ପାଚଣ ଵା ପାଞ୍ଚଣ ଏକ ଜାତୀୟ ଛାଟ । ଏହା ସାହାଯ୍ୟରେ ଗୋରୁଙ୍କୁ ଅଡ଼ାନ୍ତି । ନବେ ଦଶକରେ ଗୁରୁମାନେ ଅମାନିଆ ପିଲାଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ପାଞ୍ଚଣରେ ପ୍ରହାର କରୁଥିଲେ । ସେ ଯୁଗ ଅପସରି ଯାଇଛି । ଏ ଏକଵିଂଶ ଯୁଗରେ ଚାଟମାନେ ପାଞ୍ଚଣ ପାଇଗଲେ ଅଵଧାନମାନଙ୍କୁ ଵିଦ୍ୟାଳୟରେ ଗୋଡ଼ାଇ ଗୋଡ଼ାଇ ପିଟିବେ ସିନା ଅଵଧାନେ ତାଙ୍କ ଦିହରେ ଟିପ ସୁଦ୍ଧା ଲଗାଇ ପାରିବେ ନାହିଁ ।
ଏ ଯୁଗରେ ଗୋରୁଙ୍କୁ ବି ପାଞ୍ଚଣ ଧରି ଅଡ଼େଇଵାକୁ ଅନେକେ ଭୟ ପାଉଛନ୍ତି। କେଜାଣି କେହି ରକ୍ଷକ ବାଟରେ କୋଉଠି ଭେଟିଗଲେ ଓଲଟା ଗୋରୁ ଅଡ଼ାଉଥିଵା ପାଚଣଧାରୀକୁ ତାହାରି ପାଞ୍ଚଣରେ ପିଟି ପିଟି ସାବାଡ଼ କରିନଦଵ ବୋଲି କିଏ କହିପାରିଵ ?
ତେଣୁ ଇଏ ପାଚଣ ଵା ପାଞ୍ଚଣର ଯୁଗ ହେଇ ଆଉ ନାହିଁ । କିଛି ଵର୍ଷ ପରେ ହୁଏତ ଏ ଦରଵ ବି ଆମ ସମାଜରେ ନଥିଵ । ସେତେବେଳେ ଲୋକେ ପାଞ୍ଚଣ ବୋଲି କିଛି ଗୋଟାଏ ଥିଲା ତାହା ଜାଣିଵାକୁ ସଂଗ୍ରାହାଳୟରେ ଦେଖି ଆସିବେ ।
ତେବେ ଆଗେ ପାଚଣ ଵା ପାଞ୍ଚଣର ମହତ ଥିଲା । ପିଲାଏ ପାଞ୍ଚଣକୁ ଭୟ ମିଶ୍ରିତ ଭକ୍ତି କରୁଥିଲେ । ପାଞ୍ଚଣ ଦେଖିଲେ ଅନେକ ପିଲାଙ୍କ ଟିପେଇ ଓଦା ହୋଇ ଯାଉଥିଲା କାହାର କାହାର ତ ଡରରେ ଠିଆ ଠିଆ ଦୀର୍ଘଶଙ୍କା ହୋଇଯାଉଥିଲା ।
ଛାଟ,ବାଡ଼ି ଓ ପାଞ୍ଚଣ ମଧ୍ୟରେ କେତେକ ପ୍ରଭେଦ ରହିଛି । ଛାଟ ଓ ବାଡ଼ି ଯେକୌଣସି ଗଛର ପତଳା,ଲମ୍ବା ଓ ସଳଖ ଡାଳରେ କରାଯାଇପାରେ । କିନ୍ତୁ ପାଞ୍ଚଣ କେତେ ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ଶକ୍ତ କାଠଗଛଳ ପତଳା ଓ ଲମ୍ବା ଡାଳରେ କରାଯାଏ । ଛାଟ ଓ ବାଡ଼ିରେ ପିଟିଲା ବେଳେ ହୁଏତ ତାହା ଭାଙ୍ଗିଯାଇପାରେ କିନ୍ତୁ ପାଞ୍ଚଣ ସହଜରେ ଭାଙ୍ଗେ ନାହିଁ । ଛାଟ ଓ ବାଡ଼ି ଦିନେ ଦୁଇ ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ବଦଳେ କିନ୍ତୁ ପାଞ୍ଚଣ ଅନେକ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଲାଗେ ।
ଵ୍ୟଵହାରକାରୀ ଵ୍ୟକ୍ତି ଓ ଆଵଶ୍ୟକତାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ପାଞ୍ଚଣର ଆକାର ଓ ପ୍ରକାର ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ହୋଇଥାଏ । ଗୋରୁଙ୍କୁ ଅଡ଼ାଇଵା ପାଇଁ କେହି କେହି ଅପେକ୍ଷାକୃତ ମୋଟ ଓ ଲମ୍ବା ପାଞ୍ଚଣ ଵ୍ୟଵହାର କରିଥାନ୍ତି ।
ଏ ଶବ୍ଦ ପ୍ରାକୃତ ଭାଷାରେ ପଵଯଣ ଵା ପ୍ରଵଜଣ ରୂପ ଚଳୁଥିଲା ,ପାଲି ଭାଷାରେ ପାଚଣ ରୂପରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଚଳିତ ଥିଲା । ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାରେ ସେହିପରି ପ୍ରାଜନ ଶବ୍ଦ ସମାର୍ଥରେ ଚଳୁଥିଲା । ଅହମିଆର 'ପାଞ୍ଚନି ଓ ପାଚନ୍',ବଙ୍ଗାଳୀର 'ପାଁଚନ୍',ହିନ୍ଦୀର 'ପାଚନୀ',ପଞ୍ଜାବୀର 'ପରେନ ଓ ପରାଇଣ',ମରାଠୀର 'ପରାଣୀ ତଥା ଗୁଜରାଟୀର 'ପରାଣୋ' ଇତ୍ୟାଦି ଶବ୍ଦଗୁଡି଼କ ସଗୋତ୍ରୀୟ ତଥା ସମାର୍ଥବୋଧକ । ଏ ସମସ୍ତ ଶବ୍ଦ ପାଞ୍ଚଣ ଅର୍ଥରେ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଏ ।
ପ୍ର ଉପସର୍ଗରେ ଅଜ୍ ଧାତୁ ପ୍ରୟୋଗ ପୂର୍ଵକ ଅନ୍ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୁକ୍ତ ହୋଇ ପ୍ରାଜନ ଶବ୍ଦ ନିଷ୍ପନ୍ନ କରାଯାଇଛି । ପୂର୍ଣ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଭାଷାକୋଷ ଅନୁସାରେ ପ୍ରାଜନ ଶବ୍ଦର ଦୁଇଗୋଟି ଅର୍ଥ ହେଲା ପଶୁଚାଳନ ଦଣ୍ଡ ଵା ପାଞ୍ଚଣ ବାଡ଼ି ଓ ଅଡ଼ାଇଵା ।
ଆଜକୁ ପାଞ୍ଚଶହ ଵର୍ଷ ତଳେ ଗଞ୍ଜାମର ପ୍ରାଚୀନ କଵି କୃଷ୍ଣସିଂହ ତାଙ୍କ କୃଷ୍ଣ ମହାଭାରତରେ ଉଭୟ ପାଚଣ ଓ ପାଞ୍ଚଣ ଶବ୍ଦ ପ୍ରୟୋଗ କରିଛନ୍ତି ...
“ହସ୍ତେ ମାତ୍ର ପାଞ୍ଚଣ ବାଡ଼ି ଧରିଥିଲେ ଭୀଷ୍ମଙ୍କୁ ମାରିବାକୁ ଉଦ୍ଦେଶି ଧାଇଁଲେ ॥” (କୃଷ୍ଣସିଂହ, ମହାଭାରତ, ଆଦିପର୍ଵ)
×××××××××××
“ଅତି ଚଞ୍ଚଳ ତ ଅଟନ୍ତି ସେ ଘୋଡ଼ାଏ ପାଚଣ ବାଡ଼ି ବାଜନ୍ତେ ତ ତାଙ୍କ କାୟେ ॥” (କୃଷ୍ଣସିଂହ. ମହାଭାରତ. ଦ୍ରୋଣପର୍ଵ)
ଓ
“ଵେଦ ପଢ଼ି ଦ୍ୱିଜେ ଲଙ୍ଗଳ କଣ୍ଟି ଧରି
ବଳଦ ବାହିଲେ ପାଚଣ ବାଡ଼ି ଧରି।” (କୃଷ୍ଣସିଂହ, ମହାଭାରତ, ଶାନ୍ତିପର୍ଵ)
ଓଡ଼ିଶାର ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହି ଶକ୍ତ ଛାଟକୁ ପାଚଣ,ପାଞ୍ଚଣ,ପାଚନ,ପାଁଚନ୍ ଇତ୍ୟାଦି କୁହାଯାଏ । ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ ଯେ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ଗୋରୁ ଅଡ଼ାଇଵା ପାଇଁ ଵ୍ୟଵହୃତ ବାଡ଼ିକୁ Goad କୁହନ୍ତି ।
ସାରା ଓଡ଼ିଶାରେ ଅଞ୍ଚଳ ଭେଦରେ ଓ ଆକାର ପ୍ରକାର ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଯଷ୍ଟିଗୁଡ଼ିକର ନାନା ନାମ ଚଳୁଅଛି ଯଥା :- ଟିମ୍ପଣି,ପହିଆ,ବାଡ଼ି,ଠେଙ୍ଗିଣି,ଗେଡ଼ା,ଛଡ଼ ଵା ଛଡ଼ି,ବେତ,ଡାଙ୍ଗ,ଦଣ୍ଡା(ଡଣ୍ଡା),ନଉଡ଼ି,
ନଳ ଓ ନାଦି ଇତ୍ୟାଦି ଇତ୍ୟାଦି...
ଅନେକ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ଆଉ ଲୋକେ ଗାଈ ଗୋରୁ କରୁନାହାନ୍ତି କି ବଳଦ ଦ୍ଵାରା ଚାଷ ହେଉନାହିଁ । ଆଜିକାଲି ବଳଦ ଓ ଶଗଡ଼ର ସ୍ଥାନ ଟ୍ରାକ୍ଟର ନେଇ ଯାଇଛି ଫଳତଃ କୃଷକକୁ ଆଉ ପାଞ୍ଚଣ ଲୋଡ଼ା ପଡ଼ୁନାହିଁ । ଵିଦ୍ୟାଳୟରେ ମଧ୍ୟ ପିଲାଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷକ ଦ୍ଵାରା ବେତ୍ରାଘାତ କରାଯିଵା ପ୍ରଥା ଉଠାଇ ଦିଆଯାଇଛି ଫଳରେ ସେଠାରେ ମଧ୍ୟ ପାଞ୍ଚଣ,ଛାଟ ଓ ବେତ ଆଦି ଲୋଡ଼ା ପଡୁ଼ନାହିଁ । ତେଣୁ ଏକଦା କୃଷକ ଓ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀଵନର ଏକ ଅତ୍ୟାଵଶ୍ୟକ ଵସ୍ତୁ ଥିଵା ପାଞ୍ଚଣ ,ଛାଟ ଆଦି ଆଜି ଅଲୋଡ଼ା ହୋଇଯାଇଛି କହିଲେ ଭୁଲ୍ ହେଵ ନାହିଁ ।
No comments:
Post a Comment