିନ୍ଧୁସାଗର ଵା ରତ୍ନାକର(ଆରବ ସାଗର) ତଥା ମହୋଦଧି ଵା କଳିଙ୍ଗ ସାଗର(ବଙ୍ଗୋପସାଗରର) ନାମକୁ ପରିଵର୍ତ୍ତନ କରି ମୁସଲିମ୍ ଦେଶର ନାମାନୁସାରେ ନାମକରଣ କରିଵାକୁ ପ୍ରସ୍ତାଵ ଦେଇଥିଲା । ଉଦାହରଣ ସ୍ଵରୂପ ସିନ୍ଧୁସାଗର(ଆରବ ସାଗର)କୁ ପାକିସ୍ତାନ ସାଗର,କେରଳର ପଶ୍ଚିମରେ ମାପଲିସ୍ତାନ ସାଗର,ଶ୍ରୀଲଙ୍କାର ପଶ୍ଚିମରେ ସାଫିଆନସାଗର, ଶ୍ରୀଲଙ୍କାର ପୂର୍ଵରେ ନାସାରିସ୍ତାନସାଗର, ଆନ୍ଧ୍ର ଓ ଓଡ଼ିଶା ଉପକୂଳସ୍ଥ ମହୋଦଧିର ଉସାନିଆନ ସାଗର ଓ ବଙ୍ଗ ନିକଟରେ ବଙ୍ଗସାଗର ଇତ୍ୟାଦି । କେଵଳ ସେତିକି ନୁହେଁ ଏହି ମାନଚିତ୍ରରେ ଆଣ୍ଡମାନ ଓ ନିକୋବର ଦ୍ଵୀପପୁଞ୍ଜର ଆମିର ଦ୍ଵୀପ ଓ ବଲୁସ୍ ଦ୍ଵୀପ ତଥା ଲାକ୍ଷାଦ୍ଵୀପ ଓ ମାଳଦ୍ଵୀପର ଯଥାକ୍ରମେ ଆଲାମ ଦ୍ଵୀପପୁଞ୍ଜ ଓ ଆମୀନ୍ ଦ୍ଵୀପପୁଞ୍ଜ ନାମକରଣର ପ୍ରସ୍ତାଵ ଦିଆଯାଇଥିଲା । 

ମୁସଲିମ୍ ଲିଗ୍ ଦ୍ଵାରା ପ୍ରସ୍ତାଵିତ ଏହି ମାନଚିତ୍ରରେ କେଵଳ ଭୌଗୋଳିକ ଵିଭାଜନ ନୁହେଁ ଵରଂ ଏକ ଧାର୍ମିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ଵିଭାଜନର ମଧ୍ୟ ସ୍ଵପ୍ନ ରହିଥିଲା।

ଯଦି ମୁସଲିମ ଲିଗ୍‌ର ଏହି ଯୋଜନା ସାକାର ହୋଇଥା’ନ୍ତା, ତେବେ ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶର ରାଜନୈତିକ, ସାମାଜିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ଚିତ୍ର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭିନ୍ନ ହୋଇଥାଆନ୍ତା। 

ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆ ଵିଶେଷତଃ ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶ ଏକ ଶସ୍ୟଶ୍ୟାମଳାପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂଭାଗ । ଏଠାରେ ସ୍ଵାଭାବିକ ଭାବେ ପ୍ରକୃତି ସମୃଦ୍ଧି ଖଞ୍ଜିଛି । ପ୍ରାକୃତିକ ଦୃଷ୍ଟାକୋଣରୁ ଏହା ପୃଥିଵୀର ଏକ ସର୍ଵଶ୍ରେଷ୍ଠ ଓ ଉନ୍ନତ ଭୂଭାଗ ହୋଇଥିଵାରୁ ଆମ ପୂର୍ଵଜମାନେ ଏ ଭୂମିକୁ କର୍ମଭୂମି,ଫଳଭୂମି ନାମ ଦେଇଥିଲେ ପୁଣି ସାରା ପୃଥିଵୀରେ ସଭ୍ୟତା ନାଶ ଗଲାବେଳେ କେଵଳ ଭାରତରେ ଶେଷ ମାନଵ ସଭ୍ୟତା ବଞ୍ଚିଯିଵ ବୋଲି ଭଵିଷ୍ୟପୁରାଣରେ ଵର୍ଣ୍ଣନା ମଧ୍ୟ କରିଥିଲେ । ଏବେ ଚିନ୍ତାକରନ୍ତୁ ଯଦି ଏଭଳି ଏକ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭୂଭାଗରେ ଦଶଗୋଟି ମୁସଲିମ ରାଷ୍ଟ୍ର ଗଠନ ହୋଇଯାଇଥାନ୍ତା ତେବେ କ'ଣ ହୁଅନ୍ତା ? 

ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆରେ ଵର୍ତ୍ତମାନ ଚାରୋଟି ମୁସଲିମ ଦେଶ(ପାକିସ୍ତାନ, ଆଫଗାନିସ୍ତାନ,ମାଳଦ୍ଵୀପ ଓ 

ବଙ୍ଗଳାଦେଶ) ଅଛି କିନ୍ତୁ ଆହୁରି ସାତଗୋଟି ଅଧିକ ମୁସଲିମ ଦେଶ ହୋଇଥିଲେ ଦଶଗୁଣ ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ପାଇ ପୃଥିବୀର ଜନସଂଖ୍ୟା ଵର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ ୧୦୦୦ କୋଟିକୁ ଛୁଇଁ ଯାଇଥାନ୍ତା । ମୁସଲମାନମାନେ ପଙ୍ଗପାଳଙ୍କ ପରି ବଂଶ ଵିସ୍ତାର କରି ସମସ୍ତ ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆକୁ ଛାରଖାର କରିଦେଇଥାନ୍ତେ । ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆରେ ଦଶଗୋଟି ମୁସଲିମ ଦେଶ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲେ କୋଟି କୋଟି ସନାତନୀ ଧର୍ମ ପରିଵର୍ତ୍ତନ କରି ମୁସଲମାନ ହୋଇଥା’ନ୍ତେ, ଯାହା ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତିର ମୌଳିକ ଚରିତ୍ରକୁ ବଦଳାଇ ଦେଇଥା’ନ୍ତା। ଅନେକ ସନାତନୀ ମନ୍ଦିର ଭାଙ୍ଗି ସେଠାରେ ମସଜିଦ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ ଧାର୍ମିକ ସ୍ଥାନ ନିର୍ମାଣ ହୋଇଥା’ନ୍ତା। ଫଳତଃ ଭାରତୀୟ ଐତିହ୍ୟ ଓ ସଂସ୍କୃତିର ଏକ ବୃହତ୍ କ୍ଷତି ହୋଇଥା’ନ୍ତା। ଏକାଧିକ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଵିଭାଜିତ ହୋଇଥିଲେ ଭାରତର ଏକତା ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ ଶକ୍ତି ଦୁର୍ଵଳ ହୋଇଥା’ନ୍ତା। ଵର୍ତ୍ତମାନର ଭାରତର ଵିକାଶ ବଦଳରେ ଏହା ପାକିସ୍ତାନ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ ଅସ୍ଥିର ରାଷ୍ଟ୍ର ଭଳି ଅର୍ଥନୈତିକ ଓ ରାଜନୈତିକ ଅସ୍ଥିରତାର ଶିକାର ହୋଇଥା’ନ୍ତା। ଭାରତଵର୍ଷ ସେତେବେଳେ ଏକାଧିକ ଧାର୍ମିକ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଵିଭାଜିତ ହେଇଥିଲେ ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶରେ ହିଂସା, ବଳାତ୍କାର, ଯୁଦ୍ଧ,ଆତଙ୍କଵାଦ ଓ ଵୈଦେଶିକ ହସ୍ତକ୍ଷେପ (ଯେପରି ଆମେରିକାର ସାମରିକ ହସ୍ତକ୍ଷେପ) ଶତଗୁଣ ଵୃଦ୍ଧି ପାଇଥା’ନ୍ତା। ମୋଟ୍ ଉପରେ କହିଵାକୁ ଗଲେ ଭାରତଵର୍ଷର ଅଵସ୍ଥା ସିରିଆ କିମ୍ବା ଗାଜାପଟ୍ଟୀ ଭଳି ହୋଇଯାଇଥାନ୍ତା । ପୃଥିଵୀରେ ଅଧୁନା ୫୬ଟି ମୁସଲିମ ରାଷ୍ଟ୍ର ଅଛି ଏଵଂ ଇନ୍ଧନ ତୈଳ ଥିଵା ଅଳ୍ପ କେତୋଟି ଦେଶକୁ ଛାଡ଼ି ଦେଲେ ବାକି ସବୁ ମୁସଲିମ ଦେଶରେ ଅସ୍ତିରତା, ହିଂସା ହିଁ ଦେଖାଯାଇଥାଏ । ମୁସଲିମ ରାଷ୍ଟ୍ର ବହୁଳ ମଧ୍ୟପ୍ରାଚ୍ୟ ଓ ଆରବ ଦେଶ ସମୂହରେ ଆଜି ଯେପରି ଧାର୍ମିକ ଯୁଦ୍ଧ ଏଵଂ ଆତଙ୍କଵାଦୀ ଆକ୍ରମଣ ଲାଗି ରହିଛି ଭାରତରେ ମଧ୍ୟ ସେଭଳି ଦୁରାଵସ୍ଥା ଭୋଗ ହୋଇଥାନ୍ତା । 

ପୁଣି ଯଦି ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆରେ ଦଶଗୋଟି ମୁସଲିମ ଦେଶ ହୋଇଥାନ୍ତା ତେବେ ସେସବୁ ଦେଶରେ ସନାତନ ଧର୍ମ ଓ ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତିର ମୂଳ ଚରିତ୍ର ପ୍ରାୟତଃ ଵିନଷ୍ଟ ହୋଇଥା’ନ୍ତା, ଯାହା ଭାରତୀୟ ପରିଚୟକୁ ଚିରକାଳ ପାଇଁ ବଦଳାଇ ଦେଇଥା’ନ୍ତା। ଆଜି ପାକିସ୍ତାନ, ଆଫଗାନିସ୍ତାନ,ମାଳଦ୍ଵୀପ ଓ ବଙ୍ଗଳାଦେଶରେ ଯେଉଁଭଳି ଭାବରେ ହିନ୍ଦୁ ଶୋଷଣ ଓ ହତ୍ୟା ହେଉଅଛି, ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତିର ହତ୍ୟା ହେଉଅଛି ତାହାର ଆହୁରି ଭୟଙ୍କର ପରିଣତି ଦେଖିଵାକୁ ମିଳିଥାନ୍ତା । 

ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆରେ ମୁସଲମାନ ସଂଖ୍ୟା ମାତ୍ରାଧିକ ବଢ଼ି ଯଦି କେଵଳ ଵର୍ତ୍ତମାନର ଭାରତୀୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ହିଁ ୨୦୦ କୋଟି ଜନସଂଖ୍ୟା ହୋଇଯାଇଥାଆନ୍ତା ତେବେ ଏହାର ପ୍ରଭାଵ ପରିବେଶ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ପଡ଼ିଥାନ୍ତା । ଵର୍ତ୍ତମାନ ଭାରତୀୟ ଭୂଭାଗରୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଵନାଞ୍ଚଳ ଲୋପ ପାଇଥାନ୍ତା ଏଵଂ ଏଥିଯୋଗୁଁ ବଣରେ ରହୁଥିଵା ହାତୀ,ବାଘ,ଗଣ୍ଡା ଓ ସିଂହ ଭଳି ଜୀଵ ବି ଲୋପ ପାଇଯାଇଥାନ୍ତେ । ଯଦି ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆରେ ପାକିସ୍ତାନ ଭଳି ଆଉ ଦଶଗୋଟି ମୁସଲିମ ଧର୍ମ ଆଧାରିତ ଦେଶ ଗଠନ ହୋଇଥାନ୍ତା ତେବେ ଆଜି ଯେମିତି ପାକିସ୍ତାନରେ ଅବାଧ ଶିକାର ହେଉଅଛି ଏଵଂ ଅଧିକାଂଶ ଜୀଵଙ୍କ ବଂଶ ନାଶ ହୋଇଅଛି ସେହି ସମାନ ଅଵସ୍ଥା ବାକି ନଅଗୋଟି ମୁସଲିମ ଦେଶରେ ମଧ୍ୟ ଦେଖା ଦେଇଥାନ୍ତା । ସେମନ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ହୁଏତ ଭାରତଵର୍ଷରୁ ବାଘ ଓ ସିଂହ ଭଳି ଜୀଵଙ୍କ ବଂଶ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଲୋପ ପାଇଯାଇଥାନ୍ତା । ସୌଭାଗ୍ୟକୁ ଏମନ୍ତ ହୋଇନାହିଁ ଏଵଂ ଭାରତଵର୍ଷର ବଡ଼ ଅଂଶ ଆଜି ଭାରତ ନାମରେ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଦେଶ ରୂପେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଅଛି । 

ଯଦିଓ ମୁସଲିମ ଲିଗ୍‌ର ଏହି ବୃହତ୍ ଯୋଜନା ସାକାର ହୋଇନଥିଲା କିନ୍ତୁ ପାକିସ୍ତାନ,ଆଫାଗାନିସ୍ଥାନ,ମାଳଦ୍ଵୀପ ଓ ବାଙ୍ଗଲାଦେଶ ଗଠନ ମାଧ୍ୟମରେ ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶରେ ଵିଭାଜନ ହୋଇଥିଲା। ପାକିସ୍ତାନ ନିଜର ସ୍ଥାପନା ପରେ ଭାରତ ସହିତ ଚାରିଥର (୧୯୪୭, ୧୯୬୫, ୧୯୭୧, ୧୯୯୯) ଯୁଦ୍ଧ କରିଛି, ଯାହାର ମୂଳ କାରଣ ଥିଲା ଧାର୍ମିକ ଓ ରାଜନୈତିକ ଵିଭାଜନ। ଏହା ସହିତ, ଆତଙ୍କଵାଦୀ ଗୋଷ୍ଠୀଗୁଡ଼ିକ ଭାରତରେ ହିଂସା ସୃଷ୍ଟି କରିଵା ଜାରି ରଖିଛନ୍ତି, ଯାହା ମୁସଲିମ ଲିଗ୍‌ର ପୁରୁଣା ସ୍ଵପ୍ନର ଏକ ପ୍ରତିଫଳନ ବୋଲି କେତେକ ଵିଶ୍ଳେଷକ ମତ ଦିଅନ୍ତି। ଏହି ଆତଙ୍କଵାଦୀମାନେ ନିଜକୁ “ଶହୀଦ” ବୋଲି ଦାବି କରିଥାନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କର ଲକ୍ଷ୍ୟ ଥାଏ ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତି ଓ ଐତିହ୍ୟର ଵିନାଶ। ଆତଙ୍କଵାଦୀମାନେ ଓ ତାଙ୍କ ପାକିସ୍ତାନୀ ମୁଣ୍ଡିଆଳମାନେ ଏବେ ବି ଭାରତରେ ଏକାଧିକ ମୁସଲିମ ଦେଶ ଗଠନର ସ୍ଵପ୍ନ ଦେଖନ୍ତି ଏଵଂ ଏହାକୁ ସେମାନେ ଆହୁରି ଭୟଙ୍କର ସ୍ଵପ୍ନରେ ପରିଣତ କରିଛନ୍ତି । ଆଜିର ପାକିସ୍ତାନ,ବଙ୍ଗଳାଦେଶ,ମାଳଦ୍ଵୀପ ଓ ଆଫଗାନିସ୍ତାନର ଦକ୍ଷିଣ ଏସୀୟ ମୁସଲିମମାନେ "ଗଜୱା - ଏ - ହିନ୍ଦ୍‌"ର ସ୍ଵପ୍ନ ଦେଖୁଛନ୍ତି ଯାହା ୧୯୪୦ର ଚୌଧରୀ ରେହମତ୍ ଅଲିଙ୍କ ମାନଚିତ୍ରଠାରୁ ଅଧିକ ଭୟଙ୍କର । ହେଲେ ଏ ଗଜଵା ଏ ହିନ୍ଦ୍ କ'ଣ? 

‘ଗଜୱା-ଏ-ହିନ୍ଦ’ (غزوہ ہند) ଶବ୍ଦଟି ଆରବୀ ଭାଷା ମୂଳର ଏଵଂ ଏହାର ଆକ୍ଷରିକ ଅର୍ଥ  ‘ଭାରତ ଉପରେ ଧର୍ମଯୁଦ୍ଧ’ ଅଟେ। ଏହା ଐତିହାସିକ ଓ ଧାର୍ମିକ ପ୍ରେକ୍ଷାପଟରେ ଵ୍ୟଵହୃତ ଏକ ପରିଭାଷା, ଯାହା ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶରେ ଇସଲାମୀ ଶାସନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଵା ପାଇଁ ଯୁଦ୍ଧ କରିଵାର ଏକ ଚିନ୍ତାଧାରାକୁ ସୂଚାଏ। ‘ଗଜବା-ଏ-ହିନ୍ଦ’ ଶବ୍ଦର ମୂଳ କିଛି ଇସଲାମୀ ଧାର୍ମିକ ଗ୍ରନ୍ଥ ଵିଶେଷତଃ ହଦିଥ୍ (Hadith) ସହ ଜଡ଼ିତ, ଯହିଁରେ ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶରେ ଏକ ଧର୍ମଯୁଦ୍ଧ (Jihad) ଵିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ ରହିଛି। ଏହି ଧାରଣା ଅନୁସାରେ, ଭାରତରେ ଇସଲାମୀ ଶାସନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଵା ପାଇଁ ଏକ ଯୁଦ୍ଧ କରାଯିଵ ‌। କିଛି କଟ୍ଟରପନ୍ଥୀ ଵ୍ୟାଖ୍ୟା କରନ୍ତି ଏହି ଧର୍ମୀୟ ଭଵିଷ୍ୟତରେ ହେଵ । ଏହି ଵିଚାରଧାରା ହିଁ ଭାରତ ଉପରେ ବାରମ୍ବାର ଆତଙ୍କଵାଦୀ ଆକ୍ରମଣକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଥାଏ । ଐତିହାସିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ, ଏହି ଵିଚାଧାରା ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ କାଳରେ ଭାରତରେ ଇସଲାମୀ ଆକ୍ରମଣ ସହିତ ଜଡ଼ିତ ଥିଲା, ଯେଉଁଠାରେ କିଛି ଆକ୍ରମଣକାରୀ ଧର୍ମୀୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟକୁ ରାଜନୈତିକ ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ ଲାଭ ସହିତ ସମ୍ମିଳିତ କରି ଲାଭାନ୍ଵିତ ହୋଇଥିଲେ। କିନ୍ତୁ, ଆଧୁନିକ ସମୟରେ ଏହା ମୁଖ୍ୟତଃ ଆତଙ୍କବାଦୀ ସଂଗଠନ ଦ୍ୱାରା ତଥା ପାକିସ୍ତାନୀମାନଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ପ୍ରଚାରିତ ହେଉଅଛି। ଏହି ଚିନ୍ତାଧାରା ଭାରତୀୟ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କର ମଧ୍ୟ କେତେକାଂଶରେ ସମର୍ଥନ ଲାଭ କରିଛି । ତେଣୁ ଯେତେବେଳେ ପାକିସ୍ତାନରୁ ଆତଙ୍କଵାଦୀମାନେ ଲୁଚି ଛପି ଭାରତରେ ଅନୁପ୍ରଵେଶ କରନ୍ତି ସେତେବେଳେ ଗଜୱା-ଏ-ହିନ୍ଦ୍‌ର ସମର୍ଥକ କିଛି ଭାରତୀୟ ମୁସଲିମ ସେମାନଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ ସହଯୋଗ ଯୋଗାଇ ଦେଇଥାନ୍ତି ।

ମାତ୍ର ଯଦି ‘ଗଜୱା-ଏ-ହିନ୍ଦ’ ଭଳି ଏକ ଚିନ୍ତାଧାରା ଵାସ୍ତଵରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୁଏ, ତାହାର ପରିଣାମ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଭୟାବହ ହୋଇପାରେ। ଏହା ଭାରତରେ ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ଵିଭେଦ ବଢ଼ାଇ ସାମାଜିକ ଅସ୍ଥିରତା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ। ଏହା ଦେଶର ଅର୍ଥନୀତି, ସୁରକ୍ଷା ଓ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସମ୍ପର୍କ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ନକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ପକାଇପାରେ। ଆତଙ୍କବାଦୀ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ବୃଦ୍ଧି ପାଇପାରେ, ଯାହା ନିରୀହ ନାଗରିକଙ୍କ ଜୀଵନ ଓ ଜୀଵିକାକୁ ଵିପଦରେ ପକାଇପାରେ।

ଅଵଶ୍ୟ ଭାରତର ଶକ୍ତିଶାଳୀ ସୁରକ୍ଷା ଵ୍ୟଵସ୍ଥା, ଵିଵିଧତାପୂର୍ଣ୍ଣ ସଂସ୍କୃତି ଏଵଂ ଲୋକଙ୍କ ମାତ୍ରାଧିକ ଦେଶଭକ୍ତି ଯୋଗୁଁ ଏହା ଏଯାଵତ୍ ସଫଳ ହୋଇପାରିନାହିଁ । ଯେତେଦିନ ଯାଏଁ ଭାରତୀୟ ସେନା ଶକ୍ତିଶାଳୀ ହୋଇ ରହିଥିଵ ସେତେଦିନ ଯାଏଁ ଭାରତର ସ୍ଵାଧୀନତା ଅକ୍ଷୁଣ୍ଣ ରହିଥିଵ । ୧୯୪୭ର ସ୍ଵାଧୀନତା ଇଂରେଜମାନଙ୍କଠାରୁ ମିଳିଥିଲା ଏଵଂ ସେ ସ୍ଵାଧୀନତାକୁ ପାଇଵାର ସଂଘର୍ଷ ୨୦୦ ଵର୍ଷ ଦୀର୍ଘ ଥିଲା ।‌ ସେହିପରି ୧୯୪୭ରୁ ଏଯାଵତ୍ ସ୍ଵାଧୀନତାକୁ ବଞ୍ଚାଇ ରଖିଵା ପାଇଁ ଗଜୱା-ଏ-ହିନ୍ଦ୍ ଵିରୋଧରେ ହେଉଥିଵା ସଂଘର୍ଷକୁ ମଧ୍ୟ ସତୁରୀ ଵର୍ଷରୁ ଅଧିକ ଵର୍ଷ ହୋଇଗଲାଣି । ତେଣୁ ଏ ସ୍ଵାଧୀନତା ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ଅମଳରେ ଯେତିକି ମୂଲ୍ୟଵାନ ଥିଲା ଆଜିର ଆତଙ୍କଵାଦୀ ସଂଗଠନ ଯୁଗରେ ମଧ୍ୟ ସେମିତି ମୂଲ୍ୟଵାନ ଅଟେ । 

ଗ୍ରାଣ୍ଡ ଟାକ୍ ହାଇପୋଥେସିସ: ଵୃହସ୍ପତି ଓ ଶନିର ମହାକାଶୀୟ ନୃତ୍ୟ

ଆମ ସୌରଜଗତର ଗଠନ ଏକ ରୋମାଞ୍ଚକର କାହାଣୀ। ଏହି କାହାଣୀର ମୁଖ୍ୟ ପାତ୍ର ହେଉଛନ୍ତି ଵୃହସ୍ପତି, ଶନି, ଓ ତାଙ୍କ ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ ନୃତ୍ୟ, ଯାହା ଗ୍ରାଣ୍ଡ ଟାକ୍ ହାଇପୋଥେସିସ୍ ନାମକ ଏକ ଵୈଜ୍ଞାନିକ ମଡେଲ ମାଧ୍ୟମରେ ଵୁଝାଯାଇଛି। ଏହି ମଡେଲ ଦ୍ଵାରା କିପରି ଵୃହସ୍ପତି ଓ ଶନି ସୌରଜଗତର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଦିନଗୁଡ଼ିକରେ ଏକ ମହାକାଶୀୟ ନୃତ୍ୟ କରି ପୃଥିଵୀ ଓ ଅନ୍ୟ ଭୂମୁଖୀ ଗ୍ରହମାନଙ୍କର ଗଠନ ପାଇଁ ପଥ ପ୍ରଶସ୍ତ କରିଥିଲେ ତାହା ଵର୍ଣ୍ଣିତ ହୋଇଛି । 

୨୦୧୧ ମସିହାରେ ଵୈଜ୍ଞାନିକ କେଭିନ ଜେ. ୱାଲ୍ସ ଓ ତାଙ୍କ ଦଳ ଦ୍ୱାରା Grand Tack hypothesis ପ୍ରସ୍ତାଵିତ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ମଡେଲ ଅନୁସାରେ, ଆମ ସୌରଜଗତ ଗଠନର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ, ଯେତେଵେଳେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କୁ ଘେରି ଗ୍ୟାସ୍ ଓ ଧୂଳିର ଏକ ଵିଶାଳ protoplanetary disk ଥିଲା ସେତେବେଳେ ଵୃହସ୍ପତି ପ୍ରାୟ ୩.୫ AU (ଆସ୍ଟ୍ରୋନୋମିକାଲ ଇଉନିଟ୍, ସୂର୍ଯ୍ୟ ଓ ପୃଥିଵୀ ମଧ୍ୟରେ ଦୂରତ୍ଵ) ଦୂରତାରେ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ଵିଶାଳ ଗ୍ୟାସ୍ ଦୈତ୍ୟ ଆମ ସୌରଜଗତର ସଵୁଠାରୁ ଵଡ଼ ଗ୍ରହ ଏଵଂ ତା’ର ଗୁରୁତ୍ଵାକର୍ଷଣ ଶକ୍ତି ଦ୍ୱାରା ଏହି ଡିସ୍କରେ ଥିଵା ପଦାର୍ଥକୁ ଆକର୍ଷଣ କରି ସୂର୍ଯ୍ୟ ଆଡ଼କୁ ଚାଲି ଆସିଵା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା। ଏହାର ଏହି ଅଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଯାତ୍ରା ପ୍ରାୟ ୧.୫ AU ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ଅର୍ଥାତ୍ ମଙ୍ଗଳ ଗ୍ରହର କକ୍ଷପଥ ଯାଏଁ ଚାଲିଥିଲା। 

ଏହି ଗତିଵିଧି ସୌରଜଗତର ଅଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏକ ଵିଶୃଙ୍ଖଳା ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା। ଵୃହସ୍ପତିର ଗୁରୁତ୍ଵାକର୍ଷଣ ଶକ୍ତି ଆଖପାଖରେ ଵିକ୍ଷିପ୍ତ ଭାଵେ ଘୂରିବୁଲୁଥିଵା planetesimals ପଦାର୍ଥଗୁଡ଼ିକୁ ଆକର୍ଷିତ କରି କିମ୍ଵା ଵାହାରକୁ ଫିଙ୍ଗି ଦେଇଥିଲା। ଫଳତଃ ପୃଥିଵୀ, ଶୁକ୍ର, ମଙ୍ଗଳ ଓ ଵୁଧ ଭଳି ଗ୍ରହଗୁଡ଼ିକର ଗଠନ ପାଇଁ ଆଵଶ୍ୟକ ପଦାର୍ଥ ଅସୁରକ୍ଷିତ ହୋଇପଡ଼ିଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଏହି ନାଟକୀୟ ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ଶନି ଗ୍ରହର ଆଗମନ ଏକ ନିର୍ଣ୍ଣାୟକ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା।

ଶନିଗ୍ରହ ଵୃହସ୍ପତି ପରେ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା, ତା’ର ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ ଶକ୍ତି ଦ୍ୱାରା ଵୃହସ୍ପତି ସହିତ ଏକ ୩:୨ Mean Motion Resonance ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା। ଅର୍ଥାତ୍ ଶନି ତା’ର କକ୍ଷପଥରେ ଦୁଇଥର ପରିକ୍ରମଣ କରୁଥିଵା ସମୟରେ ଵୃହସ୍ପତି ତିନିଥର ପରିକ୍ରମଣ କରୁଥିଲା। ଏହି ଗୁରୁତ୍ଵାକର୍ଷଣ ମିଳନ ଵୃହସ୍ପତିର ଅଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଗତିକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରି ତାକୁ ଵିପରୀତ ଦିଗରେ, ଅର୍ଥାତ୍ ସୌରଜଗତର ଵାହାର ଆଡ଼କୁ (ଵର୍ତ୍ତମାନର ୫.୨ AU ଅଵସ୍ଥାନ) ଠେଲି ଦେଇଥିଲା। ଏହି ଗତିଵିଧିକୁ ଵୈଜ୍ଞାନିକମାନେ "ଗ୍ରାଣ୍ଡ ଟାକ୍" ଵୋଲି ନାମକରଣ କରିଛନ୍ତି, ଯାହା ଏକ ଜାହାଜର ପଵନ ଵିପରୀତ ଦିଗରେ ଗତି ପରିଵର୍ତ୍ତନ କରିଵା (tacking) ସହିତ ତୁଳନାତ୍ମକ। 

ଏହି ଗ୍ରହୀୟ ନୃତ୍ୟ ସୌରଜଗତର ଗଠନ ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ଥିଲା। ଵୃହସ୍ପତିର ଅଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଗତି ଯଦି ଅଵ୍ୟାହତ ରହିଥାନ୍ତା, ତେଵେ ଏହା ସୂର୍ଯ୍ୟର ଅତ୍ୟନ୍ତ ନିକଟକୁ ଚାଲି ଯାଇ ଏକ "ହଟ୍ ଜୁପିଟର୍" ହୋଇଥାନ୍ତା, ଯେପରି ଅନ୍ୟ ସୌରଜଗତରେ ଦେଖାଯାଇଛି। ଏହା ଫଳରେ ପୃଥିଵୀ ଓ ଅନ୍ୟ ଭୂମୁଖୀ ଗ୍ରହମାନଙ୍କ ଗଠନ ପାଇଁ ଆଵଶ୍ୟକ ପଦାର୍ଥ ଵିନାଶ ହୋଇଯାଇଥାନ୍ତା। ଶନିର ହସ୍ତକ୍ଷେପ ଏହି ଵିପର୍ଯ୍ୟୟକୁ ଅଟକାଇ ପୃଥିଵୀର ଜୀଵନ ସୃଷ୍ଟିର ସମ୍ଭାଵନାକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖିଥିଲା।

ଵୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏହି ମହାକାଶୀୟ ନାଟକର ପ୍ରମାଣ ଅନେକ ପର୍ଯ୍ୟଵେକ୍ଷଣ ଓ ସିମୁଲେସନ ମାଧ୍ୟମରେ ସଂଗ୍ରହ କରିଛନ୍ତି। ଟ୍ରୋଜାନ ଗ୍ରହାଣୁ ସମୂହ ଏହାର ଏକ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରମାଣ। ଵୃହସ୍ପତିର କକ୍ଷପଥରେ ଥିଵା ଏହି ଗ୍ରହାଣୁଗୁଡ଼ିକ ଦୁଇଟି ଗୋଷ୍ଠୀରେ ଵିଭକ୍ତ—ଏକ ଗୋଷ୍ଠୀ ଵୃହସ୍ପତିର ଆଗରେ ଓ ଅନ୍ୟ ଗୋଷ୍ଠୀ ପଛରେ ରହିଛି । ଏହି ଦୁଇ ଗୋଷ୍ଠୀର ସଂଖ୍ୟାରେ ଅସମାନତା (ଆଗରେ ଥିଵା ଗୋଷ୍ଠୀରେ ପ୍ରାୟ ୫୦% ଅଧିକ ଗ୍ରହାଣୁ ରହିଛି) ଦର୍ଶାଏ ଯେ ଵୃହସ୍ପତି ପ୍ରଥମେ ସୌରଜଗତର ଅଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଏଵଂ ପରେ ବାହାରକୁ ଗତି କରିଥିଲା। 

ଏହା ସହିତ ଗ୍ରହାଣୁ ମେଖଳାର ମିଶ୍ରିତ ଗଠନ ମଧ୍ୟ ଏହି ମଡେଲକୁ ସମର୍ଥନ କରେ। ମଙ୍ଗଳ ଓ ଵୃହସ୍ପତି ମଧ୍ୟରେ ଥିଵା ଗ୍ରହାଣୁ ମେଖଳାରେ ଵିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ପଦାର୍ଥ (ପଥୁରୀୟ ଓ ଵରଫ ମିଶ୍ରିତ) ରହିଛି, ଯାହା ଵୃହସ୍ପତିର ଗତିଵିଧି ଦ୍ୱାରା ଵିକ୍ଷିପ୍ତ ହୋଇଥିଵା ପଦାର୍ଥର ଫଳାଫଳ। ମଙ୍ଗଳର ଛୋଟ ଆକାର ମଧ୍ୟ ଆଉ ଏକ ପ୍ରମାଣ, କାରଣ ଵୃହସ୍ପତିର ଅଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଗତି ମଙ୍ଗଳ ଗଠନ ପାଇଁ ଆଵଶ୍ୟକ ପଦାର୍ଥକୁ ଵିକ୍ଷିପ୍ତ କରିଥିଲା, ଯାହା ଏହାକୁ ପୃଥିଵୀ ଓ ଶୁକ୍ର ତୁଳନାରେ ଛୋଟ କରିଥିଲା। 

ଅନ୍ୟ ସୌରଜଗତରେ ହଟ୍ ଜୁପିଟର୍ ଗ୍ରହଗୁଡ଼ିକର ପର୍ଯ୍ୟଵେକ୍ଷଣ ମଧ୍ୟ ଏହି ମଡେଲକୁ ସମର୍ଥନ କରେ। ଏହି ଗ୍ରହଗୁଡ଼ିକ ନିଜ ତାରକାର ଅତ୍ୟନ୍ତ ନିକଟକୁ ଚାଲି ଆସିଥାନ୍ତି, ଯାହା ସୂଚାଏ ଯେ ଵୃହସ୍ପତି ଭଳି ଗ୍ରହର ଅଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଗତି ଏକ ସାଧାରଣ ଘଟଣା। ଆମ ସୌରଜଗତରେ ଶନିର ହସ୍ତକ୍ଷେପ ଏହାକୁ ଅଟକାଇ ଦେଇ ଏକ ଅନୁକୂଳ ସୌରଜଗତ ଗଠନରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲା।

ଶନିଗ୍ରହର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଯୋଗୁଁ ଵୃହସ୍ପତି ସୂର୍ଯ୍ୟର ନିକଟକୁ ନଯାଇ ଦୂରକୁ ଚାଲିଯାଇ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କକ୍ଷପଥ ମଧ୍ୟରେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ପରିକ୍ରମଣ କରିଵାକୁ ଲାଗିଲା । ଫଳତଃ ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ସୌରଜଗତରେ ପୃଥିଵୀ, ଶୁକ୍ର, ମଙ୍ଗଳ ଓ ଵୁଧ ଭଳି ଗ୍ରହମାନଙ୍କ ଗଠନ ପାଇଁ ଆଵଶ୍ୟକ ପଦାର୍ଥକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରହିଯାଇଥିଲା। ତେଣୁ ଶନିଗ୍ରହ ପୃଥିଵୀ ଗ୍ରହର ସୃଷ୍ଟି ଏଵଂ ଆମ୍ଭମାନଙ୍କର ସୃଷ୍ଟି ପାଇଁ ପଥ ପରିଷ୍କାର କରିଥିଲା । ତେବେ ଵୃହସ୍ପତିର ଗତିଵିଧି ଆଜକୁ ୪୦୦ କୋଟି ଵର୍ଷ ତଳେ ଆଜି ଅପେକ୍ଷା ଅନେକ ଗୁଣ ତୀଵ୍ର ଭୀଷଣ ଥିଲା ତେଣୁ ଏଥିଯୋଗୁଁ ଵାହ୍ୟ ସୌରଜଗତରୁ ଵରଫ ମିଶ୍ରିତ ପଦାର୍ଥକୁ ଅଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଗ୍ରହମାନଙ୍କ ଆଡ଼କୁ ଠେଲି ଦେଇଥିଲା, ଯାହା ପୃଥିଵୀରେ ଜଳର ଉପସ୍ଥିତିର ଏକ ପ୍ରମୁଖ କାରଣ ହୋଇଥିଲା। ଜଳ ହେଉଛି ଜୀଵନର ମୂଳ ଆଧାର, ଏଵଂ ଏହି ଜଳର ଉପସ୍ଥିତି ପୃଥିଵୀରେ ଜୀଵନର ଉତ୍ପତ୍ତି ଓ ଵିକାଶକୁ ସମ୍ଭଵ କରିଥିଲା। ଵୃହସ୍ପତି ଗ୍ରହ ପୃଥିଵୀକୁ ମହାକାଶୀୟ ଵିପଦରୁ ମଧ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ଦେଇଥାଏ । ତା’ର ଵିଶାଳ ଗୁରୁତ୍ଵାକର୍ଷଣ କ୍ଷେତ୍ର ଧୂମକେତୁ ଓ ଗ୍ରହାଣୁମାନଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରି ପୃଥିଵୀ ଆଡ଼କୁ ଆସୁଥିଵା ଏହି ଵସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକୁ ନିଜ ମଧ୍ୟରେ ସମାହିତ କରି ନେଇଥାଏ କିମ୍ଵା ସୌରଜଗତ ଵାହାରକୁ ଫିଙ୍ଗି ଦେଇଥାଏ। ୧୯୯୪ରେ ଶୁମେକର୍-ଲେଭି ୯ ଧୂମକେତୁର ଵୃହସ୍ପତି ସହିତ ସଂଘର୍ଷ ଘଟିଥିଲା, ଯାହା ଏହାର ସୁରକ୍ଷାମୂଳକ ଭୂମିକାକୁ ପ୍ରମାଣିତ କରେ। ସୌରଜଗତରେ ଵୃହସ୍ପତିର ଏହି ଭୂମିକା ଯୋଗୁଁ ପୃଥିଵୀରେ ଜୀଵନର ଵିକାଶ ପାଇଁ ଏକ ସ୍ଥିର ପରିଵେଶ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା।

ଗ୍ରାଣ୍ଡ ଟାକ୍ ହାଇପୋଥେସିସ ଆମକୁ ଏକ ମନୋମୁଗ୍ଧକର କାହାଣୀ ସହିତ ପରିଚିତ କରାଇଥାଏ । କିପରି ଵୃହସ୍ପତି ଓ ଶନି ମହାକାଶରେ ଏକ ଗ୍ରହୀୟ ନୃତ୍ୟ କରି ଆମ ସୌରଜଗତକୁ ଆକାର ଦେଇଥିଲେ। ଵୃହସ୍ପତିର ଅଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଯାତ୍ରା ଓ ଶନିର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ନ ଥାନ୍ତା ଯଦି, ତେଵେ ପୃଥିଵୀ ଭଳି ଜୀଵନ ସମ୍ଭଵ କରୁଥିଵା ଗ୍ରହର ଅସ୍ତିତ୍ୱ ହୁଏତ ସମ୍ଭଵ ହୋଇନଥାନ୍ତା। ଏହି ସୌରମଣ୍ଡଳୀୟ ଇତିହାସରୁ ଆମେ ଜାଣିଲେ ଯେ ଜୀଵନର ଉତ୍ପତ୍ତି ଏକ ଗ୍ରହର ଅନୁକୂଳ ପରିଵେଶ ସହିତ ସେହି ସୌରଜଗତର ସମଗ୍ର ଗତିଶୀଳତା ଓ ସନ୍ତୁଳନ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ନିର୍ଭର କରିଥାଏ । ଵୃହସ୍ପତି ଓ ଶନିର ଏହି ମହାକାଶୀୟ ନୃତ୍ୟ ପୃଥିଵୀରେ ଜୀଵନର ସମ୍ଭାଵନାକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖି ଆମକୁ ଏକ ଅନନ୍ୟ ଗ୍ରହ ଉପହାର ଦେଇଛି । ଆମ ପୂର୍ଵଜ ଏହି ଗ୍ରହଦ୍ଵୟକୁ ଈଶ୍ଵର ଵିଚାର କରି ଆରାଧନା କରିଛନ୍ତି ଆଉ ଆଜି ଆମେ ଏହି ଦୁଇ ଗ୍ରହର ପୃଥିଵୀ ପ୍ରତି ଥିଵା ଅଵଦାନ ଗ୍ରାଣ୍ଡ ଟାକ୍ ହାଇପୋଥେସିସରୁ ଜାଣି ପାରିଛୁ । 

ମାନଵଜାତିର ଅଭୂତପୂର୍ଵ ଅଗ୍ରଗତି ପଛର ରହସ୍ୟ କ’ଣ?

ଅନେକଙ୍କ ପାଇଁ 12 ସେପ୍ଟେମ୍ବର, 1940 ଏକ ସାଧାରଣ ଦିନ ହୋଇଥାଇପାରେ କିନ୍ତୁ ଯେଉଁମାନେ ଏହି ଦିନଟିର ଇତିହାସ ଜାଣନ୍ତି ସେମାନେ ଏହି ଦିନଟି ମାନଵ ଇତିହାସରେ ଏକ ଅଵିସ୍ମରଣୀୟ ଦିଵସ ରୂପେ ଅଭିହିତ କରନ୍ତି । 

1940 ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ବାର ତାରିଖ ଦିନ ଫ୍ରାନ୍ସର Dordogne ଅଞ୍ଚଳରେ Marcel Ravidat ନାମକ ଜଣେ କିଶୋର ତାଙ୍କ ପାଳିତ କୁକୁର 'Robot' ସହିତ ବୁଲୁଥାଏ। ହଠାତ୍ ତାଙ୍କ କୁକୁର ଭୂମିରେ ଥିଵା ଏକ ଗର୍ତ୍ତ ମଧ୍ୟରେ ପଡ଼ିଗଲା। ଗର୍ତ୍ତ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରି Marcel ଜାଣିପାରିଲେ ଯେ ଏହା ଏକ ଵିଶାଳ ଗୁମ୍ଫାର ପ୍ରଵେଶପଥ ଅଟଇ। ନିଜର ତିନି ସାଙ୍ଗ Jacques Marsal, Georges Agnel ଓ Simon Coencasଙ୍କ ସହିତ Marcel Ravidat ପୁନର୍ଵାର ଏହି ଗୁମ୍ଫାକୁ ଅନୁସନ୍ଧାନ କଲେ। ସେମାନେ ଯାହା ଦେଖିଲେ ତାହା ଅଦ୍ଭୁତ ଓ ମନ୍ତ୍ରମୁଗ୍ଧକାରୀ ଥିଲା । ଗୁମ୍ଫାର କାନ୍ଥରେ ପ୍ରାୟ 17,000 ରୁ 20,000 ଵର୍ଷ ପୁରୁଣା ଶହ ଶହ ଚିତ୍ର ଥିଲା । ସେହି ଗୁମ୍ଫାଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରାଗୈତିହାସିକ ମଣିଷର ଜୀଵନ, ସଂସ୍କୃତି ଓ ସୃଜନଶୀଳତାର ଏକ ଅମର ସାକ୍ଷ୍ୟ ଥିଲା। ସେହି ଗୁମ୍ଫା ପରେ Lascaux Caves ନାମରେ ପରିଚିତ ହେଲା । 

ଏହିପରି ଭାବେ ଚାରିଜଣ କିଶୋର ଲେସ୍କୋ ଗୁମ୍ଫାକୁ ଆଵିଷ୍କାର କଲେ ଯାହା ପ୍ରାୟ 20 ହଜାର ଵର୍ଷ ପୂର୍ଵେ ଆମ ପୂର୍ଵପୁରୁଷମାନଙ୍କର ଆଶ୍ରୟସ୍ଥଳୀ ଥିଲା। ଏବେ ଆଗକୁ ବଢ଼ିଵା ପୂର୍ଵରୁ ପୃଥିଵୀରେ ଜୀଵନର ଏକ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଇତିହାସ ପୁନରାଲୋଚନା କରାଯାଉ । 

ଜୀଵାଶ୍ମ ରେକର୍ଡ ଅନୁସାରେ, ପୃଥିଵୀରେ ଜୀଵନର ଆରମ୍ଭ ପ୍ରାୟ 4 ବିଲିୟନ ଵର୍ଷ ପୂର୍ବେ RNA ରୂପରେ ହୋଇଥିଲା। ଏକକୋଷୀ ଜୀଵଙ୍କଠାରୁ ବହୁକୋଷୀ ଜୀଵୀ ହେଵା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ଵିଵର୍ତ୍ତନଯାତ୍ରା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଧୀର ଥିଲା। ପରେ ଆଉ 50 କୋଟି ଵର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜୀଵନର ଅଗ୍ରଗତି ନିରୁତ୍ସାହଜନକ ଭାବେ ଧୀର ରହିଲା। ତେବେ ଆଜକୁ ମାତ୍ର 60 ଲକ୍ଷ ଵର୍ଷ ପୂର୍ଵେ Hominid ଶାଖାରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ Homo sapiens ନାମକ ଏକ ପ୍ରଜାତି ମାତ୍ର 50 ହଜାର ଵର୍ଷରେ ଏହି ଗ୍ରହ ଉପରେ ଆଧିପତ୍ୟ ଵିସ୍ତାର କରି ଅନ୍ୟ ଗ୍ରହକୁ ମହାକାଶଯାନ ପଠାଇଵା ଯୋଗ୍ୟତା ଅର୍ଜନ କରିପାରିଛନ୍ତି। ଏହି ଅଭୂତପୂର୍ଵ ଅଗ୍ରଗତିର ରହସ୍ୟ କ’ଣ? 

ଉତ୍ତର ହେଉଛି ଜ୍ଞାନର ସାତତ୍ୟ ଵା Persistence of Knowledge !

ଜୀଵନର ଗତି ସ୍ମୃତି ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ। DNA ଓ କୋଷ ସ୍ମୃତି ସଂରକ୍ଷଣ କରିପାରେ, କିନ୍ତୁ ତାହାର ପରିମାଣ ସୀମିତ। DNA ରେ ପରିଵର୍ତ୍ତନ (Mutation) ହାର ଅତ୍ୟନ୍ତ ଧୀମର ଯାହା ଜୈଵିକ ଵିକାଶକୁ ଅତି ଦୀର୍ଘ ପ୍ରକ୍ରିୟା କରିଥାଏ। ପ୍ରାୟ 60 କୋଟି ଵର୍ଷ ପୂର୍ଵେ ଜୀଵ ଶରୀରରେ ମସ୍ତିଷ୍କର ଅସ୍ତିତ୍ବ ପ୍ରକଟିତ ହେଲା ଯାହା ପରିବେଶରୁ ଶିଖିଵା ଓ ସ୍ମୃତି ସଂରକ୍ଷଣରେ ଅନେକ ଗୁଣ ଅଧିକ ଦକ୍ଷ ଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଏଥିରେ ମଧ୍ୟ ଏକ ସମସ୍ୟା ଥିଲା। ଜୀଵଟିଏ ଯାହା ଶିଖେ, ତାହା ତା’ର Germ Cellsରେ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୁଏ ନାହିଁ। Germ Cellsର ଗଠନ ଭ୍ରୁଣ ଅଵସ୍ଥାରେ ହିଁ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ହୋଇଯାଏ। ଅର୍ଥାତ୍, ମସ୍ତିଷ୍କରେ ସଂରକ୍ଷିତ ଜ୍ଞାନମାଳ ଭାବୀ ପିଢ଼ିକୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିଵାର କୌଣସି ଜୈଵିକ ପ୍ରଣାଳୀ ପ୍ରକୃତି ସୃଷ୍ଟି କରି ନଥିଲା।

ଏହି ସମସ୍ୟାର ସେତେବେଳେ ସମାଧାନ ହେଲା ଯେତେବେଳେ ମଣିଷ ଅଜୈଵିକ ଉପାୟରେ ଜ୍ଞାନ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିଵା ଆରମ୍ଭ କଲେ। Lascaux Caves ପରି ଗୁମ୍ଫାଗୁଡ଼ିକରେ ଅଙ୍କିତ ଚିତ୍ର ଏହି ଯାତ୍ରାର ପ୍ରଥମ ପଦକ୍ଷେପ ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ୟତମ । ଏହି ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକ DNA, Genes କିମ୍ବା Brain ଵା ମସ୍ତିଷ୍କ ଉପରେ ନିର୍ଭର ନ କରି ଏକ ସ୍ଥାୟୀ ମାଧ୍ୟମରେ ଜ୍ଞାନକୁ ସଂରକ୍ଷଣ ଓ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିଥିଲା। ଏହା ଥିଲା ମାନଵ ସଭ୍ୟତାର ଏକ କ୍ରାନ୍ତିକାରୀ ମୁହୂର୍ତ୍ତ।

Lascaux Caves ଫ୍ରାନ୍ସର Dordogne ଅଞ୍ଚଳରେ ଅଵସ୍ଥିତ ଏଵଂ Upper Paleolithic ଯୁଗର Magdalenian ସଂସ୍କୃତିର ଏକ ଅମର ନିଦର୍ଶନ। ଏହି ଗୁମ୍ଫାରେ ପ୍ରାୟ 600ଟି ଚିତ୍ର ଓ 1,500ଟି ଖୋଦନ ରହିଛି । ଏହି ଗୁମ୍ଫାଚିତ୍ର ମଧ୍ୟରେ ଅଶ୍ଵ ,ମହିଷ(ଲୁପ୍ତ Aurochs),ହରିଣ, ବାଇସନ୍(Bison) ଓ ଜଙ୍ଗଲୀ ଛାଗଳ(Ibex) ଆଦି ଵିଭିନ୍ନ ପଶୁଙ୍କ ଚିତ୍ର ରହିଛି। ଗୁମ୍ଫାର ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜଟିଳ ଓ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ ଏଵଂ ଏ ଚିତ୍ରମାନ ପ୍ରାଗୈତିହାସିକ ମଣିଷର ସୃଜନଶୀଳତା ଓ କୌଶଳକୁ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରେ। ଏହି ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ଶିକାର ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସୂଚନା ସହିତ ଧାର୍ମିକ, ସାଂସ୍କୃତିକ ଓ ସାମାଜିକ ଅଭିଵ୍ୟକ୍ତିର ମଧ୍ୟ ସୂକ୍ଷ୍ମ ପ୍ରମାଣ ରହିଛି। Lascaux ଗୁମ୍ଫାର Hall of the Bulls ଓ Great Black Bull ପରି ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜୀଵନ୍ତ ଓ ଗତିଶୀଳ ଯାହା ସେତେବେଳେର ମଣିଷର ପରିବେଶ ଓ ପଶୁଙ୍କ ସହ ସମ୍ପର୍କକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ। ଏହି ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ନିର୍ମାଣରେ ପ୍ରାଗୈତିହାସିକ ମଣିଷ ପ୍ରାକୃତିକ Pigments ଯଥା Ochre, Charcoal ଓ Hematite ଵ୍ୟଵହାର କରିଥିଲେ ବୋଲି ଗଵେଷଣାରୁ ଜଣାଯାଏ । ସେମାନେ Brushes, Stencils ଓ ଏପରିକି ତାଙ୍କ ହାତକୁ ମଧ୍ୟ ଵ୍ୟଵହାର କରୁଥିଲେ। ଅନେକ ଚିତ୍ରରେ Handprints ଦେଖାଯାଏ, ଯାହାର କେତେକରେ ଆଙ୍ଗୁଳି ଅନୁପସ୍ଥିତ। ଏହା ଶୀତଦଂଶ (Frostbite) ଵା ଧାର୍ମିକ ରୀତିନୀତିର ଫଳ ହୋଇପାରେ, ଯାହା ସେତେବେଳେର ଜୀଵନର କଠିନତାକୁ ସୂଚିତ କରେ।

Lascaux Caves ରେ ଅଙ୍କିତ ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକ କେଵଳ କଳାକୃତି ନୁହେଁ ଵରଂ ଜ୍ଞାନର ସାତତ୍ୟର ପ୍ରଥମ ପଦକ୍ଷେପ। ଏହି ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରାଗୈତିହାସିକ ମଣିଷ ତାଙ୍କର ଅଭିଜ୍ଞତା, ଶିକାର କୌଶଳ, ପରିଵେଶ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧକୁ ଭାବୀ ପିଢ଼ିକୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିଥିଲେ। ଏହା DNA ଵା ମସ୍ତିଷ୍କ ଉପରେ ନିର୍ଭର ନ କରି ଏକ ଅଜୈଵିକ ମାଧ୍ୟମ—ପଥରର କାନ୍ଥ—ମାଧ୍ୟମରେ ସମ୍ଭଵ ହୋଇଥିଲା। ଏହା ଥିଲା ମାନଵ ସଭ୍ୟତାର ଏକ ନିର୍ଣ୍ଣାୟକ ମୁହୂର୍ତ୍ତ, ଯେଉଁଠାରୁ ଜ୍ଞାନର ହସ୍ତାନ୍ତର ପଥର, ଚର୍ମ, ବଳ୍କଳ, Papyrus, କାଗଜ(Paper) ଏଵଂ ଆଜି ଅନ୍ତର୍ଜାଲ(Internet) ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଵିକଶିତ ହେଲା।

ଅଵଶ୍ୟ Lascaux Caves ଭଳି ଗୁମ୍ଫା ଚିତ୍ର ପୂର୍ଵରୁ ମୌଖିକ ପ୍ରଣାଳୀରେ ଜ୍ଞାନ ଆଦାନ-ପ୍ରଦାନ ହେଉଥିବାର ସମ୍ଭାଵନା ମଧ୍ୟ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସମ୍ଭବ। ମାନଵେତ୍ତର ପ୍ରାଣୀ ଯଥା Langur ଓ Gorilla ମଧ୍ୟ ଧ୍ୱନି ମାଧ୍ୟମରେ ଭାଵନା ପ୍ରକାଶ କରୁଛନ୍ତି ।‌ ମୌଖିକ ଅଭିଵ୍ୟକ୍ତି ପାଇଁ ଆଵଶ୍ୟକ Vocal Apparatus ଓ Brain ର ବୌଦ୍ଧିକ ସାମର୍ଥ୍ୟ ପ୍ରାଗୈତିହାସିକ Homo sapiensଙ୍କ ପାଖରେ ଥିଲା। ମୌଖିକ ପ୍ରଣାଳୀ ଜ୍ଞାନ ହସ୍ତାନ୍ତରର ଏକ ସ୍ୱାଭାଵିକ ଓ କ୍ଷୀପ୍ର ଉପାୟ ଥିଲା, ଯାହା Hunting Strategies, Social Norms ଓ Stories ପରି ସୂଚନା ପରଵର୍ତ୍ତୀ ପିଢ଼ିକୁ ଦେଇଥାଇପାରେ। କିନ୍ତୁ ମୌଖିକ ଜ୍ଞାନ ଅସ୍ଥାୟୀ ଓ Memory ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ, ଯାହା ସମୟ ସହିତ ହଜିଯାଇପାରେ। ଅପରପକ୍ଷେ, Lascaux Caves ର Cave Paintings ଜ୍ଞାନକୁ ଅଜୈଵିକ ମାଧ୍ୟମରେ ସ୍ଥାୟୀ କରିଥିଲା, ଯାହା ପାଇଁ Tools ଓ Artistic Skills ଆଵଶ୍ୟକ ଥିଲା। ଆଜି ମଧ୍ୟ ମାନଵ ଶିଶୁ ପ୍ରଥମେ ମୌଖିକ ଅଭିଵ୍ୟକ୍ତି ଶିଖେ, ତା’ପରେ Writing ଓ Drawing ଶିଖିଥାଏ । ତେଣୁ, Lascaux Caves ପୂର୍ଵରୁ ମୌଖିକ ପ୍ରଣାଳୀ ଜ୍ଞାନ ଆଦାନ-ପ୍ରଦାନର ପ୍ରାଥମିକ ଉପାୟ ଥିଲା, କିନ୍ତୁ Cave Paintings ଏହାକୁ ସ୍ଥାୟୀ ଓ ଦୃଶ୍ୟମାନ କରି ମାନଵ ସଭ୍ୟତାରେ ଏକ କ୍ରାନ୍ତି ଆଣିଥିଲା।

ଏହି ଜ୍ଞାନର ସାତତ୍ୟ ହିଁ ମଣିଷକୁ ଅନ୍ୟ ପ୍ରଜାତିଠାରୁ ପୃଥକ କରିଛି। Dinosaurs ପାଖରେ ମଧ୍ୟ ମସ୍ତିଷ୍କ ଥିଲା କିନ୍ତୁ ଗ୍ରହାଣୁ ସଂଘର୍ଷରୁ ରକ୍ଷା ପାଇଵାର ଉପାୟ ସେମାନେ ଖୋଜି ପାରି ନଥିଲେ, କାରଣ ସେମାନଙ୍କ ପାଖରେ ଜ୍ଞାନର ସାତତ୍ୟ ନଥିଲା। କିନ୍ତୁ Homo sapiens ଏହି ଅଭାଵକୁ ଦୂର କରି ପାରିଲେ। Homo sapiensମାନେ ଶିଖିଥିଵା ଜ୍ଞାନକୁ ସଂରକ୍ଷଣ କରି ପରଵର୍ତ୍ତୀ ପିଢ଼ିକୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କଲେ, ଯାହା ପ୍ରତ୍ୟେକ ପିଢ଼ିକୁ ପୂର୍ଵଵର୍ତ୍ତୀ ପିଢ଼ିର ଜ୍ଞାନ ଉପରେ ନିର୍ମାଣ କରିଵାର ସୁଯୋଗ ଦେଲା। ଏହା ହିଁ ମଣିଷକୁ କୃଷି,ପଶୁପାଳନ,ଲିଖନ,ଵିଜ୍ଞାନ,ଵୈଷୟିକ ଜ୍ଞାନ ଓ ଅନ୍ତରୀକ୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପହଞ୍ଚାଇ ପାରିଛି।

ଭାରତରେ ମଧ୍ୟ ଏଭଳି ଅନେକ ଗୁମ୍ଫା ଚିତ୍ରକଳା ମିଳିଛି ଯାହା Lascaux Caves ସହ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ରଖେ। ଭୀମବେଟକା ଗୁମ୍ଫାରେ ଥିଵା ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକ 30,000 ଵର୍ଷରୁ ଅଧିକ ପୁରୁଣା, ଯାହା Paleolithic, Mesolithic ଓ Neolithic ସମୟର ବୋଲି ଜଣାପଡ଼ିଛି ପ୍ର। ଏହି ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକରେ ଶିକାର,ନୃତ୍ୟ,ଯୁଦ୍ଧ ଓ ସାମାଜିକ ଜୀବନଯାପନର ଦୃଶ୍ୟ ଅଙ୍କିତ, ଯାହା ପ୍ରାଗୈତିହାସିକ ଭାରତୀୟ ମଣିଷର ଜୀଵନଶୈଳୀ ଓ ସଂସ୍କୃତିକୁ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରିଥାଏ । ଓଡ଼ିଶାରେ ଗୁଡ଼ହାଣ୍ଡି ଓ ଵିକ୍ରମଖୋଲ ପରି ସ୍ଥାନରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରାଗୈତିହାସିକ ଚିତ୍ରକଳା ମିଳିଛି। ଗୁଡ଼ହାଣ୍ଡିରେ ଥିଵା ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକରେ ପଶୁ,ମାନଵ ଓ ଜ୍ୟାମିତିକ ଆକୃତି ଅଙ୍କିତ ହୋଇଛି ଯାହା ସେତେବେଳେର ମଣିଷଙ୍କ ଜୀଵନଶୈଳୀ ଓ ଧାର୍ମିକ ଵିଶ୍ୱାସକୁ ସୂଚିତ କରିଥାଏ । ଵିକ୍ରମଖୋଲରେ ମିଳିଥିଵା ଲେଖା ଓ ଚିତ୍ର ମଧ୍ୟ ପ୍ରାଚୀନ ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତିର ସ୍ଵରୂପ ପ୍ରକାଶ କରିଥାଏ । ଏହି ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରମାଣ କରେ ଯେ ଜ୍ଞାନର ସାତତ୍ୟ କେଵଳ Europe ରେ ନୁହେଁ ଵରଂ ଭାରତରେ ମଧ୍ୟ ସମାନାନ୍ତର ଭାବେ ଵିକଶିତ ହୋଇଥିଲା।

           (Marcel Ravidat)

ତେବେ Lascaux ଗୁମ୍ଫାର ଆଵିଷ୍କାର ଦ୍ଵିତୀୟ ଵିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ହୋଇଥିଲା । ସେତେବେଳେ ଵିଶ୍ୱ ଧ୍ୱଂସ ହେଵାକୁ ବସିଥିଲା । Marcel Ravidat ଓ ତାଙ୍କ ସାଙ୍ଗମାନେ Lascaux ଗୁମ୍ଫାର ମୂଲ୍ୟ ବୁଝିଥିଲେ ଏଵଂ ଏହାକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେଵା ପାଇଁ ପ୍ରୟାସ କରିଥିଲେ। ସେମାନେ ଏକ ଵର୍ଷ ଧରି ଗୁମ୍ଫା ଆଗରେ ପହାରା ଦେଇଥିଲେ, ଯାହା ଏକ ଅଜ୍ଞାତ କିଶୋରର ଦାୟିତ୍ୱବୋଧକୁ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରେ। 1948 ମସିହାରେ Lascaux Caves ସାଧାରଣ ଜନତା ପାଇଁ ଖୋଲା ହେଲା, କିନ୍ତୁ ଅତ୍ୟଧିକ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ଓ ପରିଵେଶ ପରିଵର୍ତ୍ତଳ ହେତୁ ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ଫଙ୍ଗସ୍‌ ଓ ଭଙ୍ଗାରୁଜାର ଶିକାର ହେଲା। 1963 ମସିହାରେ ଏହା ବନ୍ଦ କରାଗଲା, ଓ 1983 ମସିହାରେ Lascaux II ନାମକ ଏକ Replica Cave ନିର୍ମାଣ କରାଗଲା, ଯାହା ଆଜି ମଧ୍ୟ ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କ ପାଇଁ ଖୋଲା ରହିଛି। 1979 ମସିହାରେ Lascaux Caves UNESCO ଵିଶ୍ଵ ଐତିହ୍ୟ ସ୍ଥଳ ଭାବେ ଘୋଷିତ ହେଲା।

ଜ୍ଞାନର ସାତତ୍ୟ ଆଜି ଅନ୍ତର୍ଜାଲ(Internet) ଓ ଅଙ୍କୀୟ ପ୍ରଯୁକ୍ତିଵିଦ୍ୟା(Digital Technology) ରୂପେ ଵିକଶିତ ହୋଇଛି। ଗୁମ୍ଫାଚିତ୍ରରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ଲିଖନ ପ୍ରଣାଳୀ, ଛାପାଖାନା,ପାଠାଗାର,ତଥ୍ୟାଗାର(Databases) ଓ Cloud Storage ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ମଣିଷ ଜ୍ଞାନକୁ ସଂରକ୍ଷଣ ଓ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିଵାର ନୂଆ ନୂଆ ଉପାୟ ଉଦ୍ଭାବନ କରିଛି। Internet ଏକ ଵୈଶ୍ଵିକ ଜ୍ଞାନ ଭଣ୍ଡାର(Global Knowledge Repository) ସୃଷ୍ଟି କରିଛି । ଫଳତଃ ମାନଵ ସଭ୍ୟତା କୃତ୍ରିମ ବୁଦ୍ଧିମତା(Artificial Intelligence), ମହାକାଶ ଅନୁସନ୍ଧାନ(Space Exploration) ଓ ଆନୁଵଂଶିକ ଅଭିଯାନ୍ତ୍ରିକୀ(Genetic Engineering) ଆଦି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଵିଶେଷ ଅଗ୍ରଗତି ଲଭିଛି ‌। କିନ୍ତୁ ଏହି ସାତତ୍ୟ ଅତ୍ୟନ୍ତ କ୍ଷଣଭଙ୍ଗୁର(Fragile)। ଯଦି ପିଢ଼ି ପିଢ଼ି ଧରି ଚାଲି ଆସିଥିଵା ଏହି "ଜ୍ଞାନ-ଶୃଙ୍ଖଳା" କୌଣସି କାରଣରୁ ଵିଚ୍ଛିନ୍ନ ହୋଇଯାଏ ତେବେ ମାତ୍ର ଗୋଟିଏ ପିଢ଼ିରେ ମଣିଷ ଆଧୁନିକ ସଭ୍ୟତାରୁ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗରେ ପହଞ୍ଚିପାରେ । ସଂସାରକୁ ନଷ୍ଟ କରିଵାକୁ ଚାହିଁଲେ ଅନେକ କାରଣ ମିଳିଯିଵ। ରକ୍ଷା କରିଵା ପାଇଁ କେଵଳ ଏତିକି ଜାଣିଵା ଯଥେଷ୍ଟ - ଆମେ କିଏ, କେଉଁଠୁ ଆସିଛୁ ଓ ଏଠାକୁ ପହଞ୍ଚିଵା ପାଇଁ ଆମେ କେତେ ସଂଘର୍ଷ କରିଛୁ। Lascaux ଓ ଭୀମବେଟକା ପରି ଗୁମ୍ଫାଗୁଡ଼ିକ ଆମକୁ ଆମ ପୂର୍ଵଜଙ୍କର ସଂଘର୍ଷ ଓ ଵିକାଶ ଯାତ୍ରା କେମିତି ଥିଲା ତାହା ଜଣାଇ ଦିଏ । ତେଣୁ Marcel Ravidat ଓ ତାଙ୍କ ସାଙ୍ଗମାନେ ଯେପରି Lascaux ଗୁମ୍ଫାର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ପ୍ରୟାସ କରିଥିଲେ ଠିକ୍ ସେହିପରି ପିଢ଼ି ପିଢ଼ି ଧରି ସଂଗୃହୀତ ହୋଇଥିଵା ଜ୍ଞାନ ଓ ସଂସ୍କୃତିକୁ ସଂରକ୍ଷଣ କରିଵା ଆମ୍ଭମାନଙ୍କର ଦାୟିତ୍ୱ ହେଵା ଆଵଶ୍ୟକ।

ଉତ୍କୋଚଗ୍ରାହୀ(ଜହ୍ନମାମୁଁ କାହାଣୀ)

ଵିଦିଶା ନାମକ ଏକ ନଗରୀ ଥିଲା। ସେଠାରେ ରାଜାଙ୍କ ଦରବାରରେ କର୍କଟଶାସ୍ତ୍ରୀ ନାମକ ଜଣେ ଜ୍ୟୋତିଷୀ ଥିଲେ। ସେ ଦାବି କରୁଥିଲେ ଯେ ଦେଵୀଙ୍କର ତାଙ୍କ ଉପରେ ଵିଶେଷ କୃପା ଅଛି ଅତଃ ସେ ଯେକୌଣସି ଘଟଣା କିମ୍ବା ଅପରାଧର ସତ୍ୟ ତଥ୍ୟ ଜାଣିପାରନ୍ତି। ଏହି ଆଧାରରେ ସେ ରାଜାଙ୍କ ଵିଶ୍ୱାସପାତ୍ର ହୋଇ କର୍କଟଶାସ୍ତ୍ରୀ ଦରବାରରେ ଏକ ଵିଶେଷ ସ୍ଥାନ ପାଇଥିଲେ। ଯେତେବେଳେ ନ୍ୟାୟ ଵିଚାର‌ ହେଉଥିଲା, ରାଜା କର୍କଟଶାସ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ନ୍ୟାୟାଧୀଶ ଭାବେ ନିଯୁକ୍ତ କରୁଥିଲେ। ମଣିଷଙ୍କ ତୁଳନାରେ ଦେଵୀଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଶ୍ରେଷ୍ଠ ବୋଲି ରାଜା ଓ ଅନ୍ୟମାନେ ଵିଶ୍ୱାସ କରୁଥିଲେ। କିନ୍ତୁ କର୍କଟଶାସ୍ତ୍ରୀ ଦେଵୀଙ୍କ ନାମରେ ଉତ୍କୋଚ (ଲାଞ୍ଚ) ନେଇ ଭିନ୍ନ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଦେଉଥିଲେ।

କର୍କଟଶାସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଦେଵୀ ଅନୁଗ୍ରହ ଅସତ୍ୟ ଏଵଂ ଯିଏ ଶାସ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଅଧିକ ଉତ୍କୋଚ ଦେଉଥିଲା ସେ ତାହାର ପକ୍ଷରେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଦେଉଥିଲେ ବୋଲି ଏକ ଗୁଜବ ପ୍ରଚାର ହେଲା । ଏକଥା ରାଜାଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିଗଲା । ସତ୍ୟତା ଜାଣିଵା ପାଇଁ ରାଜା ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ପଚାରିଲେ। ମନ୍ତ୍ରୀ ଏକ ଉପାୟ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଲେ। ରାଜା କର୍କଟଶାସ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଡାକି କହିଲେ, "ଶାସ୍ତ୍ରୀ ମହାଶୟ ଶୁଣନ୍ତୁ ! ଆମ ଦରବାରରେ ନିଯୁକ୍ତ ଶ୍ରୀପତି ତାଙ୍କ ସହକର୍ମୀଙ୍କ ଵିରୁଦ୍ଧରେ ଉତ୍କୋଚର ଅଭିଯୋଗ ଲଗାଇ ନ୍ୟାୟ ନିଷ୍ପତ୍ତି ପରୀକ୍ଷା କରୁଛନ୍ତି। କାରଣାନ୍ତରରେ ମୁଁ ତାଙ୍କ ନାମ ପ୍ରକାଶ କରୁନାହିଁ। ଆପଣ ଶ୍ରୀପତିଙ୍କ ଅଭିଯୋଗର ସତ୍ୟତା ଵିଷୟରେ ଦେଵୀଙ୍କଠାରୁ ଜାଣି କାଲି ଦରବାରରେ ଆସି କୁହନ୍ତୁ। ନ୍ୟାୟ ନିଷ୍ପତ୍ତି ପରେ ମୁଁ ତାଙ୍କ ନାମ ପ୍ରକାଶ କରିବି।"

ସେହି ରାତିରେ ଶ୍ରୀପତି କର୍କଟଶାସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଘରକୁ ଯାଇ ପ୍ରାର୍ଥନା କଲେ, "ଆର୍ଯ୍ୟ! ମୁଁ ମୋ ସହକର୍ମୀଙ୍କ ଵିରୁଦ୍ଧରେ ଉତ୍କୋଚର ଅଭିଯୋଗ ଲଗାଇଛି। ଯଦି ଏହି ଅଭିଯୋଗ ମିଛ ହୁଏ, ତେବେ ରାଜା ମୋତେ ଦଣ୍ଡ ଦେବେ। ତେଣୁ ମୋହର ଏହି ଘୋର ଵିପତ୍ତିକାଳରେ ଆପଣ ମୋତେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଵା ହୁଅନ୍ତୁ।" ଏହା କହି ଶ୍ରୀପତି ହଜାରେ ରୌପ୍ୟ ମୁଦ୍ରା ମଧ୍ୟ ଦେଲେ। ପରଦିନ ଦରବାରରେ ରାଜା ଶ୍ରୀପତିଙ୍କ ଅଭିଯୋଗ ଵିଷୟରେ ପଚାରିଵାରୁ କର୍କଟଶାସ୍ତ୍ରୀ ରାଜାଙ୍କ ଛାମୁରେ ଦେଵୀଙ୍କ ନାମ ନେଇ ଧ୍ୟାନ କରି କହିଲେ, "ଜୟ ଦେଵୀ ! ମହାରାଜ, ଶ୍ରୀପତିଙ୍କ ଅଭିଯୋଗ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସତ୍ୟ।"

ତାହା ଶୁଣି ରାଜା ସିପାହୀମାନଙ୍କୁ ଆଦେଶ ଦେଲେ, "କର୍କଟ ଶାସ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ବନ୍ଦୀ କର।"

ଶାସ୍ତ୍ରୀ ଭୟରେ ଥରି ଉଠି କହିଲେ, "ମହାରାଜ! ମୋତେ କେଉଁ ଅପରାଧରେ ବନ୍ଦୀ କରାଯାଉଛି?"  

ରାଜା ଉତ୍ତର ଦେଲେ, "ଶ୍ରୀପତି ଯେଉଁ ଵ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଉପରେ ଉତ୍କୋଚ ନେଵାର ଅଭିଯୋଗ କରିଛନ୍ତି, ସେ ଆପଣ ନିଜେ।"

ଆବ୍ରାହମିକ,ମେସୋପୋଟାମିଆ ଏଵଂ ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତିରେ ଅନନ୍ତ ଭ୍ରମଣର କାହାଣୀ ଏଵଂ ତହିଁର ତୁଳନାତ୍ମକ ଵ୍ୟାଖ୍ୟା

ଦଶମ ଶତାବ୍ଦୀ ପରେ ୟୁରୋପରେ ଇହୁଦୀ(Jew) ମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ହିଂସା ଦ୍ୱେଷ ବଢ଼ିଲା । ଏହାର ଫଳ ସ୍ଵରୂପ ଦ୍ଵାଦଶ କିମ୍ବା ତ୍ରୟୋଦଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ "Wandering Jew" ନାମରେ ଏକ କିମ୍ବଦନ୍ତୀକୁ ଖ୍ରୀଷ୍ଟୀୟ ଐତିହ୍ୟରେ ଯୋଡ଼ାଗଲା ।

ଅନେକ ଶତାବ୍ଦୀ ପୂର୍ଵେ, ଯେରୁଜେଲମର ଧୂଳିମୟ ପଥରେ ଯୀଶୁ ଖ୍ରୀଷ୍ଟ ନିଜର ଭାରୀ କ୍ରୁଶ ବୋହି ଗୋଲଗୋଥା ଆଡ଼େ ଚାଲିଥିଲେ। ତାଙ୍କ ଦେହ ରକ୍ତ 

ଯୁଡ଼ୁବୁଡ଼ୁ ହୋଇଯାଇଥିଲା, ପାଦ ଥକିଯାଇଥିଵା ଯୋଗୁଁ ମନ୍ଥର ହୋଇ ପଡ଼ୁଥିଲା। ସେ ଏକ ମୁହୂର୍ତ୍ତ ପାଇଁ ଏକ ଜୋତା ମିସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଦୋକାନ ପାଖରେ ଅଟକି ଵିଶ୍ରାମ ନେଵାକୁ ଚେଷ୍ଟା କଲେ। ଜୋତା ମିସ୍ତ୍ରୀ କାର୍ଟାଫିଲସ୍‌ ଯୀଶୁଙ୍କ ଦୁର୍ଦଶା ଦେଖି କ୍ରୋଧରେ ଜଳି ଉଠିଲା। ସେ ଚିତ୍କାର କଲା, “ହେ ଯୀଶୁ, ଶୀଘ୍ର ଚାଲ! ଏତେ ଧୀରେ ସୁସ୍ଥେ କାହିଁକି ଚାଲୁଛ ? ଆଗକୁ ଯାଆ ଏଠି ବସି ମୋତେ ରଗାଅ ନାହିଁ !” 

ଯୀଶୁ ତାଙ୍କ ଆଡ଼େ ଗଭୀର ନୟନରେ ଚାହିଁ କହିଲେ, “ମୁଁ ଵିଶ୍ରାମ ନେବି, କିନ୍ତୁ ତୁମେ ଶେଷ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ପୃଥିଵୀରେ ଭ୍ରମଣ କରିଵ।” ଏହି ଵାକ୍ୟ ଯୋଗୁଁ କାର୍ଟାଫିଲସ୍‌ ଅମର ହୋଇଗଲେ କିନ୍ତୁ ଏହା ଥିଲା ଏକ ଅଭିଶାପ। ସେ ଅନନ୍ତ କାଳ ପାଇଁ ପୃଥିଵୀରେ ଏକ ସ୍ଥାୟୀ ଘର ବିନା ଭ୍ରମଣ କରିଵାକୁ ଵାଧ୍ୟ ହେଲେ। କୁହାଯାଏ, ପ୍ରତି ଶତାବ୍ଦୀରେ ସେ ପୁଣି ତିରିଶ ଵର୍ଷର ଯୁଵକ ହୁଅନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ମନ ଅନୁତାପ ଓ ଦୁଃଖରେ ଭରି ରହେ। 

କାଳକ୍ରମେ, କାର୍ଟାଫିଲସ୍‌ ଖ୍ରୀଷ୍ଟୀୟ ଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କଲେ ଓ ଏକ ସାଧୁ ଜୀଵନ ବାଛି ଲୋକଙ୍କୁ ଧର୍ମର ଵାଣୀ ଶୁଣାଇଵାକୁ ଲାଗିଲେ। ଆର୍ମେନିଆର ପାହାଡ଼ିଆ ରାସ୍ତାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଇଂଲଣ୍ଡର ସେଣ୍ଟ ଆଲବାନ୍‌ସ ଆବୀ ଏଵଂ ଇଟାଲୀର ଫୋର୍ଲି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ ଦେଖା ଦେଇଥିଵାର କଥା ଲୋକେ କହିଲେ। କେତେଜଣ ତାଙ୍କୁ ମାଲକସ୍‌ ନାମରେ ଜାଣିଲେ, ଯିଏ ଯୀଶୁଙ୍କୁ ଥପଡ଼ା ମାରିଥିଵା ଜଣେ ସୈନିକ ଥିଲେ ଵୋଲି ବାଇବେଲରେ ଉଲ୍ଲେଖ ଅଛି (ଯୋହନ ୧୮:୧୦)। ତାଙ୍କ କାହାଣୀ ଲୋକମୁଖରେ ପିଢ଼ି ପିଢ଼ି ଧରି ବଞ୍ଚି ରହିଲା ଆଉ ଖ୍ରୀଷ୍ଟୀୟ ଧର୍ମର ସତ୍ୟତାର ପ୍ରମାଣ ଭାଵେ ଏହାକୁ ଗ୍ରହଣ କରାଗଲା। 

ତେବେ “Wandering jews” ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଏହି କିମ୍ଵଦନ୍ତୀର ମୂଳ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରାଯାଇ ନାହିଁ କିନ୍ତୁ ଏହା ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ ଖ୍ରୀଷ୍ଟୀୟ ଲୋକକଥାରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥିଵା ଵିଶ୍ଵାସ କରାଯାଏ। ଏହାର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ସଂସ୍କରଣ କ୍ରୁସେଡ୍‌ ସମୟରେ ପଶ୍ଚିମ ଵିଶ୍ଵକୁ ଆସିଥିଵା ମୌଖିକ ପରମ୍ପରା ଓ ଲୋକକଥାରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥାଇପାରେ। ଏହାର ପ୍ରଥମ ଲିଖିତ ଉଲ୍ଲେଖ ୧୨୨୩ ମସିହାରେ ବୋଲୋଗ୍ନାରୁ ମିଳିଥାଏ । ଏକ ଲାଟିନ କ୍ରୋନିକଲ "Ignoti Monachi Cisterciensis S. Mariae de Ferraria Chronica" ଜଣେ ଈହୁଦୀଙ୍କ କଥା ଵର୍ଣ୍ଣନା କରେ ଯିଏ ଆର୍ମେନିଆରେ ଯୀଶୁଙ୍କୁ ଅପମାନ କରିଥିଲେ ଓ ତାଙ୍କୁ ଶାପ ମିଳିଥିଲା। 

ଏତଦ୍ ଵ୍ୟତୀତ, ୧୨୨୮ ମସିହାରେ ରୋଜର୍‌ ଅଫ୍‌ ଓ୍ଵେଣ୍ଡୋଭର୍‌ଙ୍କ "Flores Historiarum"ର ଏକ ସଂସ୍କରଣ ଵର୍ଣ୍ଣନା ଅନୁସାରେ,ଆର୍ମେନିଆର ଜଣେ ଆର୍ଚବିଶପ ଇଂଲଣ୍ଡର ସେଣ୍ଟ ଆଲବାନ୍‌ସ ଆବୀରେ କାର୍ଟାଫିଲସ୍‌ଙ୍କ କାହାଣୀ କହିଥିଲେ। ଏହି କାହାଣୀ ପରଵର୍ତ୍ତୀକାଳରେ ମାଥିଉ ପାରିସ୍‌ଙ୍କ "Chronica Majora"ରେ ମଧ୍ୟ ସ୍ଥାନ ପାଇଥିଲା। ଏହା ପରେ ଫ୍ରାନ୍ସ, ଇଟାଲୀ ଓ ଅନ୍ୟ ଯୁରୋପୀୟ ଦେଶମାନଙ୍କରେ ଏହି କିମ୍ଵଦନ୍ତୀ ଵିଭିନ୍ନ ରୂପରେ ପ୍ରଚଳିତ ହେଲା। ୧୨୪୩ରେ ଫିଲିପ୍‌ ମୌସ୍କେସ୍‌ଙ୍କ କ୍ରୋନିକଲରେ ଏହା ତୁର୍ନାଇରେ ଵର୍ଣ୍ଣିତ ହେଲା ଏଵଂ ୧୩ଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଗୁଇଡୋ ବୋନାଟି ଫୋର୍ଲିରେ Wandering jews ଵା କାର୍ଟାଫିଲସ୍‌ଙ୍କୁ ଦେଖିଥିଵା ଉଲ୍ଲେଖ କଲେ। 

ବାଇବେଲରେ ଏହି Wandering jews କିମ୍ଵଦନ୍ତୀର ସିଧାସଳଖ ଉଲ୍ଲେଖ ନାହିଁ କିନ୍ତୁ କେତେକ ପଦ ଏହାର ମୂଳ ବୋଲି ଖିରସ୍ତାନୀ ଧର୍ମଵିଶ୍ଵାସୀ ମାନନ୍ତି । ମାଥିଉ ୧୬:୨୮ରେ ଯୀଶୁ କହିଛନ୍ତି, “ମୁଁ ତୁମକୁ ସତ୍ୟ କହୁଛି, ଏଠାରେ ଠିଆ ହୋଇଥିଵା କେତେଜଣ ସେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମୃତ୍ୟୁର ସ୍ଵାଦ ଚାଖି ପାରିବେ ନାହିଁ ଯେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେମାନେ ମନୁଷ୍ୟପୁତ୍ରଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ରାଜ୍ୟରେ ଆସୁଥିଵା ନ ଦେଖନ୍ତି।” ସେହିପରି, ଯୋହନ ୨୧:୨୦-୨୩ରେ ଯୀଶୁଙ୍କ ପ୍ରିୟ ଶିଷ୍ୟ (ଯୋହନ) ଵିଷୟରେ ଏକ ଭୁଲ ଧାରଣା ଵର୍ଣ୍ଣିତ ହୋଇଛି, ଯେଉଁଠି ଲୋକେ ଭାଵୁଥିଲେ ସେ ଯୀଶୁଙ୍କ ପୁନରାଗମନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମରିଵେ ନାହିଁ। ଏହା ଵ୍ୟତୀତ, ଯୋହନ ୧୮:୧୦ରେ ମାଲକସ୍‌ ନାମକ ଜଣେ ସୈନିକଙ୍କ କାନକୁ ପିଟର କାଟି ଦେଇଥିଵା ଓ ଯୋହନ ୧୮:୧୯-୨୩ରେ ଯୀଶୁଙ୍କୁ ଥପଡ଼ା ମାରିଥିଵା ଜଣେ ସୈନିକଙ୍କ ଉଲ୍ଲେଖ ଇତ୍ୟାଦି ତତ୍ତ୍ବ ଆଧାରରେ ପରେ ଏହି କିମ୍ଵଦନ୍ତୀଟି ଗଢ଼ି ଉଠିଥିଵା ଅନୁମାନ କରାଯାଇପାରେ । 

ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଖ୍ରୀଷ୍ଟୀୟ ଯୁଗରୁ (ଦ୍ଵିତୀୟ ଶତାବ୍ଦୀ) ଈହୁଦୀମାନଙ୍କୁ “ନୂଆ କେନ୍‌” ଭାଵେ ତୁଳନା କରାଯାଉଥିଲା ଏଵଂ ସେମାନଙ୍କୁ ପୃଥିଵୀରେ ଯାଯାବର ଓ ନିର୍ଵାସିତ ଭାଵେ ଚିତ୍ରଣ କରାଗଲା (ଟର୍ଟୁଲିଆନ, ଖ୍ରୀ.ଅ. ୨୦୦)। ଚତୁର୍ଥ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଆଉରେଲିଅସ୍‌ ପ୍ରୁଡେଣ୍ଟିଅସ୍‌ କ୍ଲେମେନ୍ସ ଲେଖିଥିଲେ ଯେ ଈହୁଦୀମାନେ ଯୀଶୁଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିଥିଵାରୁ ନିରନ୍ତର ନିର୍ଵାସନରେ ଭ୍ରମଣ କରୁଛନ୍ତି। ଷଷ୍ଠ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଜୋହାନେସ ମୋସ୍କୋସ୍‌ ଏକ ଏଥିଓପିଆନ୍‌ ଵ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ କାହାଣୀ ଲେଖିଥିଲେ, ଯିଏ ଯୀଶୁଙ୍କୁ ଆଘାତ କରିଥିଵାରୁ ଅନନ୍ତ ଦୁଃଖରେ ଭ୍ରମଣ କରୁଥିଲେ। 

“Wandering jews” କିମ୍ଵଦନ୍ତୀ ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ ଯୁରୋପରେ ଈହୁଦୀ-ଵିରୋଧୀ ଭାଵନାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଵାରେ ଵ୍ୟଵହୃତ ହୋଇଥିଲା। ଏହି କାହାଣୀ ଈହୁଦୀମାନଙ୍କୁ ଯୀଶୁଙ୍କ ହତ୍ୟା ପାଇଁ ଦାୟୀ କରି ସେମାନଙ୍କୁ “ଶାପିତ” ଓ “ନିର୍ଵାସିତ” ଭାଵେ ଚିତ୍ରଣ କରୁଥିଲା। ଏହା ଖ୍ରୀଷ୍ଟୀୟ ସମାଜରେ ଈହୁଦୀମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଅନାଦର ଓ ଵିଦ୍ଵେଷକୁ ଆହୁରି ଵଢ଼ାଇଥିଲା। 

ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ ଯୁରୋପରେ ଈହୁଦୀମାନଙ୍କୁ ଅନେକ ଦେଶରୁ ନିର୍ଵାସିତ କରାଯାଉଥିଲା ଏଵଂ ସେମାନଙ୍କୁ “ଯାଯାବର” ଭାଵେ ଚିତ୍ରଣ କରାଯାଉଥିଲା। Wandering jews କିମ୍ଵଦନ୍ତୀ ଏହି ଵାସ୍ତଵତାକୁ ଧାର୍ମିକ ଶାପ ସହ ଯୋଡ଼ି ଈହୁଦୀମାନଙ୍କୁ ଏକ ସାମୂହିକ ଅପରାଧୀ ଭାଵେ ଦେଖାଇଥିଲା। 

୧୮ଶ ଶତାବ୍ଦୀ ସୁଦ୍ଧା ଏହି କିମ୍ଵଦନ୍ତୀ ଈହୁଦୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ସାମୂହିକ ନିର୍ଵାସନ ଓ ଦୁଃଖର ପ୍ରତୀକ ଭାଵେ ଵ୍ୟଵହୃତ ହେଲା। ସାହିତ୍ୟ, ଚିତ୍ରକଳା (ଉ- ସାମୁଏଲ ହିର୍ସଜେନଵର୍ଗଙ୍କ ୧୮୯୯ର ଚିତ୍ର) ଓ ଲୋକକଥାରେ ଏହା ଈହୁଦୀମାନଙ୍କୁ ଏକ “ଅଭିଶପ୍ତ” ଜାତି ଭାଵେ ଚିତ୍ରଣ କରୁଥିଲା। ଏହା ଅନେକ ସମୟରେ ଈହୁଦୀ-ଵିରୋଧୀ ପ୍ରଚାରକୁ ଵଢ଼ାଇଥିଲା ଯାହା ସାମାଜିକ ଓ ରାଜନୈତିକ ଵୈଷମ୍ୟକୁ ଆହୁରି ଗଭୀର କରିଥିଲା। ଅଵଶ୍ୟ ଆଧୁନିକ ଯୁଗରେ ଏହି କିମ୍ଵଦନ୍ତୀର ଈହୁଦୀ-ଵିରୋଧୀ ଦିଗକୁ ଅନେକ ପଣ୍ଡିତ ଓ ସମାଜଵିତ୍‌ ସମାଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି। ତଥାପି ଖ୍ରୀଷ୍ଟିଆନମାନଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଈହୁଦୀମାନଙ୍କର ଅନେକ ଜନସଂହାରର ଵିଭିନ୍ନ କାରଣ ମଧ୍ୟରେ ଏହା ଗୋଟିଏ କାରଣ ଥିଲା । କେହି କେହି ଗଵେଷକ କୁହନ୍ତି ଯେ ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ ୟୁରୋପୀୟ ଖ୍ରୀଷ୍ଟିଆନମାନେ Wandering jew କାହାଣୀଟି ଆବ୍ରାହମିକ ଲୋକଗାଥାର Cain ଚରିତ୍ରରୁ ପ୍ରେରିତ ହୋଇ ଗଢ଼ିଥିଵାର ଅନୁମାନ କରାଯାଏ । 

ବାଇବେଲର ପ୍ରଥମ ପୁସ୍ତକ ଵା ଓଲ୍ଡ୍ ଟେଷ୍ଟାମେଣ୍ଟ୍‌ର ଜେନେସିସରେ ଵର୍ଣ୍ଣିତ କୈନ୍(Cain) ଓ ହାବେଲଙ୍କ କାହାଣୀ ମାନଵ ଇତିହାସର ପ୍ରଥମ ଦୁଃଖଦ ଘଟଣାଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ବୋଲି ଅବ୍ରାହାମିକ ଧର୍ମଵିଶ୍ଵାସୀମାନେ ମାନନ୍ତି । ଏହା ଆଦମ ଓ ହବାଙ୍କ ପୁତ୍ର କୈନଙ୍କ ଜୀଵନରେ ଘଟିଥିଵା ଈର୍ଷା, କ୍ରୋଧ ଓ ହିଂସାର କାହାଣୀ। 

ଆଦମ ଓ ହବା ସୃଷ୍ଟି ସର୍ଜନା ପରେ ଈଡେନ ଉଦ୍ୟାନରୁ ବାହାରି ଏକ ନୂଆ ଜୀଵନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରଥମ ପୁତ୍ର ଥିଲେ କୈନ୍ ଯିଏ ଜଣେ କୃଷକ ହେଲେ ତଥା ଦ୍ୱିତୀୟ ପୁତ୍ର ହାବେଲ ମେଷପାଳକ ହେଲେ। ଦୁଇ ଭାଇ ନିଷ୍ଠା ସହକାରେ କାମ କରୁଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କ ମନରେ ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ପ୍ରତି ଭକ୍ତି ଥିଲା। ଦିନେ ସେମାନେ ଈଶ୍ୱରଙ୍କୁ ଉତ୍ସର୍ଗ ଦେଵାକୁ ଭକ୍ତି ଭାଵ ଘେନି ସହ ନିଜର ଉପହାର ଆଣିଲେ। କୈନ୍ ତା’ର କ୍ଷେତ୍ରରୁ କିଛି ଶସ୍ୟ ଓ ଫଳ ଆଣିଥିଲା ଆଉ ହାବେଲ ତା’ର ମେଣ୍ଢାପଲରୁ ସବୁଠାରୁ ଉତ୍ତମ ମେଷଶାଵକମାନଙ୍କୁ ବାଛି ଉତ୍ସର୍ଗ କଲା। 

ଈଶ୍ୱର ହାବେଲଙ୍କ ଉପହାରକୁ ଗ୍ରହଣ କଲେ, କିନ୍ତୁ କୈନଙ୍କ ଉପହାରକୁ ଅଗ୍ରାହ୍ୟ କରିଦେଲେ । ଏହାର କାରଣ ସମ୍ଭଵତଃ କୈନଙ୍କ ମନରେ ଥିଵା ଅନିଷ୍ଠା ଵା ଅହଂକାର ଥିଲା, ଯାହା ତା’ର ଉପହାରକୁ ଅଶୁଦ୍ଧ କରିଥିଲା। ଏହି ଅସ୍ୱୀକୃତି କୈନଙ୍କ ମନରେ ଈର୍ଷା ଓ କ୍ରୋଧର ନିଆଁ ଜାଳିଦେଲା। ତା’ର ମୁହଁ ମଳିନ ପଡ଼ିଗଲା ଏଵଂ ହୃଦୟରେ ହିଂସାର ବୀଜ ଅଙ୍କୁରିତ ହେଲା । 

ଈଶ୍ୱର କୈନଙ୍କୁ ଚେତାବନୀ ଦେଇ କହିଲେ, “ତୁମେ କାହିଁକି ଅଯଥା କ୍ରୋଧ କରୁଛ? ଯଦି ତୁମେ ସତ୍ୟ ଓ ନିଷ୍ଠାର ସହ କାମ କର, ତୁମ ଉପହାର ଗ୍ରହଣ ହେଵ। କିନ୍ତୁ ତୁମ ହୃଦୟରେ ପାପ ଲୁକ୍କାୟିତ ଅଛି, ତୁମେ ତାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ଦରକାର।” କିନ୍ତୁ କୈନ ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ଉପଦେଶକୁ ମାନିଲା ନାହିଁ। ତା’ର ମନରେ ହାବେଲ ପ୍ରତି ଦ୍ୱେଷ ବଢ଼ିଲା। 

ଦିନେ, କୈନ ହାବେଲଙ୍କୁ ତା ଖେତକୁ ଡାକିଲା। ସେଠାରେ, କ୍ରୋଧ ଓ ଈର୍ଷାରେ ଅନ୍ଧ ହୋଇ, ସେ ତା’ର ଭାଇ ହାବେଲକୁ ଆଘାତ କରି ହତ୍ୟା କଲା। ପୃଥିଵୀରେ ପ୍ରଥମ ରକ୍ତପାତ ଘଟିଲା ଏଵଂ ହାବେଲଙ୍କ ନିରୀହ ପ୍ରାଣଵାୟୁ ଉଡ଼ିଗଲା। 

ସେଇଠୁ ଈଶ୍ୱର କୈନଙ୍କୁ ପଚାରିଲେ, “ତୁମ ଭାଇ ହାବେଲ ଏବେ କେଉଁଠି?” କାଇନ ମିଛରେ ଉତ୍ତର ଦେଲା, “ମୁଁ ଜାଣେ ନାହିଁ, ମୁଁ କ’ଣ ମୋ ଭାଇର ଜଗୁଆଳି?” କିନ୍ତୁ ଈଶ୍ୱର ସବୁ ଜାଣିଥିଲେ। ସେ କହିଲେ, “ତୁମ ଭାଇର ରକ୍ତ ମାଟିରୁ ମୋତେ ଚିତ୍କାର କରି ସବୁ କଥା କହୁଛି। ତୁମେ ଅଭିଶପ୍ତ ହେଲ, ଏହି ମାଟି ତୁମକୁ ଆଉ ଫଳ ଦେଵ ନାହିଁ। ତୁମେ ଏକ ଯାଯାବର ହେଵ ଏଵଂ ଅନନ୍ତ କାଳ ଯାଏଁ ଏ ପୃଥିଵୀରେ ଘୂରି ବୁଲୁଥିଵ।” 

“When you work the ground, it will no longer yield its crops for you. You will be a restless wanderer on the earth.”(ଜେନେସିସ ୪:୧୨)

କୈନ ଦୁଃଖରେ କାନ୍ଦି କହିଲା, “ମୋ ଦଣ୍ଡ ଅସହ୍ୟ। ମୁଁ ଯଦି ଯାଯାଵର ହୋଇ ପୃଥିଵୀ ସାରା ଘୂରି ବୁଲିବି ଯେ କେହି ଦେଖି ମୋତେ ମାରିଦେଵ।” ଈଶ୍ୱର ତାକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେଇ ଏକ ଚିହ୍ନ ଦେଲେ, ଯାହା ତାକୁ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କଠାରୁ ରକ୍ଷା କଲା। କୈନ ନୋଦ ନାମକ ଦେଶକୁ ଚାଲିଗଲା, ସେଠାରେ ସେ ଏକ ନୂଆ ଜୀବନ ଆରମ୍ଭ କଲା, କିନ୍ତୁ ତା’ର ପାପର ଛାୟା ତାକୁ ଛାଡ଼ିଲା ନାହିଁ । 

ତେବେ କୈନଙ୍କର ନିଜ ଭାଇ ସହିତ ଵିଵାଦ ଏଵଂ ଅନନ୍ତ ଭ୍ରମଣ ରୂପ ଅଭିଶାପ କାହାଣୀ ଦୁଇଟି ପ୍ରାଚୀନ ସଂସ୍କୃତିର ଦୁଇଗୋଟି ପୁରାଣଗାଥା ସହିତ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ରହିଛି ।‌ ଗୋଟିଏ କାହାଣୀ ମେସୋପୋଟାମିଆର ଏଵଂ ଆରଟି ଭାରତଵର୍ଷର ଅଟେ । ମେସେପୋଟାମିଆର ପ୍ରାଚୀନ ଲୋକଗାଥାଟିକୁ ନିମ୍ନରେ ସଂକ୍ଷେପରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଗଲା :

ବହୁଵର୍ଷ ପୂର୍ଵେ ଦେଵତାମାନଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ ଦେଵତା Enlil ପୃଥିଵୀରେ ମଣିଷମାନଙ୍କୁ ସୃଷ୍ଟି କରି ସେମାନଙ୍କ ଜୀଵନକୁ ପର୍ଯ୍ୟଵେକ୍ଷଣ କଲେ । ସେ ଦେଖିଲେ ଯେ ଦୁଇ ଭାଇ, Emesh ନାମକ ଗୋପାଳକ ଓ Enten ନାମକ କୃଷକ ମିଳିମିଶି ଚଳୁଥିଲେ। Emesh ତା’ର ମେଣ୍ଢାମାନଙ୍କୁ ବଡ଼ ଯତ୍ନରେ ରଖୁଥିଲା। ତା’ର ପଶୁମାନେ ଦୁଧ, ପଶମ ଓ ମାଂସ ଦେଉଥିଲେ, ଯାହା ଗାଁର ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ଅମୂଲ୍ୟ ଥିଲା। ଅନ୍ୟପଟେ,Enten ତା’ର ଖେତରେ କଠିନ ପରିଶ୍ରମ କରୁଥିଲା। ସେ ଶସ୍ୟ, ଫଳ ଓ ପନିପରିବା ଉତ୍ପାଦନ କରୁଥିଲା ଏଵଂ ଲୋକଙ୍କୁ ଖାଦ୍ୟ ଯୋଗାଉଥିଲା।

ଦିନେ Enlil ଦେଵତା ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଲେ ଯେ ସେ ଏହି ଦୁଇ ଭାଇଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣକୁ ଉଚ୍ଚ ସମ୍ମାନ ଦେବେ। ସେ ଦୁହିଁଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ନିଜ ନିଜ ନିଜର ଉପହାର ପ୍ରଦାନ କରିଵାକୁ କହିଲେ। Emesh ତା’ର ସୁସ୍ଥ ଓ ହୃଷ୍ଟପୁଷ୍ଟ ମେଣ୍ଢାର ଦୁଧ ଓ ପଶମ ଆଣି Enlilଙ୍କୁ ଉତ୍ସର୍ଗ କଲା। Enten ତା’ର ଖେତରୁ ସତେଜ ଶସ୍ୟ, ଫଳ ଓ ପନିପରିବା ଆଣି ଦେଵତାଙ୍କୁ ଅର୍ପଣ କଲା।

Enlil ଦୁହିଁଙ୍କ ଉପହାରକୁ ଗଭୀର ଦୃଷ୍ଟିରେ ଦେଖିଲେ। ସେ Entenର ଶସ୍ୟ ଓ ଫଳକୁ ଅଧିକ ମୂଲ୍ୟଵାନ ବୋଲି ଵିଚାର କଲେ, କାରଣ ଏହା ମଣିଷ ଜାତିର ମୂଳ ଖାଦ୍ୟ ଥିଲା। Emeshର ଉପହାର ମଧ୍ୟ ଉତ୍ତମ ଥିଲା, କିନ୍ତୁ Enlil,Entenକୁ କୃଷିର ଦେଵତା ଭାବେ ମନୋନୀତ କଲେ। ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି Emeshର ହୃଦୟକୁ ଆଘାତ ଦେଲା। ସେ ଈର୍ଷା ଓ କ୍ରୋଧରେ ଜର୍ଜରିତ ହେଲା, କିନ୍ତୁ ଦେଵତାଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଅକାଟ୍ୟ ତେଣୁ ମାନି ନେଲା। ଏହି କାହାଣୀ ମେସୋପୋଟାମିଆରେ କୃଷିର ଗୁରୁତ୍ୱ ଓ ଗୋପାଳକ ଓ କୃଷକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିଵା ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତାକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ।

ବାଇବେଲର Cain ଓ Abelଙ୍କ କାହାଣୀ ଏଵଂ ମେସୋପୋଟାମିଆର Emesh ଓ Entenଙ୍କ କାହାଣୀ ମଧ୍ୟରେ କେତେକ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ଦେଖାଯାଏ। ଦୁଇ କାହାଣୀରେ ମୁଖ୍ୟ ଵିଷୟଵସ୍ତୁ ହେଉଛି ଦୁଇ ଭାଇଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା ଓ ଦେଵତାଙ୍କ ନିକଟରେ ଉପହାର ଅର୍ପଣ। Cain, ଜଣେ କୃଷକ, ତା’ର ଶସ୍ୟରୁ ଉପହାର ଦେଇଥିଲେ, ଆଉ Abel, ଜଣେ ଗୋପାଳକ, ତା’ର ପଶୁମାନଙ୍କୁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିଥିଲେ। ଈଶ୍ୱର Abelଙ୍କ ଉପହାରକୁ ଗ୍ରହଣ କଲେ, କିନ୍ତୁ Cainଙ୍କୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କଲେ, ଯାହା ଈର୍ଷା ଓ ହତ୍ୟାକାଣ୍ଡରେ ପରିଣତ ହେଲା।

ମେସୋପୋଟାମିଆର କାହାଣୀରେ Enten(କୃଷକ) ଓ Emesh (ଗୋପାଳକ) ମଧ୍ୟରେ ସମାନ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା ଦେଖାଯାଏ, କିନ୍ତୁ ଏଠାରେ ଦେଵତା Enlil କୃଷକଙ୍କୁ ପସନ୍ଦ କରନ୍ତି। ଦୁଇ କାହାଣୀରେ ଦେଵତାଙ୍କ ପସନ୍ଦ ଓ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ ଦ୍ୱାରା ଉତ୍ପନ୍ନ ଈର୍ଷା ଓ ସାମାଜିକ ପେଶା (କୃଷି ବନାମ ପଶୁପାଳନ) ମଧ୍ୟରେ ତୁଳନା ଏକ ମୁଖ୍ୟ ଵିଷୟ। ବାଇବେଲ କାହାଣୀରେ ହିଂସା ଓ ନୈତିକ ଶିକ୍ଷା ଉପରେ ଅଧିକ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଇଛି ଏଵଂ ମେସୋପୋଟାମିଆର କାହାଣୀରେ ସାମାଜିକ ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ ପ୍ରସଙ୍ଗକୁ ଅଧିକ ମହତ୍ତ୍ଵ ଦିଆଯାଇଛି। ମେସୋପୋଟାମିଆର ସଭ୍ୟତା ଅବ୍ରାହାମିକ ଧର୍ମ ପରମ୍ପରା ସୃଷ୍ଟି ହେଵାର ପୂର୍ଵରୁ ଥିଲା ଏଵଂ ସେ ସମୟରେ କୃଷି ହିଁ ସମାଜର ମୁଖ୍ୟ ଅଙ୍ଗ ଥିଲା । ଆବ୍ରାହାମିକ ଧର୍ମପରମ୍ପରା ଶୁଷ୍କ ମରୁଭୂମି ଅଞ୍ଚଳରେ ଗଢ଼ି ଉଠିଥିଲା ଯେଉଁଠି କୃଷି ପରିଵର୍ତ୍ତେ ମାଂସ ଓ ଦୁଗ୍ଧ ହେତୁକ ପଶୁପାଳନ ସମାଜର ମୁଖ୍ୟ ଅଙ୍ଗ ଥିଲା ।‌ ତେଣୁ ବହୁତ ସମ୍ଭଵ ମେସୋପୋଟାମିଆର Enten(କୃଷକ) ଓ Emesh (ଗୋପାଳକ)ଙ୍କ କାହାଣୀ ଯେତେବେଳେ ଆବ୍ରାହାମିକ ଧର୍ମପରମ୍ପରାରେ ସ୍ଥାନ ପାଇଥିଵ ସେତେବେଳେ ଏଥିରେ ପରିଵର୍ତ୍ତନ ଘଟିଥିଵ । ତେବେ ଏଠାରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠେ Enten(କୃଷକ) ଓ Emesh (ଗୋପାଳକ)ଙ୍କ କାହାଣୀରେ ତ ହତ୍ୟା ଓ ଅଭିଶାପ ଭଳି ଉପାଦାନ ନଥିଲା ତାହେଲେ ବାଇବେଲର Cain ଓ Abelଙ୍କ କାହାଣୀରେ ଏହି ଦୁଇଗୋଟି ଉପାଦାନ କୁଆଡ଼ୁ ଆସିଲା ? 

ଏହାର ଉତ୍ତର ଆମକୁ ମହାଭାରତ ଗ୍ରନ୍ଥରେ ଜଣେ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ଚରିତ୍ର "ଅଶ୍ବତ୍ଥାମା"ଙ୍କ ଜୀଵନୀରୁ ମିଳିଥାଏ । 

ଭାରତୀୟ ମହାକାବ୍ୟ ମହାଭାରତରେ ଅଶ୍ଵତ୍ଥାମା ଦ୍ରୋଣାଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ପୁତ୍ର ଓ କୌରବ ସୈନ୍ୟର ଜଣେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଯୋଦ୍ଧା। ଧ୍ୟାନମଗ୍ନ ଦ୍ରୋଣ ସନ୍ତାନ ଲାଭ କରିଵା ପାଇଁ ତାଙ୍କ ପୂର୍ଵପୁରୁଷଙ୍କ ଆଜ୍ଞାନୁସାରେ ଵିଵାହ କରିଥିଲେ।

“ଶାରଦ୍ଵତୀଂ ତତୋ ଭାର୍ୟାଂ କୃପୀଂ ଦ୍ରୋଣୋଽନ୍ଵଵିନ୍ଦତ୍।  

ଅଗ୍ରିହୋତ୍ରେ ଚ ଧର୍ମେ ଚ ଦମେ ଚ ସତତଂ ରତାମ୍॥(ଆଦିପର୍ଵ-ମହାଭାରତ)”

ତା’ପରେ ଦ୍ରୋଣାଚାର୍ଯ୍ୟ ଶରଦ୍ଵାନଙ୍କ କନ୍ୟା କୃପୀଙ୍କୁ ନିଜ ପତ୍ନୀ ରୂପେ ଗ୍ରହଣ କଲେ। କୃପୀ ଅଗ୍ନିହୋତ୍ର, ଧର୍ମ ଓ ଆତ୍ମସଂଯମରେ ସର୍ଵଦା ନିମଗ୍ନ ଥିଲେ। ଦ୍ରୋଣାଚାର୍ଯ୍ୟ ଓ କୃପୀ ସନ୍ତାନ ପ୍ରାପ୍ତି ପାଇଁ ତପସ୍ୟା କରୁଥିଲେ।ସେମାନେ ଭଗଵାନ ଶିବଙ୍କୁ ଆରାଧନା କଲେ ଏଵଂ ସେମାନଙ୍କର ତପସ୍ୟାରେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୋଇ ଭଗଵାନ ଶିଵ ସେମାନଙ୍କୁ ଏକ ତେଜସ୍ଵୀ ପୁତ୍ରର ଵରଦାନ ଦେଇଥିଲେ। ଏହି ବରଦାନର ଫଳସ୍ଵରୂପ, ଅଶ୍ଵତ୍ଥାମାର ଜନ୍ମ ହେଲା।

“ଅଲଭତ ଗୌତମୀ ପୁତ୍ରମଶ୍ଵତ୍ଥାମାନମେଵ ଚ।  

ସ ଜାତ ମାତ୍ରୋ ଵ୍ୟନଦଦ୍ୟଥୈଵୋଚ୍ଚୈଃ ଶ୍ରଵା ହୟଃ॥

ତଚ୍ଛୁତ୍ଵାନ୍ତର୍ହିତଂ ଭୂତମନ୍ତରିକ୍ଷସ୍ଥମବ୍ରଵୀତ୍।  

ଅଶ୍ଵସ୍ୟେଵାସ୍ୟ ଯତ୍ ସ୍ଥାମ ନଦତଃ ପ୍ରଦିଶୋ ଗତମ୍॥

ଅଶ୍ଵତ୍ଥାମୈଵ ବାଲ୍ତୋଽୟଂ ତସ୍ମାନ୍ନାମ୍ନା ଭଵିଷ୍ୟତି।  

ସୁତେନ ତେନ ସୁପ୍ରୀତୋ ଭରଦ୍ଵାଜସ୍ତତୋଽଭଵତ୍॥”

ଗୌତମୀ (କୃପୀ) ଅଶ୍ଵତ୍ଥାମା ନାମକ ପୁତ୍ର ପ୍ରାପ୍ତ ହେଲେ। ସେ ଜନ୍ମ ମାତ୍ରେ ଉଚ୍ଚୈଃଶ୍ରଵା ଅଶ୍ଵର ସମାନ ଘୋର ଶବ୍ଦ କଲେ । ତାହା ଶୁଣି ଆକାଶଵାଣୀ ହେଲା — “ଏହି ବାଳକର ଶବ୍ଦ ଅଶ୍ଵର ସମାନ ସମସ୍ତ ଦିଗକୁ ପ୍ରସାରିତ ହେଲା। ଏହି ବାଳକର ନାମ ଅଶ୍ଵତ୍ଥାମା ହେଵ।” ଏହି ପୁତ୍ର ପ୍ରାପ୍ତିରେ ଭରଦ୍ଵାଜ (ଦ୍ରୋଣ) ଅତ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରୀତ ହେଲେ। ଅଶ୍ଵତ୍ଥାମାଙ୍କର ଜନ୍ମ ଏକ ଵିଶେଷ ଘଟଣା ଥିଲା। ଯେତେବେଳେ ସେ ଜନ୍ମ ହେଲେ, ତାଙ୍କ ମସ୍ତକରେ ଏକ ମଣି ଥିଲା, ଯାହା ତାଙ୍କୁ ଅମରତ୍ଵ ପ୍ରଦାନ ସହିତ ଅଜେୟ କରୁଥିଲା। ଏହି ମଣି ତାଙ୍କୁ କ୍ଷୁଧା, ତୃଷ୍ଣା, ଥକ୍କା ଏଵଂ ରୋଗରୁ ରକ୍ଷା କରୁଥିଲା। ଅଶ୍ଵତ୍ଥାମାର ଜନ୍ମ ସମୟରେ, ତାଙ୍କ ମୁଖରୁ ଅଶ୍ଵର ହିଂହିଂ ଶବ୍ଦ ପରି ଏକ ଶବ୍ଦ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିପାଇଁ ତାଙ୍କର ନାମ ଅଶ୍ଵତ୍ଥାମା ରଖାଗଲା ‌ । 

ଅଶ୍ଵତ୍ଥାମାଙ୍କ ପିତା ଦ୍ରୋଣାଚାର୍ଯ୍ୟ ପାଣ୍ଡଵ ଓ କୌରଵଙ୍କ ଗୁରୁ ଥିଲେ। ତେବେ ଆରମ୍ଭରୁ ହିଁ ଅଶ୍ବତ୍ଥାମା ପାଣ୍ଡଵମାନଙ୍କୁ ଘୃଣା କରୁଥିଲେ ।‌ ଅଶ୍ଵତ୍ଥାମା ପାଣ୍ଡଵଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅର୍ଜୁନଙ୍କ ପ୍ରତି ଵିଶେଷ ଭାବେ ଈର୍ଷାଭାବ ରଖିଥିଲେ। ଅର୍ଜୁନ ଦ୍ରୋଣାଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ପ୍ରିୟ ଶିଷ୍ୟ ଥିଲେ ଏଵଂ ଦ୍ରୋଣ ତାଙ୍କୁ ଅନ୍ୟ ଶିଷ୍ୟମାନଙ୍କ ତୁଳନାରେ ଅଧିକ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଉଥିଲେ। ଏହା ଅଶ୍ଵତ୍ଥାମାଙ୍କ ମନରେ ଅସନ୍ତୋଷ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା, କାରଣ ସେ ନିଜେ ଦ୍ରୋଣଙ୍କ ପୁତ୍ର ହୋଇ ମଧ୍ୟ ଅର୍ଜୁନଙ୍କ ତୁଳନାରେ କମ ଗୁରୁତ୍ଵ ପାଉଥିଵା ଅନୁଭବ କରୁଥିଲେ। ଅର୍ଜୁନଙ୍କ ଅସ୍ତ୍ରଵିଦ୍ୟାରେ ଅସାଧାରଣ ଦକ୍ଷତା ଏଵଂ ଦ୍ରୋଣଙ୍କ ପ୍ରଶଂସା ଅଶ୍ଵତ୍ଥାମାଙ୍କ ଈର୍ଷାକୁ ଆହୁରି ବଢ଼ାଇଥିଲା। ଏଥିଯୋଗୁଁ ଅଶ୍ବତ୍ଥାମା କ୍ରମେ ଦୁର୍ଯ୍ୟୋଧନର ବନ୍ଧୁ ହେଲେ ଏଵଂ ସମୟ ସହ ଏହି ବନ୍ଧୁତା ଆହୁରି ନିବିଡ଼ ହେଲା । ଦ୍ରୋଣାଚାର୍ଯ୍ୟ ହସ୍ତିନାପୁରରେ କୌରଵ ରାଜସଭାରେ ଗୁରୁ ଥିଲେ ଏଵଂ କୌରଵଙ୍କଠାରୁ ସମ୍ମାନ ଓ ସମର୍ଥନ ପାଉଥିଲେ। ତାଙ୍କର ନିଷ୍ଠା ମୁଖ୍ୟତଃ କୌରଵଙ୍କ ପ୍ରତି ଥିଲା, ଯାହା ଅଶ୍ଵତ୍ଥାମାଙ୍କ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥିଲା। ପିତାଙ୍କ ନିଷ୍ଠା ଓ କୌରଵଙ୍କ ସହ ସମ୍ପର୍କ ଅଶ୍ଵତ୍ଥାମାଙ୍କୁ କୌରଵ ପକ୍ଷରେ ରହିଵାକୁ ପ୍ରେରିତ କରିଥିଲା। ମହାଭାରତ ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ଦ୍ରୋଣାଚାର୍ଯ୍ୟ କୌରଵଙ୍କ ସେନାପତି ଭାବେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ, ଯାହା ଅଶ୍ଵତ୍ଥାମାଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ କୌରଵ ପକ୍ଷରେ ଯୁଦ୍ଧ କରିଵାକୁ ବାଧ୍ୟ କରିଥିଲା। କୁରୁକ୍ଷେତ୍ର ଯୁଦ୍ଧରେ କୌରଵମାନଙ୍କ ପରାଜୟ ପରେ, ଅଶ୍ଵତ୍ଥାମା ପାଣ୍ଡଵ ଶିବିରରେ ରାତ୍ରିକାଳୀନ ଆକ୍ରମଣ କରି ପାଞ୍ଚ ଦ୍ରୌପଦୀଙ୍କ ପାଞ୍ଚପୁତ୍ରଙ୍କ ସମେତ ଅନେକଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କଲେ। ଏହା ସହିତ ସେ ଅର୍ଜୁନଙ୍କ ପୁତ୍ର ଅଭିମନ୍ୟୁର ପତ୍ନୀ ଉତ୍ତରାର ଗର୍ଭସ୍ଥ ଶିଶୁଙ୍କୁ (ଯିଏ ପରେ ପରୀକ୍ଷିତ ହେଲେ) ବ୍ରହ୍ମାସ୍ତ୍ର ଦ୍ୱାରା ଆକ୍ରମଣ କଲେ। ଏହି ନିନ୍ଦନୀୟ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ତାଙ୍କୁ ଏକ ଭୟଙ୍କର ଅଭିଶାପ ଦେଇଥିଲେ । 

 ତ୍ଵାଂ ତୁ କାପୁରୁଷଂ ପାପଂ ଵିଦୁଃ ସର୍ଵେ ମନୀଷିଣଃ।  

ଅସକୃତ୍ପାପକର୍ମାଣଂ ବାଳଜୀଵିତଘାତକମ୍॥

ସମସ୍ତେ ମନୀଷୀମାନେ ତୁମକୁ ଭୀରୁ, ପାପୀ, ବାରମ୍ବାର ପାପକର୍ମ କରୁଥିଵା ଏଵଂ ବାଳକମାନଙ୍କର ଜୀଵନ ନାଶକାରୀ ବୋଲି ଜାଣନ୍ତି।

ତସ୍ମାତ୍ ତ୍ଵମସ୍ୟ ପାପସ୍ୟ କର୍ମଣଃ ଫଳମାପ୍ନୁହି।  

ତ୍ରୀଣି ଵର୍ଷସହସ୍ରାଣି ଚରିଷ୍ୟସି ମହୀମିମାମ୍॥

ତେଣୁ ତୁମେ ଏହି ପାପକର୍ମର ଫଳ ଭୋଗ କର। ତୁମେ ତିନି ହଜାର ଵର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ପୃଥିଵୀରେ ଭ୍ରମଣ କରିଵ।

ଅପ୍ରାପ୍ନୁଵନ୍ କ୍ଵଚିତ୍ କାଞ୍ଚିତ୍ ସଂଵିଦଂ ଜାତୁ କେନଚିତ୍।  

ନିର୍ଜନାନସହାୟସ୍ତ୍ଵଂ ଦେଶାନ୍ ପ୍ରଵିଚରିଷ୍ୟସି॥

ତୁମେ କେବେ କୌଣସି ସ୍ଥାନରେ କାହା ସହିତ ମଧ୍ୟ କଥାଵାର୍ତ୍ତା କରିଵାର ସୁଖ ପାଇଵ ନାହିଁ। ଏକାକୀ ଓ ସାହାଯ୍ୟହୀନ ହୋଇ ତୁମେ ନିର୍ଜନ ସ୍ଥାନମାନଙ୍କରେ ଭ୍ରମଣ କରିଵ।

  

ଭଵିତ୍ରୀ ନ ହି ତେ କ୍ଷୁଦ୍ର ଜନମଧ୍ୟେଷୁ ସଂସ୍ଥିତିଃ।  

ପୂଯଶୋଣିତଗନ୍ଧୀ ଚ ଦୁର୍ଗକାନ୍ତାରସଂଶ୍ରୟଃ॥  

ଵିଚରିଷ୍ୟସି ପାପାତ୍ମନ୍ ସର୍ଵଵ୍ୟାଧିସମନ୍ଵିତଃ।

ହେ ନୀଚ ! ତୁମେ ଜନସମାଜରେ ରହି ପାରିଵ ନାହିଁ। ତୁମ ଶରୀରରୁ ପୂଯ ଓ ରକ୍ତର ଦୁର୍ଗନ୍ଧ ନିର୍ଗତ ହେଵ; ତେଣୁ ତୁମକୁ ଦୁର୍ଗମ ଓ ଜଙ୍ଗଲପ୍ରଦେଶରେ ଆଶ୍ରୟ ନେଵାକୁ ପଡ଼ିଵ। ହେ ପାପାତ୍ମା ! ତୁମେ ସମସ୍ତ ରୋଗରେ ପୀଡ଼ିତ ହୋଇ ଇତସ୍ତତଃ ଭ୍ରମଣ କରିଵ।

(ମହାଭାରତ,ସୌପ୍ତିକ ପର୍ଵ, ଐଷୀକ ଉପପର୍ଵ,ଷୋଡ଼ଶ ଅଧ୍ୟାୟ)

ଏହାପରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ କହିଲେ ହେ ଅଶ୍ଵତ୍ଥାମା ତୁମେ ଯୋଉ ପିଲାକୁ ତାହାର ମାଆର ଗର୍ଭରେ ହତ୍ୟା କରିଵାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଛ ତାକୁ ମୁଁ ବଞ୍ଚେଇ ଦେବି । ସେତେବେଳେ ତମେ ମୋର ତପ ଓ ସତ୍ୟର ପ୍ରଭାଵ ଦେଖିଵ । ସେହି ବାଳକ କୌରଵବଂଶଙ୍କ ପରିକ୍ଷୀଣ ହେଲାପରେ ଜାତ ହେଵାରୁ ତାହାର ନାମ ପରିକ୍ଷିତ ହେଵ । ସେ ହିଁ ଭାରତଵର୍ଷର ସମ୍ରାଟ ହେଵ । ଵ୍ୟାସ ମଧ୍ୟ ଦ୍ରୋଣପୁତ୍ରଙ୍କୁ ଭର୍ତ୍ସନା କଲେ ‌। ଫଳତଃ ଅଶ୍ବତ୍ଥାମା ନିଜର ଭୁଲ୍ ବୁଝିପାରିଲେ । 

 “ପ୍ରଦାୟାଥ ମଣି ଦ୍ରୌଣିଃ ପାଣ୍ଡଵାନାଂ ମହାତ୍ମନାମ୍।  

ଜଗାମ ଵିମନାସ୍ତେଷାଂ ସର୍ଵେଷାଂ ପଶ୍ୟତାଂ ଵନମ୍॥”

ତହୁଁ ଦ୍ରୋଣପୁତ୍ର ଅଶ୍ଵତ୍ଥାମା ମହାତ୍ମା ପାଣ୍ଡଵମାନଙ୍କୁ ମଣି ଦେଇ ଉଦାସ ମନରେ, ସେମାନଙ୍କ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଦେଖି ଦେଖି ଵନକୁ ଚାଲିଗଲେ।

ଏହାପରେ ପାଣ୍ଡଵ ଓ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ, ଦ୍ରୌପଦୀଙ୍କ ନିକଟକୁ ଗଲେ ଏଵଂ ଭୀମସେନ ଆଗକୁ ଅଗ୍ରସର ହୋଇ ଅଶ୍ବତ୍ଥାମା ପ୍ରଦତ୍ତ ମଣିକୁ ଦ୍ରୌପଦୀଙ୍କୁ ଦେଇଥିଲେ । ତତ୍ପରେ ଅଶ୍ଵତ୍ଥାମାଙ୍କ ମଣି ଦ୍ରୌପଦୀ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କଲେ । 

ତଂ ଗୃହୀତ୍ଵା ତତୋ ରାଜା ଶିରସ୍ୟେଵାକରୋତ୍ ତଦା।  

ଗୁରୋରୁଚ୍ଛିଷ୍ଟମିତ୍ୟେଵ ଦ୍ରୌପଦ୍ୟା ଵଚନାଦପି॥

ତା’ପରେ ରାଜା ଯୁଧିଷ୍ଠିର ସେହି ମଣି ଗ୍ରହଣ କରି ଦ୍ରୌପଦୀଙ୍କ କଥା ଅନୁସାରେ ତାହାକୁ ନିଜ ମସ୍ତକରେ ଧାରଣ କଲେ।

ତତୋ ଦିଵ୍ୟଂ ମଣିଵରଂ ଶିରସା ଧାରୟନ୍ ପ୍ରଭୁଃ।  

ଶୁଶୁଭେ ସ ତଦା ରାଜା ସଚନ୍ଦ୍ର ଇଵ ପର୍ଵତଃ॥

ସେହି ଦିଵ୍ୟ ଓ ଉତ୍ତମ ମଣିକୁ ମସ୍ତକରେ ଧାରଣ କରି ଶକ୍ତିଶାଳୀ ରାଜା ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଚନ୍ଦ୍ରୋଦୟର ଶୋଭା ସହିତ ଉଦୟାଚଳ ପର୍ଵତ ପରି ଶୋଭାୟମାନ ହେଲେ। ଏହି ଗାଥା ମହାଭାରତର ସୌପ୍ତିକ ପର୍ଵର ଐଷୀକ ଉପପର୍ଵ ମଧ୍ୟରେ ଵର୍ଣ୍ଣିତ ‌ହୋଇଛି । 

ତେବେ “Wandering Jew,” କୈନ ଓ ହାବେଲ, ଏମେଶ ଓ ଏନଟେନ, ଏବଂ ଅଶ୍ୱତ୍ଥାମାର କାହାଣୀ ମଧ୍ୟରେ ଅନେକ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ଓ ପାର୍ଥକ୍ୟ ରହିଛି ‌। ପ୍ରତ୍ୟେକ କାହାଣୀରେ ଐଶ୍ୱରିକ ହସ୍ତକ୍ଷେପ ଦ୍ୱାରା ଦୋଷୀଙ୍କୁ ଅଭିଶାପ ଵା ଦଣ୍ଡ ମିଳିଛି। “Wandering Jew”ରେ କାର୍ଟାଫିଲସ୍‌ ଯୀଶୁଙ୍କ ଅପମାନ ପାଇଁ ଅନନ୍ତ ଭ୍ରମଣର ଶାପ ପାଆନ୍ତି। ଜେନେସିସରେ କୈନ ହାବେଲଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିଵା ଯୋଗୁଁ ଯାଯାବର ହେଵାକୁ ଶାପିତ ହୁଅନ୍ତି (ଜେନେସିସ ୪:୧୨)। ମହାଭାରତରେ ଅଶ୍ୱତ୍ଥାମା ଦ୍ରୌପଦୀଙ୍କ ପୁତ୍ରମାନଙ୍କୁ ହତ୍ୟା ଓ ଗର୍ଭସ୍ଥ ଶିଶୁଙ୍କୁ ଆକ୍ରମଣ ପାଇଁ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କଠାରୁ ୩,୦୦୦ ଵର୍ଷ ଭ୍ରମଣର ଶାପ ପାଆନ୍ତି। ଏମେଶ ଓ ଏନଟେନର କାହାଣୀରେ ଅଵଶ୍ୟ ଅଭିଶାପ ନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ଏନଲିଲଙ୍କ ନ୍ୟାୟ ଏମେଶଙ୍କୁ ଈର୍ଷାରେ ପୀଡ଼ିତ କରେ।

କୈନ ଓ ହାବେଲ, ଏମେଶ ଓ ଏନଟେନ ତଥା ଅଶ୍ୱତ୍ଥାମାର କାହାଣୀରେ ଭାଇ ଭାଇ ମଧ୍ୟରେ କଳହର କାହାଣୀ ରହିଛି । କୈନ ଓ ହାବେଲ ଦୁଇ ଭାଇଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କଳହ ହେଲାରୁ କୈନ ,ହାବେଲଙ୍କୁ ମାରିଦେଲେ । ଏମେଶ ଓ ଏନଟେନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମଧ୍ୟରେ ବି କଳି ହୋଇଥିଲା କିନ୍ତୁ ଦେଵତା Enlilଙ୍କ ହସ୍ତକ୍ଷେପ ଯୋଗୁଁ ତାହା ସାଙ୍ଗ ହୋଇଯାଇଥିଲା । ସେହିପରି ମହାଭାରତ ମ‌ହାକାଵ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ଗୋଟିଏ ବଂଶର ପାଣ୍ଡଵ ଓ କୌରଵ ଭାଇମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଵିଵାଦ କ୍ରମଶଃ ଭୟଙ୍କର ଯୁଦ୍ଧରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲା । 

ସମସ୍ତ କାହାଣୀରେ ଈର୍ଷା ଵା ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା ଦ୍ୱାରା ସଂଘର୍ଷ ଦର୍ଶାଯାଇଛି । କୈନ ହାବେଲଙ୍କ ଗ୍ରହଣୀୟ ଉପହାର ପାଇଁ ଈର୍ଷା କରି ହତ୍ୟା କରନ୍ତି। ଏମେଶ ଏନଟେନଙ୍କ ଦୈଵୀ ଅନୁଗ୍ରହ ପାଇଁ ଈର୍ଷା କରନ୍ତି, ଯଦିଓ ଏ ଗାଥାରେ ହିଂସା ନାହିଁ। ଅଶ୍ୱତ୍ଥାମା ଅର୍ଜୁନଙ୍କ ପ୍ରତି ଦ୍ରୋଣଙ୍କ ପକ୍ଷପାତ ଯୋଗୁଁ ଈର୍ଷା କରି କୌରଵ ପକ୍ଷ ନିଅନ୍ତି। “Wandering Jew” ଈହୁଦୀମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ସାମାଜିକ ଈର୍ଷା ଓ ଅପଵାଦକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ।

ପ୍ରତ୍ୟେକ କାହାଣୀ ନୈତିକ ଶିକ୍ଷା ଦିଏ। “Wandering Jew” ଈହୁଦୀମାନଙ୍କୁ ଯୀଶୁଙ୍କ ହତ୍ୟା ପାଇଁ ଦାୟୀ କରି ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ ଈହୁଦୀ-ଵିରୋଧୀ ଭାବନାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରେ। କୈନ ଓ ହାବେଲ ଈର୍ଷା ଓ ଅଵାଧ୍ୟତାର ଧ୍ୱଂସାତ୍ମକ ପରିଣାମ ଦର୍ଶାଏ। ଏମେଶ ଓ ଏନଟେନ ମେସୋପୋଟାମିଆରେ କୃଷିର ମହତ୍ତ୍ୱ ପ୍ରତିପାଦନ କରେ। ଅଶ୍ୱତ୍ଥାମାର କାହାଣୀ ଯୁଦ୍ଧରେ ପ୍ରତିହିଂସା ଓ ଅଧର୍ମର ଫଳାଫଳକୁ ପ୍ରକାଶ କରେ।

“Wandering Jew” ଓ ଅଶ୍ୱତ୍ଥାମା ଶାରୀରିକ ଓ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଯନ୍ତ୍ରଣା ସହିତ ଅନନ୍ତ ଵା ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ଭ୍ରମଣର ଅଭିଶାପ ପାଆନ୍ତି, କୈନଙ୍କ ଅଭିଶାପରେ ଭ୍ରମଣ ସହ କୃଷି ବନ୍ଧ୍ୟାତା ଓ ସୁରକ୍ଷା ଚିହ୍ନ ରହିଛି। ଏଠାରେ ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ ଯେ ଅଶ୍ଵତ୍ଥାମାଙ୍କ ମସ୍ତକରୁ ମଣି ଚାଲିଗଲାପରେ ତାଙ୍କ ମସ୍ତକରେ ମଧ୍ୟ ଏକ ଚିହ୍ନ ରହିଯାଇଥିଵା କଥା ଭାରତୀୟ ପୁରାଣ ଗାଥାରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି ।‌ କେଵଳ ଏମେଶ ଓ ଏନଟେନରେ ଅଭିଶାପ ନାହିଁ ।‌

“Wandering Jew” ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ ଖ୍ରୀଷ୍ଟୀୟ ୟୁରୋପରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ, ଈହୁଦୀ-ବିରୋଧୀ ଭାବନାକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ। କୈନ ଓ ହାବେଲ ଆବ୍ରାହାମିକ ନୈତିକତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଅନ୍ତି। ଏମେଶ ଓ ଏନଟେନ ମେସୋପୋଟାମିଆର ଅର୍ଥନୈତିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧକୁ ଦର୍ଶାଇଥାଏ। ଅଶ୍ୱତ୍ଥାମାଙ୍କ ଜୀଵନଗାଥା ଭାରତୀୟ ମହାକାଵ୍ୟ ପରମ୍ପରାରେ ଧର୍ମ ଓ କର୍ମଫଳ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରେ।

“Wandering Jew” ଖ୍ରୀଷ୍ଟୀୟ ଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କରି ମୁକ୍ତି ଖୋଜେ। କୈନ ସୁରକ୍ଷା ପାଆନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କର ମୁକ୍ତି ଅସ୍ପଷ୍ଟ। ଏମେଶ ଏନଲିଲଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତି ମାନି ନିଅନ୍ତି। ଅଶ୍ୱତ୍ଥାମା ମଣି ତ୍ୟାଗ କରି ଅନୁତାପରେ ଭ୍ରମଣ କରନ୍ତି।

କୈନଙ୍କ କାହାଣୀ ହତ୍ୟାରେ ଶେଷ ହୁଏ, ଯାହା ଏମେଶ ଓ ଏନଟେନରେ ନାହିଁ। ଅଶ୍ୱତ୍ଥାମାର ଗଣହତ୍ୟା ଓ ଗର୍ଭସ୍ଥ ଶିଶୁ ଆକ୍ରମଣ ଅତ୍ୟନ୍ତ ହିଂସାତ୍ମକ। “Wandering Jew”ରେ ଅପମାନ ମୌଖିକ। ସମାଧାନରେ କୈନ ନୂଆ ଜୀଵନ ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତି, ଏମେଶ ଵିଧିର ଵିଧାନକୁ ମାନି ନିଅନ୍ତି, ଅଶ୍ୱତ୍ଥାମା ଭ୍ରମଣ କରନ୍ତି ଏଵଂ “Wandering Jew” ପ୍ରାୟଶ୍ଚିତ ଖୋଜି ପାଆନ୍ତି ।

ଏହି କାହାଣୀଗୁଡ଼ିକ ଐଶ୍ୱରିକ ନ୍ୟାୟ ଓ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱରେ ସମାନ, କିନ୍ତୁ ସାଂସ୍କୃତିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ, ଦଣ୍ଡର ପ୍ରକୃତି ଓ ନୈତିକ ଗୁରୁତ୍ୱରେ ଭିନ୍ନ, ଯାହା ସେମାନଙ୍କର ପରମ୍ପରାର ଅନନ୍ୟ ଧାର୍ମିକ ଓ ସାମାଜିକ ଅଗ୍ରାଧିକାରକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ।

ଇଂରେଜ ଶାସନ ଯୁଗରେ ତତ୍କାଳୀନ ଇତିହାସଵିଦ୍ ଓ ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱଵିଦ୍‌ମାନେ ମହାଭାରତ ଯୁଦ୍ଧ ଯଦି ହୋଇଥାଏ ତେବେ ତାହା ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ଵ ୧୮୦୦-୧୫୦୦ ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିଵାର ଅନୁମାନ ସେ ସମୟର ଜ୍ଞାନ ଅନୁସାରେ କରିଥିଲେ । ଆଧୁନିକ ଯୁଗରେ ଡକ୍ଟର ନରହରି ଆଚାର ଭଳି ଵିଦ୍ଵାନମାନେ ମହାଭାରତ ଯୁଦ୍ଧ ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ଵ ୩୦୬୭ରେ ହୋଇଥିଵାର ଅନୁମାନ କରିଛନ୍ତି। ତାଙ୍କ ଅନୁସାରେ, ଏହି ସମୟ ମହାଭାରତରେ ଵର୍ଣ୍ଣିତ ଗ୍ରହସ୍ଥିତି ଓ ଖଗୋଳୀୟ ଘଟଣାଗୁଡ଼ିକ ସହ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ମେଳ ଖାଏ। ଡକ୍ଟର ନରହରୀ, ମହାଭାରତର ଉଦ୍ୟୋଗ ପର୍ଵ ଓ ଭୀଷ୍ମ ପର୍ଵରେ ଵର୍ଣ୍ଣିତ ଗ୍ରହସ୍ଥିତି, ଚନ୍ଦ୍ର ଓ ସୌର ଗ୍ରହଣ ଏଵଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଖଗୋଳୀୟ ଘଟଣାକୁ ଵିଶ୍ଳେଷଣ କରିଛନ୍ତି। ସେ SkyMap Pro, Red Shift, ଓ Cybersky ଭଳି ପ୍ଲାନେଟାରିୟମ ସଫ୍ଟୱେୟାର ଵ୍ୟଵହାର କରି ପ୍ରାଚୀନ ଆକାଶର ଅନୁକରଣ କରି ଦେଖାଇଛନ୍ତି ଯେ ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ଵ ୩୦୬୭ର ନଭେମ୍ବର ୨୫ରେ ଏକ ଚନ୍ଦ୍ର ଗ୍ରହଣ ଓ ଏକ ସୌର ଗ୍ରହଣ ଘଟିଥିଲା, ଯାହା ମହାଭାରତର ଵର୍ଣ୍ଣନା ସହ ମେଳ ଖାଏ। ଡକ୍ଟର ନରହରୀ ଆଚାରଙ୍କ ଗଵେଷଣା ଅନୁସାରେ ମହାଭାରତରେ ଵର୍ଣ୍ଣିତ ଦ୍ୱାରକାର ନିମଜ୍ଜନ (ସମୁଦ୍ରରେ ବୁଡ଼ିଯିବା) ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ଵ ୩୦୩୧ରେ ଘଟିଥାଇପାରେ ଏଵଂ ତାହା Burckle Crater impact ଭଳି ଭୂତାତ୍ତ୍ୱିକ ଘଟଣା ସହ ଜଡ଼ିତ ହୋଇପାରେ। ତେଣୁ ମହାଭାରତର ସମୟକାଳ ପାଖାପାଖି ୫୦୦୦ରୁ ୩୫୦୦ ଵର୍ଷ କରାଯାଇପାରେ । 

ଇହୁଦୀ ଓ ଖ୍ରୀଷ୍ଟିୟାନ ପରମ୍ପରା ଅନୁସାରେ, ଜେନେସିସ୍ ମୋଶେ (Moses) ଦ୍ୱାରା ଲେଖାଯାଇଥିଲା ଏଵଂ ସେ ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ଵ ୧୫ଶ ଶତାବ୍ଦୀର (ପ୍ରାୟ ୧୪୪୦-୧୪୦୦ ବିସି) ଲୋକ ଥିଲେ ବୋଲି ଅନୁମାନ କରାଯାଏ। ଏହି ମତ ଅନୁସାରେ, ମୋଶେ ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ପ୍ରେରଣାରେ ତୋରାର ପାଞ୍ଚଟି ପୁସ୍ତକ (ଜେନେସିସ୍, ଏକ୍ସୋଡସ୍, ଲେଭିଟିକସ୍, ନମ୍ବର୍ସ, ଓ ଡ୍ୟୁଟେରୋନୋମି) ରଚନା କରିଥିଲେ। ଆଧୁନିକ ବାଇବେଲ ଗଵେଷକମାନେ Documentary Hypothesis ଅନୁସାରେ, ଜେନେସିସ୍ ଏକାଧିକ ରଚୟିତାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ଵ ୧୦୦୦-୫୦୦ ମଧ୍ୟରେ ରଚିତ ଓ ସଂକଳିତ ହୋଇଥିଲା ବୋଲି ମତ ଦିଅନ୍ତି। ଆବ୍ରାହାମିକ ସଂସ୍କୃତି ଅପେକ୍ଷା ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତି ଓ ମେସୋପୋଟାମିଆ ସଂସ୍କୃତି ଅଧିକ ପୁରାତନ । ଅନୁମାନ କରାଯାଇପାରେ ଯେ ଭାରତୀୟ ମହାକାଵ୍ୟରେ ଥିଵା ଅଶ୍ଵତ୍ଥାମାଙ୍କ ଜୀଵନୀ ତଥା ମେସୋପୋଟାମିଆର ପ୍ରାଚୀନ ଲୋକଗାଥାରୁ ପ୍ରଭାଵିତ ହୋଇ ପରେ ବାଇବେଲର ଜେନେସିସ୍‌ରେ କୈନ୍ ଓ ଆବେଲଙ୍କ ଗାଥା ଯୋଡ଼ା ଯାଇଥିଵ ।‌ 

Mothman: ଏକ ରହସ୍ୟମୟ ଜୀଵ

ମଥମ୍ୟାନ୍ (Mothman) ଏକ ରହସ୍ୟମୟ ଜୀଵ, ଯାହା ଆମେରିକାର ପଶ୍ଚିମ ଭର୍ଜିନିଆର ପଏଣ୍ଟ ପ୍ଲେଜାଣ୍ଟ ଅଞ୍ଚଳରେ ୧୯୬୬-୧୯୬୭ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଥମେ ଦେଖାଯାଇଥିଵା ଦାଵି କରାଯାଏ। ଏହା ଏକ ମାନଵ ଆକୃତିର ଜୀଵ ଯାହାର ବଡ଼ ଡେଣା, ଲାଲ ଜଳୁଥିଵା ଆଖି ଏଵଂ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦ୍ରୁତ ଉଡ଼ିଵା କ୍ଷମତା ରହିଛି ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ମଥମ୍ୟାନକୁ ଅନେକେ ଏକ କ୍ରିପ୍ଟିଡ୍ (cryptid) ଵା ଅଜଣା ଜୀଵ ଵୋଲି ମନେ କରନ୍ତି, ଯାହାର ଅସ୍ତିତ୍ୱ ଵୈଜ୍ଞାନିକ ଭାଵେ ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇନାହିଁ। ଏହାର କାହାଣୀ ଲୋକକଥା,paranormal ତତ୍ତ୍ୱ ଏଵଂ ଵୈଜ୍ଞାନିକ ସନ୍ଦେହରେ ଘେରା ରହିଛି। 

ମଥମ୍ୟାନର କାହାଣୀ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ୧୯୬୬ ମସିହା ନଭେମ୍ଵର ୧୫ରେ, ଯେତେଵେଳେ ପଶ୍ଚିମ ଭର୍ଜିନିଆର ପଏଣ୍ଟ ପ୍ଲେଜାଣ୍ଟରେ ଦୁଇ ଯୁଵ ଦମ୍ପତି—ରଜର ଓ ଲିଣ୍ଡା ସ୍କାରଵେରୀ ତଥା ଷ୍ଟିଭ ଓ ମେରୀ ମାଲେଟ—ଏକ ରହସ୍ୟମୟ ଜୀଵକୁ ଦେଖିଥିଵା ଦାଵି କରିଥିଲେ। ଏହି ଘଟଣା ❝TNT Area❞ ନାମକ ଏକ ପୁରୁଣା ଦ୍ୱିତୀୟ ଵିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର କାରଖାନା ନିକଟରେ ଘଟିଥିଲା। ସେମାନେ କହିଥିଲେ ଯେ ଏକ ୬.୫-୭ ଫୁଟ ଉଚ୍ଚ ଜୀଵ, ଯାହାର ୧୦ ଫୁଟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଡେଣା ଓ ଲାଲ ରଙ୍ଗର ଜଳୁଥିଵା ଆଖି ଥିଲା, ସେମାନଙ୍କ କାରକୁ ଅନୁସରଣ କରି ଉଡ଼ୁଥିଲା। ଏହା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ (ଘଣ୍ଟାପ୍ରତି ୧୦୦ ମାଇଲ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ) ଉଡ଼ୁଥିଵା ଓ ତୀକ୍ଷ୍ଣ ଶବ୍ଦ କରୁଥିଵା ଦାଵି କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି ଘଟଣା ସ୍ଥାନୀୟ ଖବରକାଗଜରେ ପ୍ରକାଶିତ ହେଵା ପରେ, ଏହାର ନାମ ❛ମଥମ୍ୟାନ୍❜ ରଖାଗଲା, ଯାହା ୧୯୬୬ରେ ଲୋକପ୍ରିୟ ଵ୍ୟାଟମ୍ୟାନ୍ ଟିଭି ସିରିଜରେ ଥିଵା ❝କିଲର ମଥ୍❞ ଚରିତ୍ରରୁ ପ୍ରେରିତ ଥିଲା।

୧୯୬୬-୧୯୬୭ ମଧ୍ୟରେ ପଏଣ୍ଟ ପ୍ଲେଜାଣ୍ଟରେ ଶତାଧିକ ଲୋକ ମଥମ୍ୟାନକୁ ଦେଖିଥିଵା ଦାବି କରିଥିଲେ। ସାଧାରଣତଃ ରାତିରେ, ନିଜର ଅଞ୍ଚଳରେ ଵା ସିଲଭର ଵ୍ରିଜ ନିକଟରେ ଲୋକେ ଏ ଜୀଵକୁ ଦେଖିଛନ୍ତି ବୋଲି କହିଥିଲେ । ୧୯୬୭ ମସିହା ଡିସେମ୍ଵର ୧୫ରେ ସିଲଭର ଵ୍ରିଜ ଭାଙ୍ଗିଵା ଘଟଣା ମଥମ୍ୟାନର କାହାଣୀକୁ ଆହୁରି ରହସ୍ୟମୟ କରିଦେଇଥିଲା। ଏହି ଦୁର୍ଘଟଣାରେ ୪୬ ଜଣଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା ଏଵଂ ଅନେକେ ମଥମ୍ୟାନକୁ ଏହି ଘଟଣାର ଏକ ଅଶୁଭ ସଙ୍କେତ ଵୋଲି ମନେ କରିଥିଲେ। ଜନ କୀଲଙ୍କ ପୁସ୍ତକ ❝ଦି ମଥମ୍ୟାନ୍ ପ୍ରଫେସିଜ (୧୯୭୫)❞ ଏହି କାହାଣୀକୁ ଵିଶ୍ୱଵ୍ୟାପୀ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଦେଇଥିଲା ଏଵଂ ୨୦୦୨ରେ ଏହା ଉପରେ ନିର୍ମିତ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ❛ମଥମ୍ୟାନ❜କୁ ଆଧୁନିକ ଲୋକକଥାରେ ଏକ ଅଵିସ୍ମରଣୀୟ ଚରିତ୍ରରେ ପରିଣତ କରିଥିଲା।

ମଥମ୍ୟାନକୁ ଦେଖାଯାଇଥିଵାର ପ୍ରଥମ ଦାବି ପଏଣ୍ଟ ପ୍ଲେଜାଣ୍ଟର ଥିଲା କିନ୍ତୁ ଏହା ଅନ୍ୟ ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ମଧ୍ୟ ଦେଖାଯାଇଥିଵା ଦାଵି କରାଯାଇଛି। 

୧୯୮୬ ମସିହାରେ ଚେର୍ନୋବିଲ୍ ପରମାଣୁ ଦୁର୍ଘଟଣା ପୂର୍ଵରୁ କିଛି ଲୋକ ଏକ ଵଡ଼ କଳା ଜୀଵକୁ ଦେଖିଥିଵା ଦାଵି କରିଥିଲେ, ଯାହାକୁ ଅନେକେ ମଥମ୍ୟାନ୍ ସହ ସମ୍ପର୍କିତ କରିଥିଲେ। ଏହା ମଥମ୍ୟାନକୁ ଏକ ଦୁର୍ଘଟଣାର ପୂର୍ଵସୂଚକ ଵୋଲି ଵିଶ୍ୱାସକୁ ଆହୁରି ଵଳଦେଇଥିଲା।

 ନିଉୟର୍କରେ ୯/୧୧/ ୨୦୦୧ ୱାର୍ଲଡ ଟ୍ରେଡ ସେଣ୍ଟର ଆକ୍ରମଣ ପୂର୍ଵରୁ କିଛି ଲୋକ ଏକ ଅଜଣା ଉଡ଼ନ୍ତା ଜୀଵକୁ ଦେଖିଥିଵା ଦାବି କରିଥିଲେ, ଯାହାକୁ କେହି କେହି ମଥମ୍ୟାନ୍ ସହ ଜୋଡ଼ିଥିଲେ। ତେଵେ, ଏହି ଦାଵିଗୁଡ଼ିକ ଅସ୍ପଷ୍ଟ ଓ ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇପାରିନାହିଁ । ଆମେରିକର ଚିକାଗୋ ତଥା ଏହାର ଆଖପାଖ ଅଞ୍ଚଳରେ ୨୦୧୧ରୁ ୨୦୨୦ ମଧ୍ୟରେ ଅନେକ ଲୋକ ଏକ ଵଡ଼ ଡେଣା ଵିଶିଷ୍ଟ ଜୀଵକୁ ଦେଖିଥିଵା ରିପୋର୍ଟ କରିଛନ୍ତି। ଏହି ଦୃଶ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ଅନେକ ସମୟରେ ମିଚିଗାନ ହ୍ରଦ ନିକଟରେ ହୋଇଥିଲା। କିଛି ଗଵେଷକ ଏହାକୁ "ଚିକାଗୋ ମଥମ୍ୟାନ୍" ଵୋଲି ନାମିତ କରିଛନ୍ତି। ଏତଦଵ୍ୟତୀତ ମଥମ୍ୟାନକୁ ଜାପାନ, ମେକ୍ସିକୋ, ଏଵଂ ଯୁକ୍ତରାଜ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ଦେଖାଯାଇଥିଵାର ରିପୋର୍ଟ ହୋଇଛି। ଏହି ଦାଵିଗୁଡ଼ିକ ଅନେକ ସମୟରେ ଅସ୍ପଷ୍ଟ ଓ କମ ପ୍ରମାଣଯୁକ୍ତ ଅଟେ ।

ମଥମ୍ୟାନର ଅସ୍ତିତ୍ୱ ଵୈଜ୍ଞାନିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇନଥିଵା ସତ୍ତ୍ୱେ ଵିଭିନ୍ନ ଵୈଜ୍ଞାନିକ ଓ ତାର୍କିକ ଵ୍ୟାଖ୍ୟା ଏହାର ଦୃଶ୍ୟ ପଛରେ ରହିଥିଵା ଅନୁମାନ କରାଯାଇପାରେ । 

ଅନେକ ଗଵେଷକ ମନେ କରନ୍ତି ଯେ ମଥମ୍ୟାନ ହୁଏତ ଏକ ଵଡ଼ ପକ୍ଷୀ, ଯେପରିକି ସାଣ୍ଡହିଲ କ୍ରେନ (Grus canadensis) ଵା ଵାର୍ଡ ଆଉଲ (Strix varia) ହୋଇଥାଇପାରେ । ସାଣ୍ଡହିଲ କ୍ରେନର ଉଚ୍ଚତା ୪-୫ ଫୁଟ ଏଵଂ ଡେଣା ୭ ଫୁଟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହୋଇପାରେ। ଏହାର ଆଖିରେ ଆଲୋକ ପ୍ରତିଫଳନ ହେତୁ ଲାଲ ରଙ୍ଗ ଦେଖାଯାଇପାରେ, ଯାହା ରାତିରେ ଭୟଙ୍କର ଦେଖାଯାଏ। ବାର୍ଡ ଆଉଲର ମଧ୍ୟ ଵଡ଼ ଆଖି ଓ ନିଶାଚର ସ୍ୱଭାଵ ଥାଏ । ଏହି ମତ ଅନେକଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଆଦୃତ ହୋଇଅଛି ।‌

TNT ଏରିଆ ଏକ ପୁରୁଣା ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର କାରଖାନା ଥିଲା, ଯେଉଁଠାରେ ରାସାୟନିକ ପ୍ରଦୂଷଣ ଥିଵା ସମ୍ଭାଵନା ରହିଛି। କିଛି ଲୋକଙ୍କ ଅନୁସାରେ, ଏହି ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥ ହେତୁ ପକ୍ଷୀ ଵା ଅନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀଙ୍କର ଜେନେଟିକ ମ୍ୟୁଟେସନ ହୋଇଥାଇପାରେ, ଯାହା ଏକ ଅଜଣା ଜୀଵ ପରି ଦେଖାଯାଇଥାଇପାରେ। ତେଵେ, ଏହାର କୌଣସି ପ୍ରମାଣ ମିଳିନାହିଁ।

ଅନେକ ସମୟରେ ଭୟ, ଅଜଣା ପରିଵେଶ, ଓ ସ୍ଥାନୀୟ କାହାଣୀର ପ୍ରଭାଵରେ କେହି କେହି ମଥମ୍ୟାନ୍ ଦେଖିଛନ୍ତି ବୋଲି ଦାବି କରିଥାଇପାରନ୍ତି । ପ୍ରଥମ ଦୃଶ୍ୟ ରିପୋର୍ଟ ପରେ, ଅନେକେ ସାଧାରଣ ପକ୍ଷୀ ଵା ଅନ୍ୟ ଘଟଣାକୁ ମଥମ୍ୟାନ ଵୋଲି ଭୁଲ ବୁଝିଥାଇପାରନ୍ତି। ସମ୍ଭଵତଃ ଏହା mass hysteria ଯୋଗୁଁ ହୋଇଥାଇପାରେ ।

 ରାତିରେ କାରର ହେଡ଼ଲାଇଟ ଵା ଅନ୍ୟ ଆଲୋକ ସ୍ତ୍ରୋତ ହେତୁ ପକ୍ଷୀଙ୍କ ଆଖିରେ ଲାଲ ରଙ୍ଗର ପ୍ରତିଫଳନ ହୋଇଥାଇପାରେ। କୁହୁଡ଼ି ଓ ଅନ୍ଧକାର ପରିଵେଶ ମଧ୍ୟ ଏହି ଭ୍ରମକୁ ଵଢ଼ାଇଥାଇପାରେ।

କିଛି ଲୋକ ମଥମ୍ୟାନକୁ UFO ଵା ଏଲିଏନ ସହ ସମ୍ପର୍କିତ ଵୋଲି ମଧ୍ୟ ମନେ କରନ୍ତି। ୧୯୬୬-୬୭ରେ ପଏଣ୍ଟ ପ୍ଲେଜାଣ୍ଟରେ UFO ଦୃଶ୍ୟ ମଧ୍ୟ ରିପୋର୍ଟ ହୋଇଥିଲା, ଯାହା ଏହି ତତ୍ତ୍ୱକୁ ସମର୍ଥନ କରେ।

ମଥମ୍ୟାନ ଆମେରିକୀୟ ଲୋକକଥାରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ଥାନ ଗ୍ରହଣ କରିଛି। ପଏଣ୍ଟ ପ୍ଲେଜାଣ୍ଟରେ ଏକ ମଥମ୍ୟାନ ମ୍ୟୁଜିଅମ ଓ ଵାର୍ଷିକ ମଥମ୍ୟାନ ଫେଷ୍ଟିଭାଲ ଆୟୋଜିତ ହୁଏ ଯାହା ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରେ। ଏହା ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର, ପୁସ୍ତକ, ଓ ପରାସାଧାରଣ ଗଵେଷଣାରେ ମଧ୍ୟ ସ୍ଥାନ ପାଇଛି। ଅନେକେ ମଥମ୍ୟାନକୁ ଏକ ଦୁର୍ଘଟଣାର ପୂର୍ଵସୂଚକ ବୋଲି ମନେ କରନ୍ତି ଯାହା ଏହାକୁ ଆଧୁନିକ କିମ୍ଵଦନ୍ତୀରେ ଅଧିକ ରୋମାଞ୍ଚକର କରିଛି।

ମଥମ୍ୟାନ ଏକ ରହସ୍ୟମୟ ଜୀଵ, ଯାହାର ଇତିହାସ ପଏଣ୍ଟ ପ୍ଲେଜାଣ୍ଟରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ଵିଶ୍ୱଵ୍ୟାପୀ ପ୍ରସାରିତ ହୋଇଛି। ଏହାର ଦୃଶ୍ୟ ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ରିପୋର୍ଟ ହୋଇଛି, କିନ୍ତୁ ଏହାର ଅସ୍ତିତ୍ୱ ଵୈଜ୍ଞାନିକ ଭାଵେ ଅଣ-ପ୍ରମାଣିତ। ଵୈଜ୍ଞାନିକ ଵ୍ୟାଖ୍ୟା ଏହାକୁ ବଡ଼ ପକ୍ଷୀ, ପରିଵେଶଗତ ପ୍ରଦୂଷଣ, ଵା ମାନସିକ ଭ୍ରମ ସହ ସମ୍ପର୍କିତ କରେ। ତଥାପି, ମଥମ୍ୟାନର କାହାଣୀ ଲୋକକଥା ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ଅଧ୍ୟୟନରେ ଏକ ଅନନ୍ୟ ସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରିଛି ଯାହା ମାନଵ ମନର ଅଜଣା ପ୍ରତି ଆକର୍ଷଣକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ।

ଭାରତରେ ଗୃଧ୍ର ସଂଖ୍ୟା କାହିଁକି ଲୋପ ପାଇଵାକୁ ବସିଥିଲା ?

ମୁଁ ଯେତେବେଳେ ଛୋଟ ପିଲାଟିଏ ଥିଲି ସେତେବେଳେ ହଠାତ୍ ଗାଆଁରେ ଵିଶେଷତଃ ଆମ କନ୍ତିଓ ଭାଲିଆତୈଳା ସାହିରେ ଅନେକ କୁକୁର ମରି ଯାଇଥିଲେ । ସେଦିନ ସକାଳୁ ଉଠି ଲୋକେ ଦେଖିଲେ ଅନେକଙ୍କ ଦାଣ୍ଡରେ ବାରିରେ ଗୁଡ଼ାଏ କୁକୁର ମରି ଶୋଇଛନ୍ତି । ଏତେ କୁକୁର ଏକାସାଙ୍ଗରେ କାହିଁକି ମଲେ ସେକଥା କେହି ଵିଚାର କଲେ ନାହିଁ ଅଗତ୍ୟା ଭୀଷଣ କଳିଗୋଳ ଲାଗିଗଲା । ଯିଏ ଯାହାକୁ ସନ୍ଦେହ କଲା ସମ୍ପିଲା । ସେଦିନିଆ ଜଣକର ସଙ୍ଖୀ ବିଲେଇକୁ କୁକୁରମାନେ ମାରିଦେଇଥିଲେ ତେଣୁ ଲୋକେ ତାକୁ ସନ୍ଦେହ କଲେ । ଆଉ ଜଣେ କୁକୁର ବିଲେଇଙ୍କୁ ଦେଖିଲେ ତଡ଼ି ତଡ଼ି ପିଟେ ବୋଲି ତାକୁ ବି ସନ୍ଦେହ କଲେ । ଜଣେ ତିର୍ଲା ଥରେ ଗୋଟାଏ କୁକୁର ଉପରେ ଫୁଟିଆଣି ଛାଟି ଦେଇଥିଵାରୁ ଲୋକେ ତାକୁ ବି ସନ୍ଦେହ କଲେ । କିଛି ଲୋକେ ସେସମୟର କିଶୋର ଓ ଯୁଵକମାନଙ୍କୁ ବି ସନ୍ଦେହ କଲେ । ମୋର ଠିକ୍ ମନେ ନାହିଁ ତେବେ କେହି ଜଣେ କହୁଥିଵାର ଶୁଣିଛି ଯେ ପିଲାଏ କୁଆଡ଼େ ଗୁଲୁଗୁଲା ଵା ତାଳଗୁଲୁଗୁଲାରେ ଵିଷ ମିଶାଇ କୁକୁରଙ୍କୁ ଖାଇଵାକୁ ଦେଇଥିଲେ ସେଥିଯୋଗୁଁ ଅନେକ କୁକୁର ମରି ଯାଇଥିଲେ । ଏମିତି ସନ୍ଦେହର କୁହୁଡ଼ି ପହଁରା ଓ ଭୀଷଣ କଟା ସମ୍ପା ଭିତରେ ସେଦିନଟା ଭାରି ଉତ୍ପାତରେ ବିତିଗଲା । Canine Distemper ଓ Canine Parvovirus ଭଳି ରୋଗ ସଂକ୍ରମଣ ଯୋଗୁଁ ଏକ ସମୟରେ ଅନେକ କୁକୁର ମରି ପାରନ୍ତି ତେବେ ଅନେକେ ସନ୍ଦେହ କଲେ ଯେ ହୁଏତ କେହି କୁକୁରଙ୍କୁ ମାରି ଦେଵାକୁ ଵିଷକ୍ରିୟା ପ୍ରୟୋଗ କରିଛି । 

 ତେବେ ସେଦିନ ଆଉ ଗୋଟିଏ ଘଟଣା ଘଟିଲା । ସରପଞ୍ଚ ଓ ଗାଆଁର ମୁଖ୍ୟ ମୁଖ୍ୟ ଲୋକେ ଵିଚାର ଆଲୋଚନା କରି କନ୍ତିଓ କଟା ପାଖ ଆମ୍ବତୋଟାର ଦକ୍ଷିଣକୁ ଗୋଟିଏ ବଡ଼ ଖାତ ଖୋଳି ମରି ଯାଇଥିଵା କୁକୁରଙ୍କୁ ପୋତିଵାର ଵ୍ୟଵସ୍ଥା କଲେ । ସେତେବେଳେ ଗାଆଁର ଲୋକେ ସହରଵାସୀଙ୍କ ପରି ହୁଏତ ସେତେ ଶିକ୍ଷିତ ନଥିଲେ କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବୁଦ୍ଧି ଵିଚାରର ଅଭାଵ ନଥିଲା । ସେମାନେ ଵିଷଖାଇ କିମ୍ବା ସଂକ୍ରମଣ କାରଣରୁ ମରିଥିଵା କୁକୁରଙ୍କ ଶଵକୁ କାଉ,ଶାଗୁଣା,ଚିଲ ଓ ଗୃଧ୍ର ଵା ଗିର୍‌ଧ ଖାଇ ନମରନ୍ତୁ ସେଥିପାଇଁ ତାହାକୁ ପୋତି ଦେଇଥିଲେ । 

କିନ୍ତୁ ଏହାର ପରେ ପରେ ଏମିତି ଏକ ଵିଷ ଗାଆଁ ଗଣ୍ଡାରେ ଵ୍ୟାପିଗଲା ଯୋଉଥିପାଇଁ ଗୃଧ୍ରମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ସାରା ଭାରତରୁ ଲୋପ ପାଇଵାକୁ ବସିଥିଲା । ଗାଆଁରେ ସିନା ଲୋକେ ଅନେକ କୁକୁରଙ୍କ ଶଵ ଦେଖି ହଠାତ୍ ଏହାର ପ୍ରତିକାର କରିଦେଲେ ହେଲେ ମନୁଷ୍ୟ ଗୃହଠାରୁ ଦୂରରେ ରହୁଥିଵା ଓ ମଲା ଜୀଵର ମାଂସ ଖାଇ ବଞ୍ଚୁଥିଵା ଗୃଧ୍ରମାନଙ୍କର ସାମୁହିକ ମୃତ୍ୟୁ ଵିଷୟରେ ସେମାନଙ୍କୁ ଵିଶେଷ କିଛି ଜଣାନଥିଲା । ଗାଆଁ ଲୋକେ ଅଜାଣତରେ ଗୃଧ୍ରମାନଙ୍କର ବଂଶ ନାଶ କରୁଥିଲେ ବି ତାହା ଜାଣିପାରୁନଥିଲେ।

ଭାରତରେ ଗୃଧ୍ରସଂଖ୍ୟାର ହ୍ରାସ ୧୯୯୦ ଦଶକରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ସମୟରେ, ଭାରତ, ପାକିସ୍ତାନ ଓ ନେପାଳରେ ଗୃଧ୍ରର ସଂଖ୍ୟା ୯୦%ରୁ ଅଧିକ ହ୍ରାସ ପାଇଥିଲା। ଭାରତରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ନଅ ଜାତିର ଗୃଧ୍ରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ତିନି ଜାତିର ଗୃଧ୍ର—Gyps bengalensis,Gyps tenuirostris ଓ Gyps indicus ଗମ୍ଭୀର ଭାବେ ପ୍ରଭାଵିତ ହୋଇଥିଲେ। ୧୯୮୦ ଦଶକରେ ଭାରତରେ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଗୃଧ୍ର ଥିଵା ବେଳେ, ୨୦୦୦ ଦଶକ ଆରମ୍ଭ ସୁଦ୍ଧା ଏମାନଙ୍କର ସଂଖ୍ୟା କିଛି ହଜାରକୁ ଖସି ଆସିଥିଲା। ଏହି ହ୍ରାସ ଏତେ ଦ୍ରୁତ ଏଵଂ ଵିପଜ୍ଜନକ ଥିଲା ଯେ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ପ୍ରକୃତି ସଂରକ୍ଷଣ ସଂଘ (IUCN) ଏହି ପକ୍ଷୀଜାତିଗୁଡିକୁ "ଗମ୍ଭୀର ଵିପଦଗ୍ରସ୍ତ" (Critically Endangered) ଶ୍ରେଣୀରେ ରଖିଥିଲା ।‌

ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆରେ ଗୃଧ୍ର ଲୋପର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ଥିଲା ଡାଇକ୍ଲୋଫେନାକ ନାମକ ଏକ ଅଣ-ଷ୍ଟେରଏଡ଼ ଆଣ୍ଟି-ଇନଫ୍ଲାମେଟୋରୀ ଔଷଧ (NSAID) ଯାହା ଗାଈ ଓ ଅନ୍ୟ ପଶୁମାନଙ୍କୁ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଓ ପ୍ରଦାହ ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ଦିଆଯାଉଥିଲା। ୧୯୯୦ ଦଶକରେ, ଡାଇକ୍ଲୋଫେନାକ୍ ଭାରତରେ ପଶୁମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ଜନପ୍ରିୟ ଔଷଧ ହୋଇଥିଲା କାରଣ ଏହା ଶସ୍ତା ଓ ଅତ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରଭାଵଶାଳୀ ଥିଲା। କିନ୍ତୁ, ଏହାର ପ୍ରଭାଵ ଗୃଧ୍ରମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମାରାତ୍ମକ ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇଥିଲା।

ଅନେକ ସମୟରେ ଡାଇକ୍ଲୋଫେନାକ ଦିଆଯାଇଥିଵା ପଶୁ ଵିଶେଷତଃ ଗାଈ ମରି ଯାଉଥିଲେ । ଲୋକେ ସେ ରୋଗଗ୍ରସ୍ତ ଗାଈକୁ ମରାଖଣ୍ଡିରେ ପକେଇ ଦେଉଥିଲେ । ଗୃଧ୍ରମାନେ ସେହି ଗାଈର ମାଂସ ଖାଇଵା ଯୋଗୁଁ ସେମାନଙ୍କ ଶରୀରରେ ଏହି ଔଷଧର ଅଵଶେଷ ପ୍ରବେଶ କଲା। ଗଵେଷଣାରୁ ଜଣାପଡି଼ଛି ଯେ ଡାଇକ୍ଲୋଫେନାକ ଗୃଧ୍ରମାନଙ୍କର ବୃକକ (Kidney) ଉପରେ ମାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ, ଯାହା ବୃକକ ଵିଫଳତା ଵା Renal Failure ଓ ମୃତ୍ୟୁର କାରଣ ହୋଇଥାଏ। ଏକ ଗଵେଷଣା ଅନୁସାରେ, ମାତ୍ର ୦.୧-୦.୮% ମୃତ ପଶୁମାନଙ୍କ ଶରୀରରେ ଡାଇକ୍ଲୋଫେନାକର ଉପସ୍ଥିତି ଗୃଧ୍ରସଂଖ୍ୟା ଏତେ ବଡ଼ ହ୍ରାସ ପାଇଁ ଯଥେଷ୍ଟ ଥିଲା।

ସହରୀକରଣ, ଜଙ୍ଗଲ ନିର୍ମୂଳନ ଏଵଂ କୃଷି ବ

ଵିସ୍ତାର ଯୋଗୁଁ ମଧ୍ୟ ଗୃଧ୍ରମାନଙ୍କର ଆଵାସ ସ୍ଥଳ ନଷ୍ଟ ହୋଇଛି। ଏମାନଙ୍କର ବସା ବାନ୍ଧିଵା ଓ ଖାଦ୍ୟ ଖୋଜିଵା ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ସ୍ଥାନ କମିଯାଇଛି। ଆଧୁନିକ ପଶୁପାଳନ ପଦ୍ଧତି ଓ ମୃତ ପଶୁମାନଙ୍କୁ ଦାହ କିମ୍ବା ପୋତି ଦେଵାର ପ୍ରଚଳନ ଯୋଗୁଁ ଗୃଧ୍ରମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଖାଦ୍ୟର ଉପଲବ୍ଧତା ହ୍ରାସ ପାଇଛି।ଡାଇକ୍ଲୋଫେନାକ ଵ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ କୀଟନାଶକ ଓ ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥ ମଧ୍ୟ ଗୃଧ୍ରମାନଙ୍କ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଛି। କୃଷି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଵ୍ୟଵହୃତ କୀଟନାଶକ ଖାଦ୍ୟ ଶୃଙ୍ଖଳା ମାଧ୍ୟମରେ ଗୃଧ୍ରମାନଙ୍କ ଶରୀରରେ ପ୍ରଵେଶ କରେ। ଗୃଧ୍ରମାନଙ୍କର ଗୁରୁତ୍ୱ ସମ୍ପର୍କରେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସଚେତନତାର ଅଭାବ ମଧ୍ୟ ଏହି ସମସ୍ୟାକୁ ବଢ଼ାଇଛି।

ଗୃଧ୍ର ଲୋପର ଗମ୍ଭୀରତାକୁ ଦେଖି ଭାରତ ସରକାର ଏବଂ ଵିଭିନ୍ନ ସଂଗଠନ ଏହାର ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ନାନା ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି। ୨୦୦୬ ମସିହାରେ, ଭାରତ ସରକାର ପଶୁମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଡାଇକ୍ଲୋଫେନାକର ଵ୍ୟଵହାର ଉପରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଲଗାଇଥିଲେ। ଏହା ବଦଳରେ, ମେଲୋକ୍ସିକାମ (Meloxicam) ନାମକ ଏକ ଵିକଳ୍ପ ଔଷଧକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦିଆଯାଇଥିଲା, ଯାହା ଗୃଧ୍ରମାନଙ୍କ ପାଇଁ ନିରାପଦ ବୋଲି ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇଥିଲା।

ଏହା ସହିତ, ଗୃଧ୍ର ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଵିଭିନ୍ନ ପ୍ରଜନନ କେନ୍ଦ୍ର (Vulture Breeding Centers) ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଛି। ହରିୟାଣା, ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ, ଓ ଅସମରେ ଏଭଳି କେନ୍ଦ୍ରଗୁଡିକ ଗୃଧମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଜନନ କରାଇ ପୁନଃ ପ୍ରକୃତିକୁ ଛାଡ଼ିଵାର କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି। ବମ୍ବେ ନ୍ୟାଚୁରାଲ ହିଷ୍ଟ୍ରି ସୋସାଇଟି (BNHS) ଏଵଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସଂଗଠନ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟରେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି। ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିଵା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଵିଭିନ୍ନ ଅଭିଯାନ ଚାଲିଛି। ଗୃଧ୍ରମାନଙ୍କର ଗୁରୁତ୍ୱ ଓ ଏମାନଙ୍କ ସଂରକ୍ଷଣ ଆଵଶ୍ୟକତା ସମ୍ପର୍କରେ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷିତ କରାଯାଉଛି।

୧୯୮୦ ଦଶକରେ ଭାରତରେ ଗୃଧ୍ର ସଂଖ୍ୟା ୪୦ ନିୟୁତରୁ ଅଧିକ ଥିଲା । ୧୯୯୦ ବେଳକୁ ଏହି ସଂଖ୍ୟା ଦୃତ ଵାସ୍ତୁଵାଦୀ ଵିକାଶ ଯୋଗୁଁ ହ୍ରାସ ପାଇଲା । ଏହାପରେ ଡାଇକ୍ଲୋଫେନାକ୍ ଔଷଧ ଯୋଗୁଁ ୧୯୮୦ ତୁଳନାରେ ଗୃଧ୍ରସଂଖ୍ୟା ୯୦% ହ୍ରାସ ପାଇଥିଲା । ୨୦୦୬ ରେ ଡାଇକ୍ଲୋଫେନାକ ଉପରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ପରେ ଗୃଧ୍ରସଂଖ୍ୟା ହ୍ରାସକୁ କିଛି ପରିମାଣରେ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରାଯାଇଛି । ସାମ୍ପ୍ରତିକ ଆକଳନ ଅନୁସାରେ - Gyps bengalensis ପ୍ରାୟ ୬,୦୦୦,Gyps indicus ପ୍ରାୟ ୧୩,୦୦୦ ଓ Gyps tenuirostris ପ୍ରାୟ ୧,୦୦୦ ଭାରତରେ ଅଛନ୍ତି । ମୋଟ ଉପରେ କହିଵାକୁ ଗଲେ ପ୍ରାୟ ୨୦,୦୦୦ ଗୃଧ୍ର ଭାରତରେ ବଞ୍ଚି ଯାଇଛନ୍ତି ।

ନବେ ଦଶକରେ ମୁଁ ଯେତେବେଳେ କନ୍ତିଓ ନୂଆସାହି ପ୍ରାଥମିକ ଵିଦ୍ୟାଳୟରେ ପଢ଼ୁଥିଲି ସେତେବେଳେ ଆମ ଵିଦ୍ୟାଳୟ ପଛପଟେ ଥିଵା ମରାଖଣ୍ଡିରେ ଆମେ ସବୁବେଳେ ଗୃଧ୍ର ଦେଖୁଥିଲୁ । ବେଳେବେଳେ ସେମାନେ ଵିଦ୍ୟାଳୟ ହତା ଭିତରକୁ ବି ଚାଲି ଆସୁଥିଲେ । ପିଲାଏ ସେମାନଙ୍କୁ ଘଉଡ଼ାଇଵାକୁ ବଡ଼ ମଜା ପାଉଥିଲେ । କିଛି ପିଲା ଏ ବଡ଼ ପକ୍ଷୀଙ୍କୁ ଡରି ଦୂରେଇ ରହୁଥିଲେ ।‌ ତଳେ ଶୋଇ ଶୋଇ ଆମେ ପିଲାବେଳେ ଦୂର ଆକାଶରେ ସେମାନଙ୍କୁ ଉଡ଼ୁଥିଵାର ଦେଖି ମନରେ କେତେ କ'ଣ କଳ୍ପନା କରୁଥିଲୁ । କିନ୍ତୁ ହଠାତ୍ କିଛି ଵର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଆଉ ଗୃଧ୍ର ଦେଖାଗଲେ ନାହିଁ । ମୁଁ ସେତେବେଳେ ଅନେକ ଲୋକଙ୍କୁ ଏହାର କାରଣ ପଚାରିଥିଲି । ବହୁତ ଵର୍ଷ ପରେ Earth Matter ନାମକ ଏକ ଦୂରଦର୍ଶନର ଧାରାଵାହିକରେ ଏହାର ପ୍ରକୃତ ଉତ୍ତର ମୋତେ ମିଳିଥିଲା । 

ନୀଳାମ୍ବର ରାୟସିଂହ ଭ୍ରମରବର: ଢେଙ୍କାନାଳର ଜଣେ ସ୍ମରଣୀୟ ଶାସକ

ଓଡ଼ିଶାର ଐତିହାସିକ ମାଟିରେ ଅନେକ ମହାନ ଵ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ଜନ୍ମ ହୋଇଛନ୍ତି ଏଵଂ ବିଭିନ୍ନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଵିସ୍ମରଣୀୟ ଅବଦାନ ରଖିଛନ୍ତି। ଏ ମାଟିରେ ଅନେକ ନୀଳାମ୍ବର ଜନ୍ମ ଲଭିଛନ୍ତି। ଜନୈକ ଓଡ଼ିଆ କଵି ହୋଇଛନ୍ତି ତାଙ୍କ ନାମ ନୀଳାମ୍ବର ଦାସ। ଏ କଵି 'ଜୈମିନୀ ଭାରତ' ଓ 'ପଦ୍ମପୁରାଣ' ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଅନୁଵାଦ କରିଥିଲେ। 'ରୁଦ୍ରସ୍ତୁତି' ଓ 'ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ଦେଉଳ କାର୍ଯ୍ୟ' ଏହାଙ୍କର ଅନ୍ୟତମ ଗ୍ରନ୍ଥ। ଆଉ ଜଣେ କଵି ବି ଏହି ନାମରେ ପରିଚିତ ହୋଇଥିଲେ, ତାଙ୍କ ନାମ ନୀଳାମ୍ବର ଭଞ୍ଜ ଅଟେ। ଏ କଵି ହଳଦିଆର ରାଜା ଥିଲେ। 'କୃଷ୍ଣଲୀଳାମୃତ' ଓ 'ପଞ୍ଚସାୟକ' ନାମକ ଦୁଇଟି ଗ୍ରନ୍ଥ ଏହାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ରଚିତ। ନୀଳାମ୍ବର ଶର୍ମା ନାମରେ ଜନୈକ ପଣ୍ଡିତ ମଧ୍ୟ ଏ ମାଟିରେ ଭୂମିଷ୍ଠ ହୋଇଛନ୍ତି। ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ପଦ୍ଧତି ଅନୁସାରେ ଏହାଙ୍କୁ 'ଗୋଳ ପ୍ରକାଶ' ନାମକ ସଂସ୍କୃତ ଗଣିତ ଗ୍ରନ୍ଥ ରଚନା କରିଥିଲେ; ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ଲୀଳାବତୀଙ୍କ ପ୍ରଣୀତ ଗଣିତ ଶାସ୍ତ୍ରର ଟୀକା କରିଥିଲେ। ଏହାଙ୍କର ଜନ୍ମସ୍ଥାନ ବଲାଙ୍ଗୀର ପାଟନା ଗଡ଼ଜାତ। ନୀଳାମ୍ବର ଵିଦ୍ୟାରତ୍ନ ଜଣେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟିକ ଓ ଶିକ୍ଷାବିତ୍ ଥିଲେ, ଯିଏ ୧୯ଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ସାହିତ୍ୟ ଓ ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅବଦାନ ରଖିଥିଲେ। ଜଣେ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ବି ହୋଇଛନ୍ତି, ତାଙ୍କ ନାମ ନୀଳାମ୍ବର ଦାସ। ଏହିପରି ଭାବେ ମୋଗଲ ଶାସନ କାଳରେ ଢେଙ୍କାନାଳର ଜଣେ ରାଜା ହୋଇଥିଲେ, ତାଙ୍କ ନାମ ବି ଥିଲା ନୀଳାମ୍ବର। 

୧୭ଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଓଡ଼ିଶା ଏକ ରାଜନୈତିକ ଅସ୍ଥିରତାର ସମୟ ଦେଇ ଗତି କରୁଥିଲା। ମୋଗଲ ଶାସନର ପ୍ରଭାବ ଓଡ଼ିଶାର ଉପକୂଳଵର୍ତ୍ତୀ ଅଞ୍ଚଳରେ ପଡ଼ିଥିଲା । ୧୬୩୩ ମସିହାରେ ଇଂରେଜ ବଣିକମାନେ ମୋଗଲ ସମ୍ରାଟ ଶାହାଜାହାନ ତଥା ଓଡ଼ିଶାର ସୁବେଦାରଙ୍କଠାରୁ ବାଣିଜ୍ୟ ଅନୁମତି ପାଇଥିଲେ। ଏହି ସମୟରେ ଓଡ଼ିଶାର ଗଜପତି ଥିଲେ ବଳଭଦ୍ର ଦେଵ, ଯାହାଙ୍କ ଅନ୍ତେ ତାଙ୍କ ତବ୍ଦୀୟ ପୁତ୍ର ରାଜା ନୀଳାମ୍ବର ରାୟସିଂହ ଭ୍ରମରବର ଢେଙ୍କାନାଳର ଶାସନଭାର ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ୧୬୫୦ ମସିହାରେ ଆଉରଙ୍ଗଜେବ ବଳପୂର୍ଵକ ଦିଲ୍ଲୀ ସିଂହାସନ ଅଧିକାର କରିଥିଲେ, ଯାହା ଓଡ଼ିଶାରେ ମୋଗଲ ଶାସନର ପ୍ରଭାବକୁ ଆହୁରି ଜଟିଳ କରିଥିଲା। ଏହି ଦୁର୍ଦ୍ଦିନରେ ରାଜା ନୀଳାମ୍ବର ଢେଙ୍କାନାଳର ଶାସନ ସମ୍ଭାଳିଥିଲେ ଏଵଂ ସେ ମୋଗଲ ଓ ଇଂରେଜମାନଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ରାଜ୍ୟରେ ପ୍ରବେଶ କରିଵାକୁ ଦେଇନଥିଲେ ।‌

ରାଜା ନୀଳାମ୍ବର ଥିଲେ ଜଣେ ଦୂରଦୃଷ୍ଟିସମ୍ପନ୍ନ ଓ ଚତୁର ଶାସକ। ସେ ଢେଙ୍କାନାଳରେ ଏକ ସୁଦୃଢ଼ ସୈନ୍ୟଵାହିନୀ ଗଠନ କରିଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ ଗଜାରୋହୀ, ଅଶ୍ୱାରୋହୀ, ପଦାତିକ, ନାଗା ଓ ତେଲଙ୍ଗା ସୈନ୍ୟ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ। ଏହି ସୈନ୍ୟଵାହିନୀ ଭୀମନଗରୀ, ହଦଗଡ଼, କରମୂଳ, ନୂଆଗଡ଼, ଡମରାଜା କଟକ, ଗୋବିନ୍ଦପୁର ଆଦି ଦୁର୍ଗରେ ସଜାଗ ରହି ଵାହ୍ୟ ଶତ୍ରୁଙ୍କ ଆକ୍ରମଣ ପ୍ରତିରୋଧ କରୁଥିଲେ। ରାଜା ନୀଳାମ୍ବର ଯୁଦ୍ଧ ଵିଗ୍ରହ ଦ୍ୱାରା ରାଜ୍ୟର ପରିସୀମା ବୃଦ୍ଧି କରିଵାକୁ ଚେଷ୍ଟା ନକରି ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଶୃଙ୍ଖଳା ଓ ସୀମା ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରତି ଵିଶେଷ ଧ୍ୟାନ ଦେଇଥିଲେ। ଜାୟଗିରୀ ପାଇକମାନେ ଯୁଦ୍ଧ ନିମିତ୍ତ ସର୍ଵଦା ପ୍ରସ୍ତୁତ ରହୁଥିଲେ ଏଵଂ ଏହା ତାଙ୍କ ଶାସନର ସ୍ଥିରତାକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିଥିଲା। ତାଙ୍କ ରାଜତ୍ୱରେ ଢେଙ୍କାନାଳରେ କୌଣସି ଵିଶୃଙ୍ଖଳା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇନଥିଲା, ଯାହା ତାଙ୍କର କୁଶଳ ଶାସନ କୌଶଳର ପରିଚାୟକ।

ରାଜା ନୀଳାମ୍ବର ଥିଲେ ନୃସିଂହଙ୍କର ପରମ ଭକ୍ତ। ସେ ତାଙ୍କ ରାଜଗୁରୁଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ କ୍ରମେ ପାରିମାଳ ପ୍ରଗଣାର ବ୍ରାହ୍ମଣୀ ନଦୀ କୂଳରେ କନ୍ତିଓ ଗାଆଁରେ ଵୈଷ୍ଣଵ ମଠ ସ୍ଥାପନା କରିଥିଲେ, ଯାହା ଢେଙ୍କାନାଳର ରାଜଗୁରୁଗାଦି ନାମରେ ପରିଚିତ। ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ ଯେ ମହନ୍ତ, ମହାପୁରୁଷ ଓ ହାକିମଆଦିଙ୍କ ଆସନ ଵା ବସିଵାର ସ୍ଥାନକୁ ଗାଦି କୁହନ୍ତି । ପୋଥି ଆଦି ଏକତ୍ର ରଖାଯିଵା ସ୍ଥାନକୁ ଗାଦି କୁହାଯାଏ ।‌ ମହାପୁରୁଷମାନଙ୍କ କବର ସ୍ଥାନ ଵା ସମାଧିକୁ ଗାଦି କୁହାଯାଏ ‌ । ଶାସନକର୍ତ୍ତାଙ୍କ ପଦ ଵା ଅଧିକାରକୁ ଗାଦି କୁହାଯାଏ । ଠିକ୍ ସେହିପରି 

ମହନ୍ତ ଵା ମହାପୁରୁଷ ଆଦିଙ୍କ ମଠକୁ ମଧ୍ୟ ଗାଦି କୁହାଯାଏ । ତେଣୁ ଢେଙ୍କାନାଳର କନ୍ତିଓ ପୁଟସାହି ଗ୍ରାମପଞ୍ଚାୟତରେ ଦୁଇଟି ଗାଦି ଅଛି : ମହିମାଗାଦି - ଜକା ଓ ରାଜଗୁରୁଗାଦି- କନ୍ତିଓ ।

ରାଜା ନୀଳାମ୍ବର ଅନେକ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଶାସନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଇଥିଲେ । ପୁରୀ ଅଞ୍ଚଳରୁ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ଅତ୍ୟାଚାରରେ ଅତିଷ୍ଠ ହୋଇ ଆସିଥିଵା ଶ୍ରୋତ୍ରୀୟ ବ୍ରାହ୍ମଣମାନଙ୍କୁ ସେ ଆଶ୍ରୟ ଦେଇଥିଲେ। ତାଙ୍କୁ ଯଥୋଚିତ ସମ୍ମାନ ପ୍ରଦାନ କରି ସେ ସ୍ୱରାଜଧାନୀଠାରୁ ପ୍ରାୟ ଦଶ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ 'ନୀଳାମ୍ବର ପୁର' ନାମକ ଶାସନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି ନିଷ୍କର ଲାଖରାଜ ସନନ୍ଦ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ। ଏହା ତାଙ୍କର ଧାର୍ମିକ ସହନଶୀଳତା ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ସମନ୍ୱୟର ଏକ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ଉଦାହରଣ।

ଏହା ସହିତ, ରାଜା ନୀଳାମ୍ବର ଶୈଵ ଓ ଵୈଷ୍ଣଵ ଧର୍ମର ସମନ୍ୱୟକାରୀ ଥିଲେ। ସେ ଢେଙ୍କାନାଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ବହୁ ଶିଵଲିଙ୍ଗ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ଏଵଂ କପିଳାସ, କୁଆଁଳୋ ଓ ନାଗନା ପୀଠର ପରିଚାଳନା ନିମିତ୍ତ ସୁବନ୍ଦୋବସ୍ତ କରିଥିଲେ। ବ୍ରାହ୍ମଣୀ ଅଵଵାହିକାରେ ଅଵସ୍ଥିତ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଶୈଵପୀଠର ସେଵା ଓ ପୂଜା ନିମିତ୍ତ ମଧ୍ୟ ସେ ପ୍ରୟାସୀ ଥିଲେ। ଏହା ପ୍ରମାଣିତ କରେ ଯେ, ତାଙ୍କ ରାଜତ୍ୱରେ ଢେଙ୍କାନାଳରେ ଏକ ସମନ୍ୱୟାତ୍ମକ ସାଂସ୍କୃତିକ ପରିବେଶ ଗଢ଼ି ଉଠିଥିଲା।

ରାଜା ନୀଳାମ୍ବରଙ୍କ ଶାସନକାଳରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ରାଜନୈତିକ ଅନିଶ୍ଚିତତା ଵିରାଜ କରୁଥିଲା। ୧୬୫୮ ମସିହାରେ ଆଉରଙ୍ଗଜେବଙ୍କ ଦିଲ୍ଲୀ ସିଂହାସନ ଆରୋହଣ ଓଡ଼ିଶାରେ ମୋଗଲ ଶାସନର ପ୍ରଭାବକୁ ଆହୁରି ବୃଦ୍ଧି କରିଥିଲା। ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ରାଜା ନୀଳାମ୍ବର ଅତ୍ୟନ୍ତ ସତର୍କତାର ସହିତ ଶାସନ କାର୍ଯ୍ୟ ନିର୍ଵାହ କରିଥିଲେ। ସେ ପ୍ରତିଵେଶୀ ରାଜା ଓ ଜମିଦାରମାନଙ୍କ ସହିତ ବନ୍ଧୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସମ୍ପର୍କ ରଖିଥିଲେ। ହଦଗଡ଼ରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ସାମନ୍ତ ବଂଶର ବଳରାମ ସାମନ୍ତଙ୍କ ସହିତ ତାଙ୍କର ଆତ୍ମୀୟତା ଥିଲା ଏଵଂ ଏହା ତାଙ୍କୁ ଢେଙ୍କାନାଳର ସୈନ୍ୟଵାହିନୀକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିଵାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲା। ୧୬୫୯ ମସିହାରେ ଖୋର୍ଦ୍ଧାର ଗଜପତି ମୁକୁନ୍ଦଦେଵଙ୍କ ସହିତ ମିତ୍ରତା ସ୍ଥାପନ କରି ସେ ଢେଙ୍କାନାଳର ସ୍ୱାଧୀନତାକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିଥିଲେ। ମୟୁରଭଞ୍ଜ ଓ କେନ୍ଦୁଝର ରାଜ୍ୟ ଉପରେ ମୋଗଲମାନଙ୍କର ଲୋଲୁପ ଦୃଷ୍ଟି ପଡ଼ିଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ଢେଙ୍କାନାଳ ସ୍ୱାଧୀନ ରହିଥିଲା।

ରାଜା ନୀଳାମ୍ବର ରାୟସିଂହ ଭ୍ରମରବରଙ୍କ ଶାସନକାଳ ଢେଙ୍କାନାଳର ଇତିହାସରେ ଏକ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣିମ ଅଧ୍ୟାୟ। ତାଙ୍କର ଚତୁର ଶାସନ, ସୁଦୃଢ଼ ସୈନ୍ୟଵାହିନୀ, ଧାର୍ମିକ ସହନଶୀଳତା ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ସମନ୍ୱୟ ତାଙ୍କୁ ଜଣେ ମହାନ ଶାସକ ରୂପେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ କରିଛି। ୧୬୮୦ ମସିହାରେ ତାଙ୍କର ସ୍ୱର୍ଗାରୋହଣ ପରେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ଅଵଦାନ ଓଡ଼ିଶାର ଇତିହାସରେ ଅମର ହୋଇ ରହିଛି। ତାଙ୍କ ଶାସନକାଳ ଢେଙ୍କାନାଳର ସ୍ୱାଧୀନତା ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ଐତିହ୍ୟର ସୁରକ୍ଷାରେ ଏକ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅଧ୍ୟାୟ ରଚନା କରିଛି।

...

ତଥ୍ୟ ଉତ୍ସ : 

୧.ପୂର୍ଣ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଭାଷାକୋଷ : ଶ୍ରୀଗୋପାଳ ଚନ୍ଦ୍ର ପ୍ରହରାଜ

୨.ଢେଙ୍କାନାଳର ଐତିହ୍ୟ ଓ ସଂସ୍କୃତି: ପଣ୍ଡିତ ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀ ମିଶ୍ର 

•••

ଇଂରାଜୀ ଭାଷାର ଜନ୍ମ ଇତିହାସ(ମଜାକଥା)

ଉପରୁ ଉପରୁ ଦେଖିଲେ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାଟା ଗୋଟିଏ ପ୍ରାକୃତିକ ଭାଷା ଜଣାପଡ଼େ କିନ୍ତୁ ପ୍ରକୃତରେ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାକୁ ସ୍ଵୟଂ ଭଗଵାନ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ ।‌ ଏ ଵିଷୟରେ ଏକ ଜଣାଶୁଣା ନାଉଁକା ନାଁବଜା ଲୋକକଥାଟିଏ ଶୁଣାଯାଏ । ଉକ୍ତ କଥାନୁସାରେ ଦିନେ ଭଗଵାନ ତାଙ୍କର "ଜୀଵନ ସର୍ଜନା" ପ୍ରକଳ୍ପ କେମିତି ଚାଲିଛି ଜାଣିଵାକୁ ପୃଥିଵୀ ଆଡ଼କୁ ଦୃଷ୍ଟି ନିକ୍ଷେପ କଲେ । ସେହି ସମୟରେ ଫ୍ରାନ୍ସ ଜର୍ମାନୀ ସୀମାରେ ଫ୍ରାଙ୍କ୍,ସାକ୍ସନ୍,ଫ୍ରିଶିଆନ୍,ଆଙ୍ଗେଲ୍ ଓ ଜୁଟ୍‌ସ୍‌ମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କ୍ରିକେଟ ଟୁର୍ଣ୍ଣାମେଣ୍ଟ ଚାଲିଥିଲା । 

ଭଗଵାନ ଆସି ଦେଖିଲେ ଯେ ଖେଳରେ ବଢ଼େ ଗୁହିଁ ଗୁନ୍ଧୁରି ହେଉଛି । ତେଣୁ ଭଗଵାନ ନିଜେ ଅମ୍ପାୟାର୍ ହୋଇଗଲେ । ଖେଳରେ ଫ୍ରାଙ୍କ୍‌ମାନେ ଜିତିଗଲେ କିନ୍ତୁ ଅନ୍ୟ ଦଳମାନେ ସହିପାରିଲେ ନାହିଁ। ଭୀଷଣ ବାଡ଼ିଆପିଟା ଲାଗିଯିଵାରୁ ଭଗଵାନ ପୁଣି ମଧ୍ୟସ୍ଥି ହୋଇଗଲେ ଆଉ ପାଞ୍ଚ ଜାତି ମଧ୍ୟରେ ମାଟି ବାଣ୍ଟିଦେଲେ । ତଥାପି ଫ୍ରାଙ୍କ୍ ଆଉ ଫ୍ରିଶିଆନଙ୍କ ତୁଲେ ଆଙ୍ଗେଲ୍,ସାକ୍ସନ୍ ଆଉ ଜୁଟ୍‌ସ୍‌ମାନଙ୍କର ପଡ଼ୁନଥିଲା ତେଣୁ ସେମାନେ ସମୁଦ୍ରରେ ନୂଆ ଭୂଇଁ ଉଣ୍ଡିଵାକୁ ବାହାରି ଗଲେ ଆଉ ଯାଇ ପହଞ୍ଚିଲେ ବ୍ରିଟେନ ଦ୍ଵୀପରେ ।‌ ସେତେବେଳେ ବ୍ରିଟେନ୍ ଦ୍ଵୀପରେ କେଲ୍ଟିକ୍ ଲୋକେ ରହୁଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କୁ ମାରି ପିଟି ତଡ଼ି ଯାହା ତାହା କରି ଇଂଲଣ୍ଡ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଅଧିକାର କଲେ । ଏହିପରି ଭାବେ ଆଙ୍ଗେଲ୍,ସାକ୍ସନ୍ ଓ ଜୁଟ୍‌ସ୍‌ମାନେ ମିଶି ଗୋଟିଏ ଜାତି ଗଢ଼ିଲେ ଯାହାର ନାଆଁ ହେଲା ଇଂରେଜ । କିନ୍ତୁ ଆରମ୍ଭରେ ସେମାନେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଜର୍ମାନ୍ ଭାଷା ବୋଲୁଥିଲେ ଯାହାର ତାଳମେଳ ବିଗିଡ଼ି ଯିଵାରୁ ଅନେକ ଅଘଟଣ ଘଟୁଥିଲା । ଉଦାହରଣ ସ୍ଵରୂପ ଆଙ୍ଗେଲ୍ ଲୋକଟେ 'ପାଣି' କହିଲେ ତାକୁ ସାକ୍ସ୍ନ ଲୋକଟାଏ 'ମୁତ୍ର' ବୁଝୁଥିଲା । ଦିନ ରାତି ଚାରି ଆଡ଼େ ଏଥିପାଇଁ ବଡ଼ ପାଲା ଲାଗୁଥିଲା । ଭଗଵାନ ଦେଖିଲେ ଏ ଇଂରେଜଗୁଡ଼ା ମଝିରେ ମଝିରେ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ବାହାରକୁ ଯାଇ ଵିଭିନ୍ନ ଅଵାନ୍ତର ଅନୈତିକ କାର୍ଯ୍ୟମାନ କରୁଛନ୍ତି । ସେସବୁ କୁକର୍ମମାନ ଦେଖି ଭଗଵାନ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଵିରକ୍ତ ହେଲେ । 

“ଧେତ୍ ! ଏ ଇଂରେଜଗୁଡ଼ାଙ୍କୁ ମୁଁ ସୃଷ୍ଟି ନକରିଥିଲେ ଵରଂ ଭଲ ହୋଇଥାନ୍ତା !” ନିରାଶ ହୋଇ ଭଗଵାନ କହୁଥାନ୍ତି। ତେବେ ଏମାନଙ୍କୁ ସଂସାରରୁ ହଟାଇଵାରେ ବହୁତ ଵିଳମ୍ବ ହୋଇଯାଇଛି ବୋଲି ଭଗଵାନ ଭଲ ଭାବରେ ବୁଝିଥିଲେ । ତେଣୁ ଭଗବାନ ଵିଚାରିଲେ ଵରଂ ୟେ ଏ ଇଂରେଜମାନଙ୍କୁ ସିଧା ବାଟକୁ ଫେରାଇ ଆଣିଵାକୁ ହେଵ । ଏହି ଯୋଜନା ଅନୁସାରେ ପ୍ରଥମେ ଭଗଵାନ ମାନଙ୍କୁ କିଛି ପ୍ରତିକୂଳ ଜଳଵାୟୁ ଦେଇଦେଲେ, କିନ୍ତୁ ତାହା ପ୍ରଭାଵହୀନ ପ୍ରମାଣିତ ହେଲା । 

ସେଇଠୁ ଭଗଵାନ ହାୱାଇଦ୍ଵୀପକୁ ଚାରି ଶତାବ୍ଦୀ କାଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଛୁଟି କଟାଇଵାକୁ ଚାଲିଗଲେ । ଅନେକ ଶତାବ୍ଦୀ ପରେ ଭଗଵାନ ଫେରିଆସି କିଛି ମୂର୍ଖ ମେଷପାଳକଙ୍କ ସହାୟତାରେ ଇଂରାଜୀ ନାମକ ଏକ କିମ୍ଭୁତକିମାକାର ଭାଷା ସୃଷ୍ଟି କଲେ ଆଉ ଇଂରେଜମାନଙ୍କୁ ଏହି ଭାଷା ବୋଲିଵାକୁ ବାଧ୍ୟ କଲେ । ଭଗଵାନଙ୍କର ଆଶା ଥିଲା ଯେ ଏହି ଇଂରାଜୀ ଭାଷାର ଜଟିଳତା ଦ୍ୱାରା ବ୍ରିଟେନ୍ ଦ୍ଵୀପର ଇଂରେଜମାନେ ହତୋତ୍ସାହିତ ଓ ଵ୍ୟସ୍ତ ଵିଵ୍ରତ ହୋଇ ରହିବେ । କିନ୍ତୁ ଭଗଵାନଙ୍କର ଏ ଯୋଜନା ମଧ୍ୟ କାମ କଲା ନାହିଁ । ସେଇଠୁ ଭଗଵାନ ଏଗୁଡ଼ାଙ୍କୁ ପାନେ ଦେଵାକୁ ଆଉ ଥରେ ଫ୍ରାଙ୍କ୍ ଆଉ ଇଂରେଜ ଜାତି ମଧ୍ୟରେ କ୍ରିକେଟ୍ ଟୁର୍ଣ୍ଣାମେଣ୍ଟ ଭିଆଇଲେ । ଏଥର ମଧ୍ୟ ଫ୍ରାଙ୍କ୍ ଲୋକେ ଜିତିଗଲେ ଆଉ ଅନେକ ଵର୍ଷ ଯାଏଁ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ରାଜା ହୋଇ ତାଙ୍କ ମୁଣ୍ଡ ଉପରେ ବସିଗଲେ । ଶେଷକୁ ଏମାନଙ୍କ ଦୁଃଖ ଦେଖି ଭଗଵାନଙ୍କୁ ଦୟା ଆସିଗଲା ତେଣୁ ସେ ଆଉ ଇଂରେଜମାନଙ୍କୁ ହଇରାଣ ନକରି ସ୍ଵର୍ଗକୁ ଫେରିଗଲେ । ସେବେଠୁ ଭଗଵାନ ଯାଇଛନ୍ତି ଯେ ଯାଇଛନ୍ତି । ଏଣେ ଭଗଵାନ ନଥିଵାର ସୁଯୋଗ ନେଇ ଇଂରେଜମାନେ ସାରା ପୃଥିଵୀଟା ସାରା ଖଣ୍ଡେ ଖଣ୍ଡେ ଯାଗା ମାଡ଼ି ବସିଲେ ଆଉ ନିଜ ଭାଷାକୁ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଜ୍ଞାନର ଭାଷା କହି ଶିଖେଇ ଦେଲେ । 

ଅଵଶ୍ୟ ଏହି ଲୋକକଥାଟା କୌଣସି ଇଂରାଜୀ ଭକ୍ତ କିମ୍ବା କଳାଇଂରେଜ ଦ୍ଵାରା କରାଯାଇଥିଵା ଏକ ଅପପ୍ରଚାର ବୋଲି ମଧ୍ୟ କେହି କେହି ଅନୁମାନ କରନ୍ତି । 

ତେବେ ଏହା ସତ୍ୟ ଯେ ଆଦି କାଳରୁ ଇଂରେଜମାନେ ବଡ଼ କାଢ଼ୁଆ ଜାତି ଥିଲେ । ଅଵଶ୍ୟ ପଞ୍ଚଦଶ ଶତାବ୍ଦୀ ପୂର୍ଵରୁ ଇଂରେଜମାନେ ପୃଥିଵୀରେ ଵିଶେଷ କିଛି ତାଡ଼ି ନଥିଲେ କିନ୍ତୁ ପଞ୍ଚଦଶ ଶତାବ୍ଦୀ ପରେ ଏମାନେ ସାରା ପୃଥିଵୀଟାକୁ ନିଜ ବୋପା ସମ୍ପତ୍ତି ମନେ କରି ଗୋଟିଏ ପରେ ଗୋଟିଏ ଦେଶ ଅଧିକାର କରିଵାକୁ ଲାଗିଲେ । ସ୍ଥଳଭାଗରେ ବେପାରୀ ଆଉ ଜଳଭାଗରେ ଜଳଦସ୍ୟୁ ହୋଇ ଯୋଉଠି ଯେମିତି ସୁଵିଧା ହେଲା ଲୋକଙ୍କୁ ଲୁଣ୍ଠନ କରିଵା ଏହା ହିଁ ଇଂରେଜ ଵ୍ୟକ୍ତିର ଜାତୀୟ ଚରିତ୍ର ହୋଇଗଲା । 

ଇଂରେଜମାନେ ଭାରତକୁ ଜଳଦସ୍ୟୁ ଓ ସ୍ଥଳଦସ୍ୟୁ ହୋଇ ଆସିଲାରୁ ଏଠାକାର ଲୋକେ ଏମାନଙ୍କୁ ବାଜା ଆଉ ଶଙ୍ଖ ବଜେଇ ଏମନ୍ତ ସ୍ଵାଗତ କଲେ ଯେ ବଡ଼ ଶ୍ରଦ୍ଧା ସହକାରେ ଦୁଇଶତାଧିକ ଵର୍ଷ ଭାରତକୁ ବାପ ଅଜାର ବିଲ ବାଡ଼ି ମଣି ରଖିନେଲେ ‌। ଇଂରେଜମାନେ କିନ୍ତୁ ଭାରତ ଭିତରେ ସୀମିତ ରହିଵାକୁ ଚାହୁଁନଥିଲେ ତେଣୁ ସେମାନେ ଚୀନ ଗଲେ କିନ୍ତୁ ଚୀନାମାନେ ତାଙ୍କଠାରୁ ଅଫିମ ନେଲେ ଆଉ ସେହି ଅଫିମ ନିଶାରେ ଏମିତି ସାମୁହିକ ଜୁତେଇଲେ ଯେ ଇଂରେଜମାନେ ଆଉ ଚୀନ ନାମ ହିଁ ଧରିଲେ ନାହିଁ । ତଥାପି ଏସିଆ ଓ ଆଫ୍ରିକାର ଅନେକ ଦେଶକୁ ଇଂରେଜମାନେ ଅଧିକାର କରିନେଵାରୁ ତାଙ୍କ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାଟା ଆଜି ପୃଥିଵୀର lingua franca ହୋଇଯାଇଛି । କିନ୍ତୁ ଭାଷାଵିଦ୍ ରବର୍ଟ ହେନେରୀ ଫିଲିଫସନଙ୍କ ଅନୁସାରେ ପୃଥିଵୀର ଵିଭିନ୍ନ ଦେଶର ସ୍ଥାନୀୟ ଅଧିଵାସୀଙ୍କ ଉପରେ ଗୋଟିଏ ଛୋଟିଆ ଦ୍ଵୀପର ବଙ୍କା ଟେହେଁଣା ଅଷ୍ଟଵକ୍ର ଭାଷା ଲଦି ଯେଉଁ English imperialism ନାମକ ଭୁର୍କୁଟି କରାଯାଉଛି ତାହା ଅନେକ ଭାଷାହତ୍ୟାର କାରଣ ହୋଇଛି ଏଵଂ ଭଵିଷ୍ୟତରେ ଶତାଧିକ ଭାଷାମୃତ୍ୟୁର କାରଣ ହେଵ । ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ଓ ଆମେରିକାର ମୂଳ ପ୍ରାଚୀନ ଭାଷାଗୁଡି଼କୁ ମାରି ଦେଵାରେ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାର ଯଥେଷ୍ଟ ଯୋଗଦାନ ରହିଛି ।‌ସେଥିପାଇଁ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାର ଏହି ଅଦ୍ଭୁତ ଦୈଵୀ ଗୁଣ ପାଇଁ ରବର୍ଟ ହେନେରୀ ଫିଲିଫସନ ଏ ଭାଷାକୁ "lingua frankensteinia" ନାମ ଦେଇଥିଲେ । 

ଇଂରାଜୀ ଭାଷାକୁ ସାରା ଵିଶ୍ଵର ଶିକ୍ଷିତମାନଙ୍କର ଭାଷା ଭାବୁଥିଵା ଦେଵତାମାନେ ଜନ୍ମରୁ ମୃତ୍ୟୁ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମହିମା ଗାନ କରି କରି ମରିଯାଆନ୍ତି ‌। ଦି ଅକ୍ଷର ଇଂରାଜୀ ପଢ଼ିଦେଲା ପରେ ଇଂରେଜମାନଙ୍କର ଇଂରାଜୀ ଭାଷାଟା ଏମାନଙ୍କ ଧମନୀରେ ରକ୍ତ ଭଳି ପ୍ରଵାହିତ ହେଵାକୁ ଲାଗେ ‌। ଜଣେ ଇଂରେଜ-ଇଂରାଜୀପ୍ରେମୀ ମନୁଷ୍ୟରୂପୀ ଅଣଇଂରେଜ ଦେଵତାଙ୍କ ଦେହକୁ ଧାତଵ ପାତିଆ ବଳରେ ସାମାନ୍ୟ କାଟି ଦେଲେ ରକ୍ତ ପରିଵର୍ତ୍ତେ ଇଂରାଜୀ ବାହାରେ । ଇଂରାଜୀପ୍ରେମୀ କଳାଇଂରେଜଙ୍କର ଲଘୁଶଙ୍କା ଦୀର୍ଘଶଙ୍କା ତଥା ଵାୟୁତ୍ୟାଗ ସମୟରେ କେଵଳ ଇଂରାଜୀ ହିଁ ବାହାରେ । ଏହି ଇଂରାଜୀଭକ୍ତ କଳାଇଂରେଜମାନେ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାକୁ ପୃଥିଵୀର ସବୁ ଭାଷା ମଧ୍ୟରେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଓ ମୁଣ୍ଡିଆଳ ଭାଷା ମଣିଵାକୁ ଲୋକଙ୍କୁ ପ୍ରଵର୍ତ୍ତାଇ ଥାଆନ୍ତି । ଏଥିପାଇଁ ସେମାନେ କେତୋଟି ହେତ୍ବାଭାସ ଵା ଭ୍ରାନ୍ତିର ପ୍ରଚାର ପ୍ରସାର କରିଛନ୍ତି । ଯଥା :

(କ)ବହୁଭାଷୀୟ ହେତ୍ବାଭାସ 

ଏହି ଭ୍ରାନ୍ତି ପ୍ରଚାର ପୂର୍ଵକ ଇଂରାଜୀ ଭକ୍ତ କଳା ଇଂରେଜମାନେ କୁହନ୍ତି ଏକ ଦେଶରେ ଏକାଧିକ ଭାଷା କଥିତ ହେଉଥିଲେ ସେହିସବୁ ଭାଷା ମଧ୍ୟରେ କୌଣସି ଗୋଟିଏ ଭାଷାକୁ lingua franca ଵା ରାଷ୍ଟ୍ରଭାଷା ବୋଲି ଗ୍ରହଣ ନକରି ଜଳଦସ୍ୟୁ ଲୁଣ୍ଠନକାରୀ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ଭାଷାକୁ ସେ ଦେଶର ପ୍ରଶାସନିକ ଭାଷା ତଥା ରାଷ୍ଟ୍ରଭାଷା କରାଯାଉ । 

(ଖ)ସ୍ଥାନୀୟ ଵକ୍ତା ହ୍ଵେତ୍ଵାଭାସ 

ଏହି ଭ୍ରାନ୍ତି ପ୍ରଚାର କରି କୁହାଯାଏ ଯଦି ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ଭାଷାକୁ ମାତୃଭାଷା ଭାବେ ପିଲାଏ ଗ୍ରହଣ କରିବେ ସେମାନେ ଭଵିଷ୍ୟତରେ ଅଧିକ ଉନ୍ନତି କରିବେ ଏଵଂ ବଡ଼ ଚାକିରୀ କରି ଧନୀ ହୋଇପାରିବେ । ସେଥିପାଇଁ ଭାରତ ଭଳି ଦେଶର ମାଆ ବାପା ଛୋଟବେଳୁ ପିଲାଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ନିଜର ମାତୃଭାଷା ନଶିଖାଇ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାକୁ ସେମାନଙ୍କ ମାତୃଭାଷା କରିଵାକୁ ନାନାଵିଧ ଚେଷ୍ଟା କରିଥାନ୍ତି । 

(ଗ) ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଆରମ୍ଭ ହେତ୍ବାଭାସ 

ଏହି ଭ୍ରାନ୍ତି ପ୍ରଚାର ଦ୍ଵାରା କଳା ଇଂରେଜମାନେ ଯୁକ୍ତି କରନ୍ତି ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଯେତେ ଶୀଘ୍ର ଇଂରାଜୀ ଶିଖାଯିଵ ସେମାନଙ୍କ ଜୀଵନ ସେତେ ଉନ୍ନତ ହେଵ ।‌ ସେଥିପାଇଁ ଭାରତ ଭଳି ଦେଶରେ ଛୋଟ ଛୋଟ ପିଲାଙ୍କୁ ଇଂରାଜୀ ଭାଷା ପଢ଼ାଇ ବାପାମାଆମାନେ ଧର୍ମକାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି ବୋଲି ମନେ କରନ୍ତି । 

(ଘ) ସର୍ଵାଧିକ ପ୍ରକାଶ ହେତ୍ବାଭାସ

ଇଂରାଜୀ ଭାଷାକୁ ଯେତେ ଅଧିକ ପଢ଼ିବେ ,ଜାଣିବେ ସେତେ ଉନ୍ନତ ମନୁଷ୍ୟ 

ହେବେ ବୋଲି ଆଉ ଏକ ଭ୍ରାନ୍ତିର ଵିଶେଷ ପ୍ରଚାର ପ୍ରସାର ହୋଇଥାଏ । 

(ଙ)ଵିୟୋଗମୂଳକ ହେତ୍ବାଭାସ

ଏହି ଭ୍ରାନ୍ତି ପ୍ରଚାର କରି କଳା ଇଂରେଜମାନେ କୁହନ୍ତି ଯଦି ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ଦକ୍ଷତା ଲାଭ କରିଵାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି ତାହେଲେ ନିଜର ଓଡ଼ିଆ ହିନ୍ଦୀ ବଙ୍ଗଳା ଆଦି ସ୍ଥାନୀୟ ଦେଶୀୟ ମାତୃଭାଷା ଆଦି ତ୍ୟାଗ କରି ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ହିଁ କଥା ଭାଷା ହୁଅନ୍ତୁ ଓ ଲେଖାଲେଖି କରନ୍ତୁ ।‌ ଅନ୍ୟ ଭାଷା ଵ୍ୟଵହାର ଦ୍ଵାରା ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ଦକ୍ଷତା ହ୍ରାସ ଘଟିଥାଏ ବୋଲି ପ୍ରଚାର କରାଯାଏ ‌।

ଏତଦଵ୍ୟତୀତ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାକୁ କଳା ଇଂରେଜମାନେ ଦୈଵୀୟ,ମହାନ, ଉନ୍ନତ ଓ ଆକର୍ଷଣୀୟ ଭାଷା ବୋଲି ପ୍ରଚାର କରନ୍ତି । ଅନେକ କଳା ଇଂରେଜ ମଧ୍ୟ ଇଂରାଜୀ ଏକ ସୁପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଭାଷା ଏଵଂ ଅନେକଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଵ୍ୟଵହୃତ ଭାଷା ତଥା ଏ ଭାଷାରେ ବହୁତ ପ୍ରଶିକ୍ଷିତ ଶିକ୍ଷକ ଓ ଶିକ୍ଷାଦାନ ସାମଗ୍ରୀ ଥିଵାରୁ ଏହାକୁ ନିଜ ମାତୃଭାଷାଠାରୁ ଶ୍ରେଷ୍ଠଭାଷା ମନେ କରନ୍ତି । ଇଂରାଜୀ ଶିଖିଲେ ସାରା ଵିଶ୍ଵର କବାଟ ଖୋଲିଯିଵ, ଇଂରାଜୀ ହିଁ ଜ୍ଞାନ ଵିଜ୍ଞାନର ଭାଷା, ଇଂରାଜୀ ଆଧୁନିକତାର ଭାଷା, ଇଂରାଜୀ ଦକ୍ଷତା ପରିପ୍ରକାଶର ଭାଷା, ଇଂରାଜୀ ହିଁ ମହାନ ଵ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର ଭାଷା ଇତ୍ୟାଦି ଇତ୍ୟାଦି କହି କଳା ଇଂରେଜମାନେ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାର ମହିମାଗାନ କରି କରି ମରି ଯାଆନ୍ତି ପଛକେ ନର୍କରେ ବି ତାଙ୍କର ଇଂରାଜୀ ପ୍ରେମ କିଞ୍ଚିତ୍ ବି ଊଣା ହୁଏନାହିଁ । ନିଜ ମାତୃଭାଷା ମରିଯାଉ ପଛକେ ଇଂରାଜୀ ଭାଷା ଶ୍ରେଷ୍ଠଭାଷା ମହାନ ଭାଷା ବୋଲି ପ୍ରଚାର ପ୍ରସାର କରି କରି ମରିଯିଵା ହିଁ କଳାଇଂରେଜମାନଙ୍କ ନିୟତି । 

ମାନବ ଵିଶ୍ଵାସ ଓ Confirmation Bias: Dorothy Martinଙ୍କ କାହାଣୀ ଏଵଂ ଏହାର ମନୋଵୈଜ୍ଞାନିକ ମହତ୍ତ୍ଵ

ମାନଵ ଇତିହାସ ଵିଶ୍ଵାସ ଓ ଆସ୍ଥାର କାହାଣୀରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ। ଏହି ଵିଶ୍ଵାସଗୁଡ଼ିକ ସମାଜକୁ ଏକତ୍ରିତ କରିଵା ସହିତ ଵ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଜୀଵନର ଅର୍ଥ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ। କିନ୍ତୁ ଯେତେବେଳେ ଏହି ଵିଶ୍ଵାସଗୁଡ଼ିକ ଵିରୋଧର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୁଏ ସେତେବେଳେ ମାନଵ ଵ୍ୟଵହାର ଯୁକ୍ତିର ସୀମା ଅତିକ୍ରମ କରିଯାଏ। ଏହାର ଏକ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଉଦାହରଣ ହେଉଛି 1954 ମସିହାରେ ଆମେରିକାର Chicago ସହରରେ Dorothy Martin ଙ୍କ କାହାଣୀ,Leon Festinger ତାଙ୍କ ପୁସ୍ତକ When Prophecy Failsରେ ଏହାର ଵିଵରଣୀ ଯୋଡ଼ିଛନ୍ତି । ଏହି ଘଟଣା Confirmation Bias ବୁଝିଵା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ଉଦାହରଣ ହେଵା ସହିତ ମାନଵ ମନ ନିଜ ଵିଶ୍ଵାସକୁ ବଞ୍ଚାଇ ରଖିଵା ପାଇଁ କିପରି ଯୁକ୍ତିକୁ ଢାଲ କରି ଥାଏ ତାହା ଜଣାଇଥାଏ । 

1954 ମସିହାରେ Dorothy Martin(ଛଦ୍ମନାମ-Marian Keech) ଦାବି କଲେ ଯେ ସେ Automatic Writing ମାଧ୍ୟମରେ "Clarion" ନାମକ ଏକ କାଳ୍ପନିକ ଗ୍ରହର ନିଵାସୀଙ୍କଠାରୁ ସନ୍ଦେଶ ପାଉଛନ୍ତି। Automatic Writing ଏମିତି ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା, ଯାହା ବଳରେ ଜଣେ ଵ୍ୟକ୍ତି ଦାବି କରେ ଯେ ସେ ଅଚେତନ ଵା ସୁଷୁପ୍ତ ଅଵସ୍ଥାରେ କିଛି ଲେଖୁଛନ୍ତି, ଯାହା କଥିତ ଭାବେ କୌଣସି ଅଲୌକିକ ସ୍ରୋତରୁ ପ୍ରେରିତ। Martin ଙ୍କ ମତରେ, Clarion ଗ୍ରହର ପ୍ରାଣୀମାନେ ଏକ ଉନ୍ନତ ସଭ୍ୟତାର ପ୍ରତିନିଧି ଥିଲେ ଏଵଂ ସେମାନେ ଚେତାବନୀ ଦେଇଥିଲେ ଯେ 21 ଡିସେମ୍ବର, 1954ରେ ପୃଥିଵୀ ଏକ ଵିନାଶକାରୀ ଵନ୍ୟାରେ ବୁଡ଼ିଯିଵ। କିନ୍ତୁ, ଯେଉଁମାନେ ତାଙ୍କ ସନ୍ଦେଶ ଉପରେ ଵିଶ୍ଵାସ କରିଵେ, ସେମାନଙ୍କୁ Clarionଵାସୀ ସେମାନଙ୍କ ଅନ୍ତରୀକ୍ଷ ଯାନରେ ନେଇ ନିଜ ଗ୍ରହରେ ଏକ ଵିଳାସମୟ ଜୀଵନ ପ୍ରଦାନ କରିଵେ।

Martin ଙ୍କ ଏହି ଦାବି ଚାରିଆଡ଼େ ପ୍ରଚାରିତ ହେଵାରୁ ଲୋକଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କଲା। ତାଙ୍କ ଅନୁସରଣକାରୀମାନେ ଅଧିକାଂଶ ସାଧାରଣ ଲୋକ ଥିଲେ ତେଣୁ ଏହି ଭଵିଷ୍ୟତଵାଣୀରେ ଗଭୀର ଭାବେ ଵିଶ୍ଵାସ କରିଵା ଆରମ୍ଭ କରିଦେଲେ। 21 ଡିସେମ୍ବର ତାରିଖ ନିକଟତର ହେଵା ସହିତ Martin ଓ ତାଙ୍କ ଅନୁସରଣକାରୀମାନେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସ୍ଥାନରେ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇ Clarionଵାସୀଙ୍କ ଅନ୍ତରୀକ୍ଷ ଯାନର ଅପେକ୍ଷା କଲେ। ଏହି ସମୂହ ଭକ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ଗୀତ ଗାଇଲେ, ମହମଵତୀ ଜାଳିଲେ ଓ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଶ୍ରଦ୍ଧାରେ ନିଜ ଉଦ୍ଧାରର ଅପେକ୍ଷା କଲେ। କିନ୍ତୁ, ଯେପରି ଆଶା କରାଯାଉଥିଲା ସେପରି କିଛି ହେଲା ନାହିଁ । କୌଣସି ଅନ୍ତରୀକ୍ଷ ଯାନ ଆସିଲା ନାହିଁ କି କୌଣସି ପ୍ରଳୟକାରୀ ଵନ୍ୟା ହେଲା ନାହିଁ ।

ଯେତେବେଳେ Dorothy Martinଙ୍କ ଭଵିଷ୍ୟତଵାଣୀ ମିଥ୍ୟା ପ୍ରମାଣିତ ହେଲା ତା

ସେତେବେଳେ ତାଙ୍କ ଅନୁସରଣକାରୀଙ୍କ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ଥିଲା। କୌଣସି ଅନୁସରଣକାରୀ Martinଙ୍କ ଦାବି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୁଲ ଥିଲା କିମ୍ବା Clarionଙ୍କ ଅସ୍ତିତ୍ଵ ନାହିଁ ବୋଲି ସ୍ଵୀକାର କରିଵାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ନଥିଲେ। ଵରଂ, ସେମାନେ ଏ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଵିଭିନ୍ନ ଯୁକ୍ତି ଗଢ଼ିଲେ ଏଵଂ Dorothy Martinଙ୍କର ସମର୍ଥନ କଲେ। କେହି କେହି କହିଲେ ଯେ ସେମାନେ ସନ୍ଦେଶକୁ ଭୁଲ ବୁଝିଛନ୍ତି ଏଵଂ ପ୍ରଳୟର ତାରିଖ ଭଵିଷ୍ୟତରେ ହୋଇପାରେ।

କେହି କେହି ଵିଶ୍ଵାସ କଲେ ଯେ Clarionଵାସୀମାନେ ପୃଥିଵୀରେ ପ୍ରଳୟ ଘଟାଇଵାର ଯୋଜନା ରଦ୍ଦ କରିଦେଇଛନ୍ତି, କାରଣ ସେମାନଙ୍କର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ କେଵଳ ଅନୁସରଣକାରୀଙ୍କ ଆସ୍ଥାର ପରୀକ୍ଷା ନେଵା ହିଁ ଥିଲା। ଅନେକ ଅନୁସରଣକାରୀ ଯୁକ୍ତି ଦେଇଥିଲେ ଯେ ସେମାନଙ୍କ ଭକ୍ତି ଓ ପ୍ରାର୍ଥନା ହିଁ ପ୍ରଳୟକୁ ଦୂର କରି ଦେଇଛି। 

ଏହି ପ୍ରତିକ୍ରିୟାଗୁଡ଼ିକ Confirmation Bias ର ଏକ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ଉଦାହରଣ। Confirmation Bias ଏମିତି ଏକ ମନୋଵୈଜ୍ଞାନିକ ପ୍ରଵୃତ୍ତି, ଯହିଁରେ ଲୋକମାନେ ସେହି ସୂଚନାଗୁଡ଼ିକୁ ଅଗ୍ରାଧିକାର ଦିଅନ୍ତି ଯାହା ସେମାନଙ୍କ ଵିଶ୍ଵାସକୁ ସମର୍ଥନ କରେ ଏଵଂ ସେହି ସୂଚନାଗୁଡ଼ିକୁ ଅଣଦେଖା କରନ୍ତି ଯାହା ସେମାନଙ୍କ ଵିଶ୍ଵାସକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ୍ କରେ। Dorothy Martinଙ୍କ ଘଟଣାରେ, ଅନୁସରଣକାରୀମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଆସ୍ଥା ଭୁଲ୍ ଥିଲା ବୋଲି ମାନିଵାକୁ ମନା କରିଦେଲେ। Dorothy Martinଙ୍କ ଅନୁସରଣକାରୀମାନେ ଏପରି ଵ୍ୟାଖ୍ୟା ଗଢ଼ିଲେ ଯାହା ସେମାନଙ୍କ ଆସ୍ଥାକୁ ଆହୁରି ଦୃଢ଼ କଲା।

ପ୍ରସିଦ୍ଧ ମନୋଵିଜ୍ଞାନୀ Leon Festinger ଏହି ଘଟଣାର ଅଧ୍ୟୟନ କରିଥିଲେ ଏଵଂ ତହିଁର ଵିଵରଣୀକୁ ତାଙ୍କ ପୁସ୍ତକ When Prophecy Failsରେ ଉଦାହରଣ ସ୍ଵରୂପ ଯୋଡ଼ିଛନ୍ତି । Festinger ଏହି ଘଟଣାକୁ Cognitive Dissonance ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ମାଧ୍ୟମରେ ଵ୍ୟାଖ୍ୟା କରିଥିଲେ। Cognitive Dissonance ତେବେ ହୁଏ ଯେତେବେଳେ ଜଣେ ଵ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଵିଶ୍ଵାସ ଓ ଵାସ୍ତଵତା ମଧ୍ୟରେ ସଂଘର୍ଷ ହୁଏ। ଏହି ଅସଙ୍ଗତିକୁ କମାଇଵା ପାଇଁ ଵ୍ୟକ୍ତି ହୁଏତ ନିଜ ଵିଶ୍ଵାସ ବଦଳାଇପାରେ କିମ୍ବା ଵାସ୍ତଵତାକୁ ଅଗ୍ରାହ୍ୟ କରିଵା ପାଇଁ ଯୁକ୍ତି ଗଢ଼ିପାରେ। Martinଙ୍କ ଅନୁସରଣକାରୀମାନେ ଦ୍ଵିତୀୟ ପନ୍ଥା ବାଛିଥିଲେ।

Festingerଙ୍କ ମତରେ, ଯେତେବେଳେ କୌଣସି ଭଵିଷ୍ୟଵାଣୀ ମିଥ୍ୟା ପ୍ରମାଣିତ ହୁଏ, ଵିଶ୍ଵାସୀଙ୍କ ସାମ୍ନାରେ ଦୁଇଟି ବିକଳ୍ପ ଥାଏ:

କ. ସେମାନଙ୍କ ଵିଶ୍ଵାସ ଭୁଲ୍ ଥିଲା ବୋଲି ସ୍ଵୀକାର କରିଵା ।

ଖ. ଏପରି ଵ୍ୟାଖ୍ୟା କରିବା ଯାହା ସେମାନଙ୍କ ବିଶ୍ଵାସକୁ ଦୃଢ଼ କରିଵା ।

ପ୍ରଥମ ଵିକଳ୍ପଟି ମନୋଵୈଜ୍ଞାନିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ କଠିନ, କାରଣ ଏହା ଵ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ପରିଚୟ ଓ ସାମାଜିକ ସ୍ଥିତିକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରେ। ତେଣୁ, ଅଧିକାଂଶ ଲୋକ ଦ୍ଵିତୀୟ ପନ୍ଥା ବାଛନ୍ତି, ଯେପରି Martin ଙ୍କ ଅନୁସରଣକାରୀମାନେ କରିଥିଲେ।

ତେବେ Confirmation Bias କେଵଳ ଧାର୍ମିକ ଵା ଅଲୌକିକ ଵିଶ୍ଵାସରେ ସୀମିତ ନାହିଁ ଵରଂ ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀଵନ, ରାଜନୀତି, ଵିଜ୍ଞାନ ଓ ସାମାଜିକ ଵ୍ୟଵହାରରେ ମଧ୍ୟ ଦେଖାଯାଏ।

ଵିଭିନ୍ନ ଧର୍ମ ଓ ସଂସ୍କୃତିରେ, ଯେଉଁମାନେ ଆସ୍ଥା ଉପରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କୁ ଅନେକ ସମୟରେ ନକାରାତ୍ମକ ଭାବେ ଦେଖାଯାଏ। ଉଦାହରଣ ସ୍ଵରୂପ, Bible ରେ ଏପରି ଲୋକଙ୍କୁ "Devil’s Advocate" କୁହାଯାଏ, ପଠାଣଙ୍କ ଧର୍ମରେ "Kafir" ଏଵଂ ଭାରତୀୟ ପ୍ରେକ୍ଷାପଟରେ କେହି କେହି ସେମାନଙ୍କୁ "ଵାମପନ୍ଥୀ","ମ୍ଳେଚ୍ଛ" ଵା "ନାସ୍ତିକ" ଭଳି ଶବ୍ଦରେ ସମ୍ବୋଧନ କରନ୍ତି। ଏହି ନକାରାତ୍ମକ ଲେବଲିଂ ଵିଶ୍ଵାସକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରିଵାର ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଆହୁରି କଠିନ କରିଦିଏ।

Confirmation Bias ରାଜନୀତିରେ ମଧ୍ୟ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବେ ଦେଖାଯାଏ। ଲୋକମାନେ ସେହି ଖବର, ଲେଖା ଓ ସୋସିଆଲ ମିଡିଆ ପୋଷ୍ଟଗୁଡ଼ିକୁ ଅଗ୍ରାଧିକାର ଦିଅନ୍ତି ଯାହା ସେମାନଙ୍କ ରାଜନୈତିକ ଆଦର୍ଶକୁ ସମର୍ଥନ କରେ। ଏହା ସମାଜରେ ଧ୍ରୁଵୀକରଣ ବଢ଼ାଇଥାଏ, କାରଣ ଲୋକମାନେ ଵିପରୀତ ମତକୁ ଶୁଣିଵା ଵା ବୁଝିଵାକୁ ମନା କରିଦିଅନ୍ତି।

ଵିଜ୍ଞାନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ଵୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ବେଳେବେଳେ Confirmation Biasର ଶିକାର ହୁଅନ୍ତି। ସେମାନେ ସେହି ଡାଟାକୁ ଅଗ୍ରାଧିକାର ଦେଇପାରନ୍ତି ଯାହା ସେମାନଙ୍କ ପରିକଳ୍ପନାକୁ ସମର୍ଥନ କରେ ଏଵଂ ସେହି ଡାଟାକୁ ଅଣଦେଖା କରିପାରନ୍ତି ଯାହା ତାହାର ଖଣ୍ଡନ କରେ। 

ଏ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଖଗୋଳଵିଜ୍ଞାନୀ ଓ ଵିଜ୍ଞାନ ସଂଚାରକ Carl Saganଙ୍କ ଉକ୍ତି ପ୍ରଣିଧାନ ଯୋଗ୍ୟ ,ସେ କହିଥିଲେ— "ସବୁଠାରୁ ସହଜ ହେଉଛି ଏହା 'ଚିନ୍ତା' କରିଵା ଯେ ମୁଁ ଠିକ୍ ଅଛି। ଆଉ ସବୁଠାରୁ ଅସମ୍ଭଵ ହେଉଛି - ଏହା 'ଜାଣିଵା' ଓ 'ମାନିଵା' ଯେ ମୁଁ ଭୁଲ୍ ହୋଇପାରେ।" 

ଏହି କଥନ ମାନଵତାର ଏକ ମୌଳିକ ଦୁର୍ଵଳତାକୁ ପ୍ରକାଶ କରେ। ନିଜ ଵିଶ୍ଵାସକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରିଵା ଓ ଏହା ସ୍ଵୀକାର କରିଵା ଯେ ଆମେ ଭୁଲ୍ ହୋଇପାରୁ, ଏକ କଠିନ ଓ ଅସହଜ ପ୍ରକ୍ରିୟା। କିନ୍ତୁ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଦ୍ଵାରା ହିଁ ଵ୍ୟକ୍ତିଗତ ଓ ସାମାଜିକ ଵିକାଶର ମୂଳଦୁଆ ସ୍ଥାପିତ ହୁଏ ।

ମାନଵତାର ପ୍ରଗତି ସେତେବେଳେ ହିଁ ସମ୍ଭଵ ହୋଇଛି ଯେତେବେଳେ ଲୋକମାନେ ନିଜ ଆସ୍ଥାକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରିଛନ୍ତି। ଉଦାହରଣ ସ୍ଵରୂପ, Galileo ପୃଥିଵୀ-କେନ୍ଦ୍ରିକ ଵିଶ୍ଵାସକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରିଥିଲେ ଫଳତଃ ତାଙ୍କୁ କଠୋର ଦଣ୍ଡର ସାମ୍ନା କରିଵାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା। କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ଆଵିଷ୍କାର ଵିଜ୍ଞାନକୁ ଏକ ନୂଆ ଦିଗ ଦେଇଥିଲା। ସେହିପରି ଦାସତ୍ଵ ଉନ୍ମୂଳନ ଓ ମହିଳାଙ୍କ ମତାଧିକାର ଆଦି ସାମାଜିକ ସଂସ୍କାର ମଧ୍ୟ ଆସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରିଥିଲା ଯାହା ସେ ସମୟରେ ସାଧାରଣ ଥିଲା।

ମାନଵ ମନ ନିଜ ଵିଶ୍ଵାସକୁ ଦୃଢ଼ ରଖିଵା ପାଇଁ କେତେ ଜଟିଳ ଓ ସୃଜନଶୀଳ ହୋଇପାରେ ତାହା ଆମ୍ଭେମାନେ Dorothy Martinଙ୍କ କାହାଣୀ ଏଵଂ ଏହାସହ ଜଡ଼ିତ Confirmation Bias ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ତଥ୍ୟରୁ ଜାଣିପାରନ୍ତି । ଏହି ଘଟଣା କେଵଳ ମନୋଵୈଜ୍ଞାନିକ ସିଦ୍ଧାନ୍ତଗୁଡ଼ିକୁ ବୁଝିଵାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ନାହିଁ ଵରଂ ଏହା ମଧ୍ୟ ଦେଖାଇଥାଏ ଯେ ଆସ୍ଥା ଓ ଵିଶ୍ଵାସ ସାମାଜିକ ଓ ଵ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀଵନରେ କେତେ ଗଭୀର ଭାବେ ଜଡ଼ିତ। Confirmation Biasକୁ ବୁଝିଵା ଏଵଂ ଏହାସହ ଲଢ଼ି ସତ୍ୟର ପକ୍ଷଧର ହୋଇ ରହିଵା ଆଧୁନିକ ସମାଜ ପାଇଁ ଏକ ବଡ଼ ଆହ୍ବାନ ଅଟେ। ଏଥିପାଇଁ ଆଵଶ୍ୟକ ଖୋଲା ମନରେ ନିଜ ଵିଶ୍ଵାସଗୁଡ଼ିକର ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ କରିଵା, ଯୁକ୍ତି ଓ ପ୍ରମାଣକୁ ଅଗ୍ରାଧିକାର ଦେଵା ଏଵଂ ଏହା ସ୍ଵୀକାର କରିଵାର ସାହସ ରଖିଵା ଯେ ଆମେ ଓ ଆମର ଵିଶ୍ଵାସ ମଧ୍ୟ ଭୁଲ୍ ହୋଇପାରେ। ଯଦି ଵିଶ୍ଵାସ ସହିତ ସତ୍ୟ ରହିଛି ତେବେ ସେହି ସତ୍ୟକୁ ଜାଣି ବୁଝି ହିଁ ଉକ୍ତ ଵିଶ୍ଵାସକୁ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇପାରେ । ସବୁ କଥାକୁ ଆଖିବୁଜି ଵିଶ୍ଵାସ କରିନେଵା ଆଦୌ ହିତକର ନୁହେଁ ।