ପିଜୁଳି ଏକ ଆମେରିକୀୟ ଗଛ ବୋଲି କ'ଣ ପ୍ରମାଣ ଅଛି ?

ଏହା ଶତକଡ଼ା ଶହେ ଭାଗ ସତ୍ୟ ଯେ ପିଜୁଳି ଗଛ ଵା Psidium guajava (ଗୁଆଭା ସାଟିଭା)ର ଜନ୍ମସ୍ଥାନ ହେଉଛି ମଧ୍ୟ ଆମେରିକା ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକା। ଏହା ମୂଳତଃ ମେକ୍ସିକୋ, ମଧ୍ୟ ଆମେରିକା ଏଵଂ କାରିବିଆନ୍ ଅଞ୍ଚଳରେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥିଲା। ପରେ ଏହା ଵିଶ୍ୱର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଉଷ୍ଣ ଏଵଂ ଉପକ୍ରାନ୍ତୀୟ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଵ୍ୟାପିଥିଲା, ଯେପରିକି ଭାରତ, ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ଵ ଏସିଆ, ଏଵଂ ଆଫ୍ରିକା। ତେବେ ତଥାକଥିତ ସଂସ୍କୃତିଵାଦୀ ଲୋକେ ଏହି ଵୈଜ୍ଞାନିକ ଐତିହାସିକ ତଥ୍ୟଗୁଡ଼ିକୁ ଆଦୌ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ନାହିଁ । 

କିଛି ସଂସ୍କୃତଵାଦୀ ଯେମିତି ସଂସ୍କୃତ ସବୁ ଭାଷାର ମାନେ ୨୦୦ରୁ ଅଧିକ ଭାଷା ପରିଵାରର ୭୦୦୦ ଭାଷାର ଜନନୀ ଘୋଷଣା କରନ୍ତି ଠିକ୍ ସେହିପରି ସଂସ୍କୃତିଵାଦୀମାନେ କୁହନ୍ତି ଆଵକାଡୋ,କଫୀ,କାଜୁବାଦାମଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଡ୍ରାଗନ୍ ଫୁଡ୍ ଯାଏଁ ସବୁ ଗଛ ଭାରତରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଛି ।‌

ଏଇ ସମାନ ଚିନ୍ତାଧାରା ଆମ ଗାଆଁର ଜଣେ ଅଳ୍ପଶିକ୍ଷିତଠାରେ କିଛି ଵର୍ଷ ତଳେ ଦେଖିଥିଲି । ସେ ବି କହୁଥିଲା ମୁଁ ମାନିବିନି ପିଜୁଳି ଗଛଟା ଵୈଦେଶିକ ! ନା ଆଦୌ ନୁହେଁ ! ମୋ ଜେଜେବାପା ଅମଳରୁ ଆମ ବାଡ଼ିରେ ପିଜୁଳି ଗଛ ଅଛି ଆଉ ତମେ କହୁଛ ଵିଦେଶୀ ଗଛ ? କେମିତି ଵା ? କ'ଣ ପ୍ରମାଣ ଅଛି ? 

ପିଜୁଳି ଏକ ଵୈଦେଶିକ ଗଛ ବୋଲି ପ୍ରମାଣ ତ ବହୁତ ଅଛି କିନ୍ତୁ ମୋର ସନ୍ଦେହ ଗଵେଷକଙ୍କୁ ଗର୍ଭେଷକ ମନେ କରୁଥିଵା ଧର୍ମାନ୍ଧ,ରାଷ୍ଟ୍ରାନ୍ଧ ଓ ସଂସ୍କୃତ୍ୟାନ୍ଧମାନେ ତାହା ମାନିବେ କି ନାହିଁ । 

ତଥାପି ପିଜୁଳି କେମିତି ଏକ ଵୈଦେଶିକ ଗଛ ତତ୍ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ କେତେକ ଵୈଜ୍ଞାନିକ ଐତିହାସିକ ପ୍ରମାଣ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଆଲୋଚନା କରାଗଲା । 

 

Psidium guajavaର ଜେନେଟିକ ଵିଵିଧତା (genetic diversity) ମଧ୍ୟ-ଆମେରିକାରେ ଵିଶେଷତଃ ମେକ୍ସିକୋ, ଗ୍ୱାତେମାଲା, କୋଷ୍ଟାରିକା ଓ ପେରୁ ଭଳି ଅଞ୍ଚଳରେ ସର୍ଵାଧିକ। ଜେନେଟିକ ଅଧ୍ୟୟନ, ଯେପରିକି DNA ସିକ୍ୱେନ୍ସିଂ ଓ AFLP (Amplified Fragment Length Polymorphism) ଵିଶ୍ଳେଷଣ, ସୂଚାଇଥାଏ ଯେ Psidium guajavaର ଵନ୍ୟ ପୂର୍ଵଜ (wild progenitors) ଏଵଂ ଏହାର ସମ୍ପର୍କୀୟ ପ୍ରଜାତିମାନ (ଯେପରିକି Psidium cattleyanum, Psidium guineense) ଆମେରିକାରେ ମିଳିଥାଏ। ଏହି ଵିଵିଧତାର କେନ୍ଦ୍ର ହେଉଛି ନିଓଟ୍ରୋପିକାଲ ଅଞ୍ଚଳ (Neotropical region), ଯାହା ମଧ୍ୟ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକାକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରେ।

କିନ୍ତୁ ଭାରତରେ Psidium guajavaର କୌଣସି ଵନ୍ୟ ପ୍ରଜାତି ଵା ଆଦି ରୂପ (wild relatives) ମିଳେ ନାହିଁ। ଭାରତରେ ଚାଷ ହେଉଥିଵା ପିଜୁଳି ଗଛଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି ଚାଷଜାତ (cultivated varieties) ଯାହା ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ ଓ ଅନ୍ୟ ଇଉରୋପୀୟ ବଣିକମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଵର୍ତ୍ତିତ ହୋଇଥିଲା। ଏହା ସୂଚାଇଥାଏ ଯେ ଏହି ପ୍ରଜାତି ଭାରତରେ ସ୍ଥାନୀୟ ନୁହେଁ। Myrtaceae ଉଦ୍ଭିଦକୁଳର ଅନେକ ପ୍ରଜାତି (ଯେପରିକି Eucalyptus, Syzygium) ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ, ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ଵ ଏସିଆ ଓ ଆମେରିକାରେ ସ୍ଥାନୀୟ। କିନ୍ତୁ Psidium ଜେନସ୍‌ର ଵିତରଣ ମୂଳତଃ ନିଓଟ୍ରୋପିକାଲ ଅଞ୍ଚଳରେ ସୀମିତ, ଯାହା ଏହାର ଆମେରିକୀୟ ଉତ୍ପତ୍ତିକୁ ସମର୍ଥନ କରେ।

ମଧ୍ୟ-ଆମେରିକା (ମେକ୍ସିକୋ, ଗ୍ୱାତେମାଲା) ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକା (ପେରୁ, ବ୍ରାଜିଲ)ରେ ଖନନ ସ୍ଥଳରୁ Psidium guajavaର ମଞ୍ଜି, ପତ୍ର ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅଵଶେଷ ମିଳିଛି, ଯାହା ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ଵ 2000 ଵର୍ଷ ପୂର୍ଵରୁ ଏହାର ଚାଷ ଓ ଵ୍ୟଵହାରକୁ ସୂଚାଇଥାଏ। ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ପେରୁରେ ମିଳିଥିଵା ପୁରାତନ ଅଵଶେଷ ଏହାର ସ୍ଥାନୀୟ ଉପସ୍ଥିତି ଓ ଆମେରିକୀୟ ଆଦିଵାସୀ ସଂସ୍କୃତିରେ ଏହାର ଖାଦ୍ୟ ଓ ଔଷଧୀୟ ଵ୍ୟଵହାରକୁ ଦର୍ଶାଇଥାଏ। କିନ୍ତୁ ଭାରତରେ Psidium guajavaର ପୁରାତତ୍ତ୍ୱୀୟ ଅଵଶେଷ ଵା ପୁରାତନ ସାହିତ୍ୟିକ ଉଲ୍ଲେଖ (ଯେପରିକି ବେଦ, ପୁରାଣ ଵା ଆୟୁର୍ବେଦୀୟ ଗ୍ରନ୍ଥମାନଙ୍କରେ) ମିଳେ ନାହିଁ। ଏହା ସୂଚାଇଥାଏ ଯେ ପିଜୁଳି 16ଶ ଶତାବ୍ଦୀ ପୂର୍ଵରୁ ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶରେ ଉପସ୍ଥିତ ନଥିଲା । କଲମ୍ବୀୟ ବିନିମୟ (Columbian Exchange, 15ଶ-16ଶ ଶତାବ୍ଦୀ) ସମୟରେ, Psidium guajava ଆମେରିକାରୁ ଇଉରୋପୀୟ ନାବିକ ଓ ବଣିକମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଏସିଆ, ଆଫ୍ରିକା ଓ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆକୁ ନିଆଯାଇଥିଲା। ଭାରତରେ ଏହାର ଆଗମନ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ ବଣିକମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା 16ଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ, ବିଶେଷତଃ ଗୋଆ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତୀୟ ଉପକୂଳଵର୍ତ୍ତୀ ଅଞ୍ଚଳ ମାଧ୍ୟମରେ ହୋଇଥିଲା। ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ ଦସ୍ତାବିଜରେ ପିଜୁଳିର ଚାଷ ଓ ଵ୍ୟାପାର ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଉଲ୍ଲେଖ ମିଳେ, ଯାହା ଏହାର ପ୍ରଵର୍ତ୍ତନକୁ ସମର୍ଥନ କରେ।

Psidium guajava ଆମେରିକାର ସ୍ଥାନୀୟ ସଂସ୍କୃତିରେ ଗଭୀର ଭାବେ ସମ୍ପୃକ୍ତ। କାରିବିଆନ୍ ଅଞ୍ଚଳର Taino ଆଦିବାସୀମାନେ ଏହାକୁ "guayaba" ନାମ ଦେଇଥିଲେ, ଯାହା ଏକ Arawakan ଭାଷାରୁ ଉଦ୍ଭଵ ହୋଇଛି। ଏହି ନାମ ପରେ ସ୍ପାନିଶ ଭାଷାରେ "guayaba" ଏବଂ ଇଂରାଜୀରେ "guava" ଭାବେ ଗୃହୀତ ହେଲା। ଏହା ସୂଚାଇଥାଏ ଯେ Psidium guajava ସ୍ଥାନୀୟ ସଂସ୍କୃତିରେ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଫଳ ଥିଲା, ଯାହା ଖାଦ୍ୟ, ଔଷଧ ଏଵଂ ସାଂସ୍କୃତିକ ପ୍ରଥାରେ ଵ୍ୟଵହୃତ ହେଉଥିଲା। ମେକ୍ସିକୋ ଓ ପେରୁର ସ୍ଥାନୀୟ ଜନଜାତିମାନେ Psidium guajavaର ଫଳ, ପତ୍ର, ଓ ଛେଲିକୁ ଔଷଧୀୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ (ଯେପରିକି ପେଟ ସମସ୍ୟା ଓ ଜ୍ୱର ଚିକିତ୍ସା) ଵ୍ୟଵହାର କରୁଥିଲେ। ଏହି ସାଂସ୍କୃତିକ ଵ୍ୟଵହାର ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ଵ ସମୟରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଵାର ପୁରାତତ୍ତ୍ୱୀୟ ଓ ଐତିହାସିକ ରେକର୍ଡରୁ ଜଣାଯାଏ। Taino ଵ୍ୟତୀତ, ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନୀୟ ଭାଷାରେ ମଧ୍ୟ Psidium guajava ପାଇଁ ଵିଭିନ୍ନ ନାମ ରହିଛି। ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, Nahuatl (ମେକ୍ସିକୋର ଆଜଟେକ ଭାଷା)ରେ ଏହାକୁ "xalxocotl" କୁହାଯାଉଥିଲା, ଯାହା ଏହାର ସ୍ଥାନୀୟ ଉପସ୍ଥିତି ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ସୂଚାଇଥାଏ। ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକାର Quechua ଭାଷାରେ ଏହାକୁ "sawintu" ନାମରେ ଜଣାଯାଉଥିଲା। ଆମେରିକାର ଆଦିବାସୀ ସଂସ୍କୃତିରେ Psidium guajava କେଵଳ ଖାଦ୍ୟ ନୁହେଁ ଵରଂ ଔଷଧୀୟ ଓ ଆଚାରଗତ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ଵ୍ୟଵହୃତ ହେଉଥିଲା। ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, Maya ଓ Inca ସଭ୍ୟତାରେ ପିଜୁଳିର ପତ୍ର ଓ ଫଳ ଔଷଧୀୟ ଚିକିତ୍ସାରେ ଵ୍ୟଵହୃତ ହେଉଥିଵା ପ୍ରମାଣ ମିଳେ। ଏହା ଏହାର ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ସାଂସ୍କୃତିକ ସମ୍ପୃକ୍ତିକୁ ସୂଚାଇଥାଏ।

କିନ୍ତୁ ଭାରତୀୟ ସାହିତ୍ୟରେ, ଯେପରିକି ଋଗ୍ବେଦ,ଅଥର୍ଵଵେଦ,ଉପନିଷଦ,ମହାଭାରତ, ରାମାୟଣ,ଚରକ ସଂହିତା ଓ ସୁଶ୍ରୁତ ସଂହିତା ଭଳି ଆୟୁର୍ଵେଦୀୟ ଗ୍ରନ୍ଥମାନଙ୍କରେ Psidium guajavaର କୌଣସି ଉଲ୍ଲେଖ ଥିଵା ଜଣାଯାଏ ନାହିଁ। ଏହି ଗ୍ରନ୍ଥଗୁଡ଼ିକରେ ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନୀୟ ଫଳ ଯେପରିକି ଆମ୍ବ (Mangifera indica),ଜାମୁ (Syzygium cumini), ଓ ବେଲ(Aegle marmelos) ଆଦିର ଵିସ୍ତୃତ ଵର୍ଣ୍ଣନା ରହିଛି, କିନ୍ତୁ ପିଜୁଳି ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ କୌଣସି ଉଲ୍ଲେଖ ଅନୁପସ୍ଥିତ। ପିଜୁଳି ଭଳି ଏକ ଲୋକପ୍ରିୟ ସ୍ଵାଦିଷ୍ଟ ଫଳର ଉଲ୍ଲେଖ ପ୍ରାଚୀନ ଭାରତୀୟ ଗ୍ରନ୍ଥରେ ନରହିଵା ହିଁ ସ୍ପଷ୍ଟ କରେ ଯେ ଏହା ପଞ୍ଚଦଶ ଶତାବ୍ଦୀ ପରେ ଭାରତକୁ ଆନୀତ ହୋଇଥିଲା । ପିଜୁଳି ଫଳର ପେଡ଼ା ଭଳି ନାମ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜମାନଙ୍କ Pera ନାମରୁ ପ୍ରଭାଵିତ ହୋଇ ରଖାଯାଇଛି ଏହା ମଧ୍ୟ ପିଜୁଳି ଏକ ଵୈଦେଶିକ ଫଳ ହୋଇଥିଵାର ଭାଷା ତାତ୍ତ୍ବିକ ପ୍ରମାଣ ଅଟେ । 

Psidium ଜେନସ୍‌ରେ ପ୍ରାୟ 100ରୁ ଅଧିକ ପ୍ରଜାତି ରହିଛି, ଯାହାର ଅଧିକାଂଶ ଆମେରିକାରେ (ମଧ୍ୟ ଆମେରିକା, ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକା, ଓ କାରିବିଆନ୍) ସ୍ଥାନୀୟ। ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, Psidium cattleyanum (strawberry guava) ଓ Psidium guineense ଭଳି ପ୍ରଜାତି ଆମେରିକାରେ ଵନ୍ୟ ଅଵସ୍ଥାରେ ମିଳିଥାଏ। ଏହି ଵିଭିନ୍ନତା ଏହାର ଉତ୍ପତ୍ତିର କେନ୍ଦ୍ର ଆମେରିକା ବୋଲି ସୂଚାଇଥାଏ।

କିନ୍ତୁ ଭାରତରେ Psidium ବଂଶର‌ Psidium guajava ମୂଳର‌ ଵିଭିନ୍ନ ଚାଷ କିସମ ଵା Cultivar ହିଁ ମାତ୍ର ମିଳେ, ଯେପରିକି Allahabad Safeda, Lucknow-49 ଇତ୍ୟାଦି। ଏହି ଚାଷକିସମମାନ ପ୍ରଵର୍ତ୍ତିତ ହୋଇ ସ୍ଥାନୀୟ ଜଳଵାୟୁ ଓ ମାଟି ଅନୁସାରେ ଅନୁକୂଳିତ (adapted) ହୋଇଛି। କିନ୍ତୁ Psidium guajavaର ଵନ୍ୟ ରୂପ ଵା ଅନ୍ୟ Psidium ଜାତିର ଗଛ ଭାରତରେ ଵନ୍ୟରୂପରେ ମିଳେ ନାହିଁ। ଭାରତରେ ପିଜୁଳି ଚାଷର ପ୍ରାରମ୍ଭ 16ଶ-17ଶ ଶତାବ୍ଦୀରୁ ହୋଇଥିଵାର ଐତିହାସିକ ପ୍ରମାଣ ରହିଛି । ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ ଓ ଡଚ୍ ଔପନିବେଶିକ ଦସ୍ତାବିଜରେ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ (ଗୋଆ, ମାଲାବାର ଉପକୂଳ) ପିଜୁଳି ଚାଷର ଉଲ୍ଲେଖ ମିଳେ। ଏହା ପରେ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ ସମୟରେ ଉତ୍ତର ଭାରତରେ (ଯେପରିକି ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ) ଏହାର ଚାଷ ଵ୍ୟାପିଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଷୋଡ଼ଶ ଶତାବ୍ଦୀ ପୂର୍ଵର ଭାରତରେ ପିଜୁଳି ଚାଷ ହେଉଥିଵାର କୌଣସି ଲିଖିତ ପ୍ରମାଣ ମିଳେ ନାହିଁ । 

ପିଜୁଳି ପତ୍ର,ଫୁଲ,ଫଳ,ଛେଲି ଓ ଚେର ଆଦିର ଗୁଣରୁ ମଧ୍ୟ ଏହା ଆମେରିକୀୟ ଗଛ ହୋଇଥିଵାର ପ୍ରମାଣ ରହିଛି । 

ପିଜୁଳିର ମଞ୍ଜି ଅତ୍ୟନ୍ତ କଠିନ (hard seed coat) ଏଵଂ resilient ଅଟେ ।‌ ଏହି କଠିନ ଆଵରଣ ମଞ୍ଜିକୁ ପାଚନତନ୍ତ୍ର (digestive systems of animals)ରେ ଅକ୍ଷତ ରହିଵାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ, ଯାହା ଆମେରିକୀୟ ପରିଵେଶରେ ପକ୍ଷୀ ଓ ପ୍ରାଣୀ ଦ୍ୱାରା ମଞ୍ଜି ଵିସ୍ତାରରେ (zoochory) ସହାୟକ ଥିଲା। ଏହି ଗୁଣ ଆମେରିକୀୟ ନିଓଟ୍ରୋପିକାଲ (Neotropical) ଅଞ୍ଚଳର ଜୈଵଵିଵିଧତା ସହ ସମଞ୍ଜସ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ, ଯେଉଁଠାରେ ଅନେକ ଗଛ, ପକ୍ଷୀ ଓ ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ମଞ୍ଜି ଵିସ୍ତାର ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି ଵିଵର୍ତ୍ତିତ ହୋଇଛନ୍ତି ‌। Psidium guajavaର ମଞ୍ଜି ଗଠନ ଅନ୍ୟ ଆମେରିକୀୟ ଫଳଦାୟୀ ଗଛ, ଯେପରିକି ଆଭୋକାଡୋ (Persea americana), ପେପେ (Carica papaya), ଓ ଚେରିମୋୟା (Annona cherimola) ସହ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ। ଏହି ଗଛଗୁଡ଼ିକର ମଞ୍ଜି ମଧ୍ୟ ପ୍ରାଣୀ ଓ ପକ୍ଷୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଵିସ୍ତାର ପାଇଁ ଅନୁକୂଳିତ, ଯାହା ନିଓଟ୍ରୋପିକାଲ ଅଞ୍ଚଳର ଜୈଵଵିଵିଧତାର ଏକ ଵୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ। ଏହି ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ Psidium guajavaର ଆମେରିକୀୟ ଉତ୍ପତ୍ତିକୁ ଆହୁରି ସମର୍ଥନ କରେ। 

Psidium guajavaର ପତ୍ର ଓଭେଟ୍‌-ଲାନ୍ସୋଲେଟ (ovate-lanceolate), ଚମଡ଼ାପରି (leathery) ଓ ଚିରସବୁଜ (evergreen) ହୋଇଥାଏ, ଯାହା Myrtaceae ପରିଵାରର ଅନ୍ୟ ଆମେରିକୀୟ ସ୍ଥାନୀୟ ପ୍ରଜାତି, ଯେପରିକି Psidium cattleyanum (strawberry guava) ଓ Eugenia uniflora (Surinam cherry) ସହ ସମାନ। ଏହି ପତ୍ର ଗଠନ ଉଷ୍ଣ ଓ ଉପକ୍ରାନ୍ତୀୟ (tropical and subtropical) ଜଳଵାୟୁରେ, ଯେପରିକି ମଧ୍ୟ ଆମେରିକା, ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକା, ଓ କାରିବିଆନ୍ ଅଞ୍ଚଳରେ, ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ଓ ପରିଵେଶଗତ ଚାପ (ଯେପରିକି ଶୁଷ୍କତା ଵା ପ୍ରଚୁର ଵର୍ଷା) ସହନ କରିଵା ପାଇଁ ଵିଵର୍ତ୍ତିତ ହୋଇଅଛି ।

 Psidium guajavaର ଫୁଲ ଧଳା, ପାଞ୍ଚଟି ପାଖୁଡ଼ା (five-petaled), ଏଵଂ ପ୍ରଚୁର ପୁଂକେଶର (numerous stamens) ସହିତ ହୋଇଥାଏ, ଯାହା Myrtaceae ପରିଵାରର ଏକ ଵୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ। ଏହି ଫୁଲର ଗଠନ ଓ ସୁଗନ୍ଧ ଆମେରିକୀୟ Myrtaceae ପ୍ରଜାତି (ଯେପରିକି Psidium cattleyanum, Eugenia uniflora) ସହ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ। ଏହି ଫୁଲଗୁଡ଼ିକ ମହୁମାଛି, ପରାଗସଞ୍ଚାରକ କୀଟ (pollinating insects) ଓ ପକ୍ଷୀ (ଯେମିତିକି hummingbirds) ଦ୍ୱାରା ପରାଗସଞ୍ଚାର (pollination) ପାଇଁ ଅନୁକୂଳ, ଯାହା ଆମେରିକୀୟ ନିଓଟ୍ରୋପିକାଲ ପରିଵେଶରେ ପ୍ରଚୁର । ମଧ୍ୟ ଆମେରିକା, ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକା ଓ କାରିବିଆନ୍ ଅଞ୍ଚଳରେ Psidium guajavaର ଫୁଲ ନିଓଟ୍ରୋପିକାଲ ପରିଵେଶରେ ପରାଗସଞ୍ଚାର ପାଇଁ ଅନୁକୂଳ। ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, hummingbirds ଓ neotropical bees ଏହି ଫୁଲରୁ ମଧୁ (nectar) ସଂଗ୍ରହ କରେ, ଯାହା ଆମେରିକୀୟ ଜୈଵଵିଵିଧତାର ଏକ ଅଂଶ। ଏହି ପରାଗସଞ୍ଚାର ଵ୍ୟଵସ୍ଥା Myrtaceae ପରିଵାରର ଆମେରିକୀୟ ପ୍ରଜାତିରେ ସାଧାରଣ। ଭାରତରେ Psidium guajavaର ଫୁଲ ମଧ୍ୟ ମଧୁମକ୍ଷିକା ଦ୍ୱାରା ପରାଗସଞ୍ଚାର ହୁଏ, କିନ୍ତୁ ଭାରତୀୟ ପରିଵେଶରେ hummingbirds ଭଳି ପରାଗସଞ୍ଚାରକ ଅନୁପସ୍ଥିତ, ଯାହା ଆମେରିକୀୟ ପରିଵେଶରେ ପିଜୁଳିର ଫୁଲର ଅନୁକୂଳନକୁ ସୂଚାଇଥାଏ। ଭାରତୀୟ Myrtaceae ପ୍ରଜାତି (ଯେପରିକି Syzygium cumini) ର ଫୁଲ Psidium guajava ଠାରୁ ଭିନ୍ନ (ଛୋଟ ଓ ଗୁଚ୍ଛ ଆକାରରେ), ଯାହା ଆମେରିକୀୟ Myrtaceae ସହ ପିଜୁଳିର ଫୁଲର ଅଧିକ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ଦର୍ଶାଇଥାଏ।

 

Psidium guajavaର ଶାଖା ଚତୁଷ୍କୋଣୀୟ (quadrangular) ଓ ମସୃଣ (smooth) ହୋଇଥାଏ, ଯାହା Myrtaceae ପରିଵାରର ଆମେରିକୀୟ ପ୍ରଜାତିରେ (ଯେପରିକି Psidium cattleyanum) ଦେଖାଯାଏ। ଏହି ଗଠନ ନିଓଟ୍ରୋପିକାଲ ପରିଵେଶରେ ଗଛର ଦୃଢ଼ତା (structural resilience) ଓ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଅନୁକୂଳ, ଯେଉଁଠାରେ ପଵନ ଓ ଵର୍ଷା ଭଳି ପରିଵେଶଗତ ଚାପ ରହିଛି।

Psidium guajavaର ଛେଲି ମସୃଣ, ପତଳା, ଏଵଂ ଲାଲ-ବାଦାମୀ (reddish-brown), ଯାହା ପରସ୍ତ ପରସ୍ତ ହୋଇ ଉଠିଥାଏ (exfoliating bark)। ଏହି ଗୁଣ ଆମେରିକୀୟ Myrtaceae ପ୍ରଜାତି (ଯେପରିକି Eugenia) ସହ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ, ଯାହା ନିଓଟ୍ରୋପିକାଲ ଅଞ୍ଚଳରେ ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ଓ ପରଜୀବୀ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଅନୁକୂଳ। ଆମେରିକୀୟ ଆଦିଵାସୀମାନେ (ଯେପରିକି Maya, Inca) ଛେଲିକୁ ଔଷଧୀୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ (ଯେପରିକି କ୍ଷତ ଚିକିତ୍ସା) ଵ୍ୟଵହାର କରୁଥିଲେ, ଯାହା ଆମେରିକୀୟ ସାଂସ୍କୃତିକ ସମ୍ପୃକ୍ତିକୁ ସୂଚାଇଥାଏ। ଭାରତୀୟ Myrtaceae ପ୍ରଜାତି (ଯେପରିକି Syzygium cumini) ର ଛେଲି ମୋଟା ଓ ଅନ୍ୟ ଗଠନ (rougher texture) ଦେଖାଇଥାଏ। କିନ୍ତୁ ଭାରତରେ ପିଜୁଳି ଗଛରୁ ବାହାରୁଥିଵା ପତଳା ଛେଲିର ଔଷଧୀୟ ଵ୍ୟଵହାର ପୁରାତନ ସାହିତ୍ୟରେ (ଯେପରିକି ଆୟୁର୍ବେଦ) ଅନୁପସ୍ଥିତ, ଯାହା ଆମେରିକୀୟ ସାଂସ୍କୃତିକ ଵ୍ୟଵହାର ସହ ପିଜୁଳିର ଅଧିକ ସମ୍ପୃକ୍ତି ସୂଚାଇଥାଏ।

Psidium guajavaର ମୂଳ ଅଗଭୀର (shallow-rooted) ଏଵଂ ଵିସ୍ତୃତ (extensive), ଯାହା ନିଓଟ୍ରୋପିକାଲ ପରିଵେଶରେ (ଯେପରିକି ଆମାଜନ, କାରିବିଆନ୍) ଜଳ ଓ ପୋଷକ ଶୋଷଣ ପାଇଁ ଵିଵର୍ତ୍ତିତ ହୋଇଅଛି । ଏହି ମୂଳ ଆମେରିକୀୟ Myrtaceae ପ୍ରଜାତିରେ (ଯେପରିକି Eugenia) ସାଧାରଣ, ଯାହା ଶୁଷ୍କ ଓ ଆର୍ଦ୍ର ପରିଵେଶରେ ଅନୁକୂଳନ ଦେଖାଇଥାଏ । ଆମେରିକୀୟ ଆଦିବାସୀମାନେ (ଯେପରିକି Taino, Aztec) ମୂଳକୁ ଔଷଧୀୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ (ଯେପରିକି ପେଟ ସମସ୍ୟା ଚିକିତ୍ସା) ଵ୍ୟଵହାର କରୁଥିଲେ, ଯାହା ଆମେରିକୀୟ ସାଂସ୍କୃତିକ ସମ୍ପୃକ୍ତିକୁ ସୂଚାଇଥାଏ। ଭାରତରେ ପିଜୁଳି ଗଛ ମୂଳର ଔଷଧୀୟ ଵ୍ୟଵହାର ପୁରାତନ ସାହିତ୍ୟରେ (ଯେପରିକି ଚରକ ସଂହିତା) ଉଲ୍ଲେଖ ନାହିଁ । ଭାରତୀୟ Myrtaceae ପ୍ରଜାତି (ଯେପରିକି Syzygium) ର ମୂଳ ପିଜୁଳି ଠାରୁ ଭିନ୍ନ ଗଠନ ଦେଖାଇଥାଏ, ଯାହା ଆମେରିକୀୟ Myrtaceae ସହ ପିଜୁଳିର ଅଧିକ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ସୂଚାଇଥାଏ।

ଗଵେଷକଙ୍କ ପାଖରେ ଏମିତି ଅନେକ ଵୈଜ୍ଞାନିକ ପ୍ରମାଣ ଅଛି ଯାହା ପ୍ରମାଣିତ କରେ ଯେ ପିଜୁଳି ଏକ ଆମେରିକୀୟ ଗଛ । ଧର୍ମାନ୍ଧ,ରାଷ୍ଟ୍ରାନ୍ଧ ଓ ସଂସ୍କୃତ୍ୟାନ୍ଧମାନେ ଗଵେଷକମାନଙ୍କ ସତ୍ୟ ପ୍ରମାଣକୁ ନମାନି ସେମାନଙ୍କୁ ଗର୍ଭେଷକ କହି ଅପମାନିତ କଲେ ସତ୍ୟଟା ଅସତ୍ୟ ହୋଇଯିଵ ନାହିଁ କି ଆଣ୍ଟରସନ୍‌ଟା ଅନ୍ତରପୁଅ ହୋଇଯିଵ ନାହିଁ ।