Tuesday, March 28, 2023

ରାଶି ଏଵଂ ଆଧୁନିକ ଵିଜ୍ଞାନ

ଆଗେ ପୃଥିଵୀଵାସୀ ମନୁଷ୍ୟମାନେ ତାରା,ତାରକା ଵା ନକ୍ଷତ୍ର କହିଲେ ରାତ୍ରିକାଳରେ ଆକାଶରେ ମିଞ୍ଜି ମିଞ୍ଜି ହେଉଥିଵା ଆଲୋକବିନ୍ଦୁକୁ ହିଁ ବୁଝୁଥିଲେ । ପୃଥିଵୀରେ ଥାଇ ପ୍ରାଚୀନ କାଳର ଲୋକେ ତାରାଗୁଡ଼ିକୁ ଵିଭିନ୍ନ ରାଶିରେ ଵିଭକ୍ତ କରିଦେଇଥିଲେ ‌। ରାଶି କହିଲେ ସମୂହ ଵା ପୁଞ୍ଜ । ଆଗକାଳର ଲୋକେ ଗ୍ରହଚକ୍ରକୁ ବାରଗୋଟି ରାଶିରେ ଵିଭକ୍ତ କରିଥିଲେ । ସେତେବେଳେ ପୃଥିଵୀର ଲୋକେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଓ ତାରକାମାନଙ୍କର ଗତିକୁ ପୃଥିଵୀର ପରିକ୍ରମ ଣ ଗତି ଅନୁସାରେ ଆକଳନ କରିଥିଲେ ଏଵଂ ଵର୍ଷକ ମଧ୍ୟରେ ୧୨ ଗୋଟି ରାଶିକୁ ସୂର୍ଯ୍ୟ ସଂକ୍ରମଣ କରି ତାଙ୍କର ଵାର୍ଷିକ ଗତିଚକ୍ରକୁ ଥରେ ବୁଲନ୍ତି ବୋଲି କଳ୍ପନା କରିଥିଲେ। ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ଏହି କଳ୍ପିତ ଵାର୍ଷିକ ଗତିଦ୍ୱାରା ପୃଥିଵୀର ଚାରିଆଡ଼େ ଆକାଶରେ ଯେଉଁ ଵୃତ୍ତ କଳ୍ପନାଦ୍ୱାରା ଅଙ୍କିତ ହୁଏ ତାହାକୁ ରାଶିଚକ୍ର ବୋଲାଯାଉଥିଲା । ଏହି ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଗତିଦ୍ୱାରା କଳ୍ପିତରେଖା ଅଣ୍ଡାକାର (Elliptical), କିନ୍ତୁ ହିନ୍ଦୁ ଜ୍ୟୋତିଷୀମାନେ ଉକ୍ତ ପରିଧିକୁ ଵୃତ୍ତରୂପେ କଳ୍ପନା କରି ସେହି ପରିଧିକୁ ରାଶିଚକ୍ର କରିଥିଲେ । ଆକାଶସ୍ଥ ସେହି କଳ୍ପିତ ବୃତ୍ତକୁ ୧୨ସମାନଭାଗରେ ଵିଭକ୍ତ କରା ଯାଇଥିଲା ଏଵଂ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅଂଶର ସୀମା ମଧ୍ୟରେ ଥିଵା କେତେଗୁଡ଼ିଏ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ନକ୍ଷତ୍ରର ସମଷ୍ଟିକୁ ରାଶି ବୋଲାଯାଉଥିଲା । ଚନ୍ଦ୍ର ମଧ୍ୟ ଏକ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ପୃଥିବୀର ଚାରିଆଡ଼େ ବୁଲି ଯେଉଁ ପରିଧି ଅଙ୍କନ କରୁଥିଲା ତାହାକୁ (ଅର୍ଥାତ୍ ଆକାଶଚକ୍ରକୁ)୨୭ ଭାଗରେ ଵିଭକ୍ତ କରାଯାଇ ଉକ୍ତ ଭାଗମାନଙ୍କୁ ନକ୍ଷତ୍ର ବୋଲାଯାଉଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଏହି କଥାକଥିତ ଗ୍ରହଚକ୍ରରେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ନକ୍ଷତ୍ରମାନଙ୍କର ପ୍ରକୃତ ଗତି,ଦିଗ ଓ ବେଗକୁ ପ୍ରକାଶ କରିଵା ସମ୍ଭଵ ନଥିଲା କାରଣ ଏହା ପୃଥିଵୀ ଓ ଚନ୍ଦ୍ରର ପରିକ୍ରମଣ ଗତି ଆଧାରରେ କଳ୍ପିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ପ୍ରାଚୀନ କଳ୍ପିତ ପ୍ରଣାଳୀ ଦ୍ଵାରା ନକ୍ଷତ୍ରଗୁଡି଼କର ପରସ୍ପରଠାରୁ ପ୍ରକୃତ ଦୂରତା ,ଗତି ଓ ପରିକ୍ରମଣ ପଥ ଜାଣିଵା ଅସମ୍ଭଵ ଥିଲା ଯାହା ପରଵର୍ତ୍ତୀ କାଳର ଆଧୁନିକ Astronomy ଵିଜ୍ଞାନ ଦ୍ଵାରା ସମ୍ଭଵ ହୋଇ ପାରିଛି ‌। 

ସତକଥା ହେଲା ଏକତ୍ର ଦେଖାଯାଉଥିଲେ ବି ମହାକାଶରେ ଆମେ ଦେଖୁଥିଵା ରାଶିଗୁଡ଼ିକରେ ଥିଵା ତାରାଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ କୌଣସି ନିକଟ ସମ୍ପର୍କ ନଥାଏ କିମ୍ବା ସେମାନେ ପରସ୍ପରର ଅତି ନିକଟତର ମଧ୍ୟ ହୋଇନଥାନ୍ତି । ଗୋଟିଏ ରାଶିରେ ଥିଵା ପ୍ରତ୍ୟେକ ତାରକା ପରସ୍ପରଠାରୁ ଅନେକ ଆଲୋକଵର୍ଷ ଦୂରରେ ଅଵସ୍ଥିତ ତଥା ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଓ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ସୌରମଣ୍ଡଳ ଘେନି ପରିକ୍ରମଣ ସ୍ବ ସ୍ବ ଗତିପଥରେ ଭ୍ରମଣ କରୁଅଛନ୍ତି । ପୃଥିବୀ ଉପରେ ଥାଇ ଦେଖିଲେ ଆମକୁ ସେମାନେ ପରସ୍ପରର ନିକଟତର ଜଣାପଡ଼ନ୍ତି କାରଣ ସେମାନେ ଆକାଶରେ ସମାନ ଦିଗରେ ଅଛନ୍ତି ଏଵଂ ଧିରେ ଧିରେ ମହାକାଶରେ ଗତି କରୁଅଛନ୍ତି । ଆମେ 2D ରୂପେ ଦେଖୁଥିଵାରୁ ଆମକୁ ଗୋଟିଏ ରାଶିରେ ଥିଵା ତାରକାଗୁଡି଼କ ପରସ୍ପରର ନିକଟରେ ଥିଵା ପରି ଜଣାପଡ଼ନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ପ୍ରକୃତରେ ଏହା ଏକ ଅପ୍ଟିକାଲ୍ ଭ୍ରମ ଅଟେ । ପ୍ରକୃତରେ ଏକ ରାଶିରେ ଥିଵା ତାରାଗୁଡ଼ିକ ପରସ୍ପର ସହିତ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ହୋଇନଥାନ୍ତି । ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ ସପ୍ତଋଷି ମଣ୍ଡଳ,Big Dipper ଵା Ploughରେ ଆମେ ସାତଗୋଟି ତାରକା ଥିଵା ଦେଖିଵାକୁ ପାଇଥାନ୍ତି । Dubhe(କ୍ରତୁ),
Merak(ପୁଲହ),Phecda(ପୁଲସ୍ତ୍ୟ),Megrez(ଅତ୍ରି) ,Alioth(ଅଙ୍ଗିରା),Mizar(ଵଶିଷ୍ଟ), ଓ Alkaid(ମରିଚି) । 

(ଵି:ଦ୍ର— ଏହି ଚିତ୍ରରୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ଜଣାପଡ଼ୁଛି ଯେ ରାଶିଗୁଡ଼ିକରେ ଥିଵା ତାରକାଗୁଡି଼କ ପରସ୍ପରଠାରୁ ବହୁତ ଦୂରରେ ଅଵସ୍ଥିତ ଅଛନ୍ତି)

ଏହି ସାତଗୋଟି ତାରକା ମଧ୍ୟରେ Dubhe(କ୍ରତୁ) ଆମଠାରୁ ୧୨୩ ଆଲୋକଵର୍ଷ ଦୂରରେ ଥିଲା ବେଳେ Merak(ପୁଲହ) ତାରକା ୭୯ ଆଲୋକଵର୍ଷ ଦୂରରେ ଅଵସ୍ଥିତ । ସେହିପରି Phecda(ପୁଲସ୍ତ୍ୟ) ଆମଠାରୁ ୮୩.୨ରୁ ୯୦ ଆଲୋକଵର୍ଷ ଆଲୋକଵର୍ଷ,Megrez(ଅତ୍ରି) ୬୩ରୁ ୮୦.୫ ଆଲୋକଵର୍ଷ,Alioth(ଅଙ୍ଗିରା) ୬୮ରୁ  ୮୨.୬ ଆଲୋକଵର୍ଷ , Mizar(ଵଶିଷ୍ଟ) ୮୩ରୁ ୮୮ ଆଲୋକଵର୍ଷ ଏଵଂ Alkaid(ମରିଚି)
୧୦୩.୯ରୁ ୨୧୦ ଆଲୋକଵର୍ଷ ଦୂରରେ ଅଵସ୍ଥିତ । ଅଵଶ୍ୟ ପୁଲହ, ପୁଲସ୍ତ୍ୟ ,ଅତ୍ରି,ଅଙ୍ଗିରା , ଵଶିଷ୍ଠ ଓ ଅରୁନ୍ଧତୀ ନକ୍ଷତ୍ର ମଧ୍ୟରେ ଦୂରତା ଅପେକ୍ଷାକୃତ ଅଳ୍ପ ଏଵଂ ଏମାନେ ଏକ ଦିଗରେ ଗତି କରୁଛନ୍ତି କିନ୍ତୁ କ୍ରତୁ ଓ ମରିଚି ନକ୍ଷତ୍ର ଏମାନଙ୍କର ଵିପରୀତ ଦିଗକୁ ଗତି କରୁଛନ୍ତି ଏଵଂ ଅପେକ୍ଷାକୃତ ଦୂରରେ ଅଵସ୍ଥିତ । 



ପ୍ରତ୍ୟେକ ତାରକାର ନିଜସ୍ଵ ଗତି,ଆକାର, ଓ ପରିକ୍ରମଣ ଦିଗ ତଥା ପଥ ରହିଛି । ଆମ ତାରକା ସୂର୍ଯ୍ୟ ମଧ୍ୟ ୮୨୮,୦୦୦ କିମି ପ୍ରତି ଘଣ୍ଟା ବେଗରେ ଆମର ନିହାରିକା ଆକାଶଗଙ୍ଗା ମଧ୍ୟରେ କିନ୍ଦ୍ରି ବୁଲୁଛି ଏଵଂ ଆମ ସୂର୍ଯ୍ୟକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଆକାଶଗଙ୍ଗାରେ ଭେରାଏ ବୁଲି ଆସିଵାକୁ ୨୩୦ ନିୟୁତ ଵର୍ଷ ସମୟ ଲାଗିଯାଏ । ନିଜର‌ ସୃଷ୍ଟି ସମୟ ୪.୫ ଅର୍ବୁଦ ଵର୍ଷଠାରୁ ଏଯାଵତ୍ ଆମ ସୂର୍ଯ୍ୟ ମାତ୍ର ୨୦ ଥର ହିଁ ଆକାଶଗଙ୍ଗାର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିକ୍ରମା କରିଅଛି ।‌ 

ତେଣୁ ଗୋଟିଏ ରାଶିରେ ଥିଵା ତାରକାଗୁଡି଼କର ମହାକାଶରେ ଗତିର ବେଗ ଓ ଦିଗ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ହୋଇଥିଵାରୁ ଆଜି ଆମେ ଯେଉଁ ରାଶିକୁ ଯେମିତି ଦେଖୁଛନ୍ତି ଭଵିଷ୍ୟତରେ ତାହା ଆଉ ସେଭଳି ଦେଖାଯିଵ ନାହିଁ । ଏଇ ଯେମିତି ଆଜିଠାରୁ ୯୮୦୦୦ ଵର୍ଷ ପରେ ସପ୍ତର୍ଷିମଣ୍ଡଳ ଆଉ ପ୍ରଶ୍ନଚିହ୍ନ ❓ ଭଳି ଦେଖାନଯାଇ ରୋଷେଇ ଘରର ଛୁରୀ 🔪 ଭଳି ଦେଖାଯାଉଥିଵ । ଏହାର କାରଣ ହେଉଛି ମହାକାଶରେ Dubhe(କ୍ରତୁ) ଓ Alkaid(ମରିଚି) ଗୋଟିଏ ଦିଗରେ ଗତି କରୁଥିଵା ବେଳେ ବାକି ପାଞ୍ଚୋଟି ତାରକା ଏହାର ଵିପରୀତ ଦିଗରେ ଗତି କରୁଅଛନ୍ତି(ଵିଡିଓ ଦ୍ରଷ୍ଟଵ୍ୟ)। 

(ଵି:ଦ୍ର — ଚିତ୍ରରେ ଏକ ଲକ୍ଷ ଵର୍ଷ ପୂର୍ଵର ଏଵଂ ଏକ ଲକ୍ଷ ଵର୍ଷ ପରଵର୍ତ୍ତୀ ସମୟକାଳର ସପ୍ତର୍ଷିମଣ୍ଡଳ ପୃଥିଵୀ ପୃଷ୍ଠରୁ କେମିତି ଦେଖାଯାଉଥିଲା, କେମିତି ଦେଖାଯାଉଛି ଏଵଂ ଆଗକୁ କେମିତି ଦେଖାଯିଵ ତାହା ଦର୍ଶାଯାଇଛି)

 ପୂର୍ଵକାଳରେ ଆମ୍ଭ ପୂର୍ଵଜମାନେ 2D ଦୃଶ୍ୟ ଜନିତ ଅପ୍ଟିକାଲ ଭ୍ରମ ଯୋଗୁଁ ପରସ୍ପରଠାରୁ ବହୁତ ଦୂରରେ ଅଵସ୍ଥିତ କେତେକ ନକ୍ଷତ୍ରକୁ ନିଜ ଇଚ୍ଛାରେ ଯୋଡ଼ି ରାଶି ସବୁର କଳ୍ପନା କରିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଆଧୁନିକ ଯୁଗରେ ଆମେ ଜାଣିପାରିଛନ୍ତି ଯେ ସେସବୁ ନକ୍ଷତ୍ରଗୁଡି଼କ ପରସ୍ପରଠାରୁ ଅନ୍ତତଃ କୋଡ଼ିଏରୁ ଶହେ ଆଲୋକଵର୍ଷ ଦୂରରେ ଅଵସ୍ଥିତ ଅଛନ୍ତି । 
ଗୋଟିଏ ରାଶିରେ ଥିଵା ତାରକାଗୁଡି଼କର ଵୟସ,ଆକାର ଓ ଦୂରତା ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଏଵଂ ସେମାନେ ସମାନ ଷ୍ଟାର ସିଷ୍ଟମରେ ମଧ୍ୟ ଅଵସ୍ଥିତ ନଥାନ୍ତି । ପ୍ରକୃତରେ ରାଶି ଦ୍ଵାରା ତାରକାଗୁଡ଼ିକୁ ଶ୍ରେଣୀଭୁକ୍ତ କରିଵା ପ୍ରଣାଳୀ ଏକ ମାନଵୀୟ ଉଦ୍ଭାଵନ ଅଟେ । ରାତ୍ରିକାଳର ଆକାଶରେ ସେମାନଙ୍କୁ ଉଣ୍ଡିପାଇଵା ଓ ଚିହ୍ନିଵା ସହଜ କରିଵା ପାଇଁ ତତ୍କାଳୀନ ଜ୍ୟୋତିର୍ଵିଜ୍ଞାନୀମାନେ ରାଶି ଦ୍ଵାରା ନକ୍ଷତ୍ରଗୁଡି଼କର ଶ୍ରେଣୀ ଵିଭାଗ କରିଥିଲେ ‌। 


No comments:

Post a Comment

ଗୁନ୍ଦଲେଇ ହେଵାଠାରୁ ଗୁନ୍ଧୁରି କରିଵା ଯାଏଁ

ଜଣେ ସାଧାରଣ ଲୋକ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକର ଵ୍ୟୁତ୍ପତ୍ତି ଇତିହାସ ଜାଣିନଥାଏ ତେଣୁ ସେ ମନରେ ଅନେକ ଭ୍ରମ ଧାରଣା ପାଳେ । ସମ୍ବଲପୁରର ଶବ୍ଦ ଗୁନ୍ଦଲ(ଅପରିଷ୍କାର,ମଇଳା ତରଳ ପଦାର୍ଥ) ...