ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠରେ ଥିଵା ଏକ ଗର୍ତ୍ତର କାହାଣୀ

୨୫ ଜୁନ ୧୧୬୮ରେ ସବୁଦିନ ଭଳି ସେଦିନ ମଧ୍ୟ ଇଂଲଣ୍ଡର କେଣ୍ଟରବରୀ ନଗରରେ ପାଞ୍ଜଜଣ ଭିକ୍ଷୁକ ସନ୍ଧ୍ୟା ସମୟ ହେଵାରୁ ଵିଶ୍ରାମ ପାଇଁ ନିଜ ବସାକୁ ଲେଉଟୁଥାଆନ୍ତି । ଏତିକିବେଳେ ସେମାନେ ଆକାଶରେ ଏକ ଵିଚିତ୍ର ଘଟଣା ଦେଖି ଅଭିଭୂତ ହୋଇ ଯାଇଥିଲେ ! 

ସେମାନେ ରାତ୍ରିର ସେହି ଅନ୍ଧକାରରେ ଚନ୍ଦ୍ର ମଧ୍ୟରେ ଶିଙ୍ଘ ଭଳିଆ ଏକ ଆକୃତି ହୋଇଯାଇଥିଵାର ଦେଖିଵାକୁ ପାଇଲେ । ତାପରେ ଆଉ ଏକ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ଘଟଣା ଘଟିଲା । ସେହି ଶିଙ୍ଘକୁ ଵିଭକ୍ତ କରି ମଶାଲ ଭଳି କିଛି ଗୋଟିଏ ତହିଁର ଉପର ଆଡ଼କୁ ଚାଲିଗଲା ଏଵଂ ଅନ୍ଧ କଲା ଭଳି ଆଲୋକ ରଶ୍ମି ଉତ୍ପନ୍ନ ହେଲା । 

ସେହି ଭିକ୍ଷୁକମାନେ ପ୍ରକୃତରେ ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠରେ ଧୂମକେତୁ ବିସ୍ଫୋରଣର ଦୃଶ୍ୟକୁ ପୃଥିଵୀରୁ ଦେଖିଥିଲେ । ଏହି ଵିସ୍ଫୋରଣ ଯୋଗୁଁ ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠରେ ୨୦ କିମି ଗଭୀର ଗର୍ତ୍ତ ହୋଇଯାଇଥିଲା । ଏହି ଵିସ୍ଫୋରଣ ଏତେ ଭୟାଵହ ହୋଇଥିଲା ଯେ ଚନ୍ଦ୍ରଠାରୁ ୩୮୪୦୦୦ କିମି ଦୂରରେ ଅଵସ୍ଥିତ ପୃଥିଵୀରୁ ତାକୁ ଖାଲି ଆଖିରେ ଦେଖାଯାଇଥିଲା । 

ତତ୍କାଳୀନ ଇଂରେଜ ଐତିହାସିକ Gervasius Dorobornensis ଏହି କଥାକୁ ସେ ଏହିପରି ଲେଖିଥିଲେ “the upper horn [of the moon] split in two.From the midpoint of the division a flaming torch sprang up, spewing out, over a considerable distance, fire, hot coals and sparks. Meanwhile the body of the Moon which was below writhed, as it were in anxiety, and to put it in the words of those who reported it to me and saw it with their own eyes, the Moon throbbed like a wounded snake. Afterwards it resumed its proper state. This phenomenon was repeated a dozen times or more, the flame assuming various twisting shapes at random and then returning to normal. Then, after these transformations, the Moon from horn to horn, that is along its whole length, took on a blackish appearance”

୧୯୭୬ରେ ଭୂଵିଜ୍ଞାନୀ Jack B. Hartung ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠରେ ଏହି ଭଳି ଏକ ଗର୍ତ୍ତ ଉଣ୍ଡି ପାଇଥିଲେ ଏଵଂ ଏହାକୁ Gervasius Dorobornensisଙ୍କ ଲିଖିତ ଵିଵରଣୀ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠର ଗର୍ତ୍ତ ବୋଲି ପ୍ରାମାଣିକ ମତ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ । 

ଷୋହଳଶହ ଶତାବ୍ଦୀର ମହାନ ଵିଚାରକ Giordano Brunoଙ୍କ ସମ୍ମାନାର୍ଥେ ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠର ଏହି ଗର୍ତ୍ତର ନାମକରଣ ବ୍ରୁନୋ କ୍ରେଟର୍ କରାଯାଇଅଛି ‌।