ଭାଗଵତ ଶବ୍ଦର ପ୍ରକୃତ ଅର୍ଥ କ'ଣ ?

ସବୁ ଵର୍ଷ ଭାଦ୍ରଵ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ତିଥିରେ ଶ୍ରୀମଦ୍ ଭାଗଵତ ଜନ୍ମ ଉପଲକ୍ଷେ କିଛି ଲୋକ

ଭାଗଵତର ଅର୍ଥ କରିଵାକୁ ଯାଇ ପ୍ରଚାର କରନ୍ତି...

ଭା : 'ଭା' ର ଅର୍ଥ "ଭାଵ"

ଗ : 'ଗ' ର ଅର୍ଥ " ଜ୍ଞାନ "

ବ: 'ବ' ର ଅର୍ଥ " ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ

ତ: 'ତ' ର ଅର୍ଥ " ତତ୍ତ୍ବ

କିନ୍ତୁ ଭଗଵାନ ଶିଵଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ପ୍ରଦତ୍ତ ନିରୁକ୍ତଶାସ୍ତ୍ର ଜ୍ଞାନ ଅନୁସାରେ... 

"ଭଗଵତ୍+ଅଣ୍(ଅ) = ଭାଗଵତ"

କଥାଵାଚକମାନେ ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦର ଅନେକ ପ୍ରକାରେ ଭାଵଗତ ଵ୍ୟାଖ୍ୟା କରିଥାନ୍ତି । ଭାଗଵତ ଶବ୍ଦ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ସେହି କାର୍ଯ୍ୟଟି କରିଛନ୍ତି । ଭାଵ ଶବ୍ଦରୁ ଭା,ଜ୍ଞାନ ଶବ୍ଦରୁ ଗ, ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଶବ୍ଦରୁ ବ ଏଵଂ ତତ୍ତ୍ଵ ଶବ୍ଦରୁ ତ କୁ ନେଇ ମନ ଇଚ୍ଛା ଭାଗଵତ ଶବ୍ଦର ଗୋଟିଏ ଵ୍ୟାଖ୍ୟା କରି ଦିଆଗଲା କିନ୍ତୁ ପ୍ରକୃତରେ କ'ଣ ଭା,ଗ,ଵ/ବ ,ତ ଆଦିର ଅର୍ଥ ଯଥାକ୍ରମେ ଭାଵ,ଜ୍ଞାନ, ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଓ ତତ୍ତ୍ଵ କି ?

ଭାଗଵତ ଗୋଟିଏ ସଂସ୍କୃତ ଶବ୍ଦ ତେଣୁ ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାରେ ଭା,ଗ,ଵ/ବ,ତ ଶବ୍ଦଗୁଡି଼କର ଅର୍ଥ କ'ଣ ତାହା ଜାଣିଵାକୁ ହେଵ ...

ଭା :- 'ଭା' ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ଭାଵ ବୋଲି କୌଣସି ଅଭିଧାନରେ ନାହିଁ ଵରଂ ଦିପ୍ତୀ,ପ୍ରଭା,କିରଣ ଓ ଶୋଭା ଉଲ୍ଲେଖ ଅଛି

ଗ:- ଗ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ଜ୍ଞାନ ନୁହେଁ । ଗ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ଗଣେଶ,ଗଗନ,ଗନ୍ଧର୍ଵ,ଗାନ,ସଂଗୀତ,ସୁମେରୁ,ସ୍ଵର୍ଗ,ଗୁରୁ ଓ ଗାୟକ ଅଟେ । 

ବ:- 'ବ' ଓ 'ଵ' ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ବରୁଣ,ସିନ୍ଧୁ ଵା ସମୁଦ୍ର,ମାଠିଆ, ଅଧ୍ୟଵସାୟ,ଜଳ,ଵାୟୁ,ଯୋନୀ,ବନ୍ଧନ,ବଅ(ତନ୍ତର ସୂତ୍ର ନିର୍ମିତ ଯେଉଁ ପାନିଆ ମଧ୍ୟ ଦେଇ ଟାଣୀ ସୂତା ଯାଇଥାଏ) ଓ ବଖିଆ ସିଲେଇ ଵା ଢାଗା ଗଳା ଅଟେ । କୌଣସି ସଂସ୍କୃତ ଅଭିଧାନରେ 'ବ' ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଲେଖା ହୋଇନାହିଁ । 

ସେହିପରି 'ତ' ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ତତ୍ତ୍ୱ ତ ଆଦୌ ନୁହେଁ ଵରଂ 'ତ' ଶବ୍ଦକୁ ଚୋର,ଵୃକ୍ଷ,ଅମୃତ,ପୁଣ୍ୟ,କ୍ରୋଡ଼,ମ୍ଳେଚ୍ଛ,ପୁଚ୍ଛ,ଭ୍ରୂଣ,ଗର୍ଭ,ରତ୍ନ,ଶଠ ବ୍ଯକ୍ତି ଓ ତରଣ ଵା ପାରି ହେଵା ଆଦି ଅର୍ଥରେ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଏ । 

ଭଗଵାନଙ୍କୁ ଭଗଵତ୍ କୁହାଯାଏ ଏଵଂ ଭଗଵାନଙ୍କ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଵ୍ୟକ୍ତି ଓ ଵସ୍ତୁକୁ ଭାଗଵତ କୁହାଯାଇଥାଏ । 

ଭଗଵାନଙ୍କ ଠାରେ ଭକ୍ତିଯୁକ୍ତ ଭକ୍ତ,ଧାର୍ମିକ,ଵିଷ୍ଣୁଭକ୍ତ,ଈଶ୍ୱରପ୍ରେମିକ,ଭାଗଵତମତାଵଲମ୍ବୀ ଦାର୍ଶନିକ ଏଵଂ ଭଗଵାନଙ୍କ (ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ) ଲୀଳା, ମାହାତ୍ମ୍ୟ ଓ ଭକ୍ତି ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଵ୍ୟାସଙ୍କଦ୍ୱାରା ପ୍ରଣୀତ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ସଂସ୍କୃତ ପଦ୍ଯ ଗ୍ରନ୍ଥକୁ ଭାଗଵତ କୁହାଯାଇଥାଏ ।

ମୂଳ ସଂସ୍କୃତ ଶ୍ରୀମଦ୍ଭାଗଵଦ୍ ଗ୍ରନ୍ଥକୁ ଅଵଲମ୍ବନ କରି ପ୍ରାଚୀନ ଓ ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଆ କଵିମାନେ ପଦ୍ଯରେ ଭାଗଵତ ରଚନା କରି ଅଛନ୍ତି। ତହିଁ ମଧ୍ୟରେ ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସଙ୍କ ଭାଗଵତ ପ୍ରଧାନ। ହିନ୍ଦୁଙ୍କ ଧର୍ମଗ୍ରନ୍ଥମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଗଵତ ପ୍ରତି ଲୋକ ସାଧାରଣଙ୍କର ଖୁବ୍ ଆଦର ଦେଖାଯାଏ। ଆଗେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ଓଡ଼ିଆ ହିନ୍ଦୁ ଗୃହସ୍ଥ ଆପଣା ଘରେ ଗୋଟିଏ ଗାଦି କରି ସେଥିରେ ଭାଗଵତ ଗ୍ରନ୍ଥ ରଖି ତାକୁ ପୂଜା କରୁଥିଲେ ଏଵଂ ଉକ୍ତ ଗାଦିରେ ଅନ୍ଯ ଗ୍ରନ୍ଥମାନ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାହାକୁ 'ଭାଗବତ ଗାଦି' ବୋଲାଯାଉଥିଲା। ଆଜିକାଲି ମଧ୍ୟ ଅନେକଙ୍କ ଗୃହରେ ଭାଗଵତଗାଦି ରହିଛି । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଵିଶିଷ୍ଟ ଓଡ଼ିଆ ଗ୍ରାମରେ ମଧ୍ୟ ଗୋଟିଏ ସାଧାରଣ ଗୃହରେ 'ଭାଗଵତ ଗାଦି' ରଖାଯାଇ ପୂଜା କରାଯାଏ। ସେ ଘରକୁ ଭାଗଵତ ଘର,ଭାଗଵତ ଟୁଙ୍ଗୀ ଓ ଭଗତଘର କୁହାଯାଏ । ନବେ ଦଶକ ପୂର୍ଵୁରୁ ଓଡ଼ିଶାର ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ 'ଭାଗଵତ ଘର' ପ୍ରତି ଵିଶେଷ ଆଦର ଥିଲା । ସେଠାରେ ସନ୍ଧ୍ୟାବେଳେ କୀର୍ତ୍ତନ ଭଜନାଦି ଗାୟନ ସହିତ ଭାଗଵତ ବୋଲାଯାଉଥିଲା ଏଵଂ ଗ୍ରାମର ଲୋକେ, ଵିଶେଷ କରି ବୁଢ଼ାମାନେ, ଭାଗଵତ ଶୁଣିଵାକୁ ସେଠାରେ ରୁଣ୍ଡ ହେଉଥିଲେ । ଆଜିକାଲି ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ କେତେକ ଭାଗଵତଘର ମଦ୍ୟପ ଯୁଆଡ଼ି ଯୁଵକମାନଙ୍କ ଚରାଭୂମି ପାଲଟିଲାଣି । କିଛି ଗ୍ରାମର ଭାଗଵତଘରେ ଟିଵି ଲଗାଇ କ୍ରିକେଟ୍ ଖେଳ ତଥା ଓଡ଼ିଆ ହିନ୍ଦୀ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଦେଖାଯାଉଛି । ଆଉ ଭାଗଵତ ଘର ଆଦୌ ଭାଗଵତ ଘର ହୋଇ ରହି ନାହିଁ । ଭାଗଵତ ନିୟମିତ ଛାଡ଼ନ୍ତୁ ସାପ୍ତାହିକ କି ମାସିକ ପାଠ କରାଯାଉନାହିଁ । ତେବେ ଓଡ଼ିଶାରେ ଅନେକ ଗ୍ରାମରେ ଆଜି ବି ଏମିତି ବହୁତ ଭାଗଵତ ଘର ରହିଛି ଯେଉଁଠାରେ ଭାଗଵତ ଗାଦିରେ ଥିଵା ଭାଗବତ ଗ୍ରନ୍ଥକୁ ଦେବତା ଜ୍ଞାନରେ 'ଭାଗବତ ଗୋସାଇଁ' ବୋଲାଯାଉଛି ।

ଯୁଗ ଥିଲା ଗ୍ରାମରେ ମାରୀଭୟ ଆଦି ଉପସ୍ଥିତ ହେଲେ ଲୋକେ 'ସପ୍ତାହ ଭାଗଵତ' ବସାଉଥିଲେ, ଅର୍ଥାତ୍ ଅହୋରାତ୍ର ସାତ ଦିନ ପାଳି କରି ଭାଗଵତ ବୋଲୁଥିଲେ ଏଵଂ ଶେଷ ଦିନ 'ଭାଗଵତ ଗୋସାଇଁ'ଙ୍କୁ ନାନା ପ୍ରକାର ସାମଗ୍ରୀ ମହା ସମାରୋହରେ ଭୋଗ ଲଗାଇ ଲୋକସାଧାରଣଙ୍କୁ ବାଣ୍ଟି ଦେଉଥିଲେ । ଭାଗଵତ ଗ୍ରନ୍ଥ ପାଠର ସମାପ୍ତିକୁ ଭାଗଵତ ବଢ଼ା ବୋଲାଯାଉଥିଲା । ଚୈତ୍ର ପୂର୍ଣ୍ଣିମୀ ରାତ୍ରିରେ ନାନା ସ୍ଥାନରୁ ଭାଗଵତ ଗାଦିମାନ ଵିମାନମାନଙ୍କରେ ଅଣା ଯାଇ ସ୍ଥାନେ ସ୍ଥାନେ ଭାଗଵତ ମେଳନ ଉତ୍ସଵ କରାଯାଉଥିଲା । 

ଆଜି ମୋବାଇଲ ଯୁଗରେ ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ଭୁଲ୍ ତଥ୍ୟ ପ୍ରେରଣ ସହ ଭାଗଵତ୍ ଜନ୍ମର ଶୁଭେଚ୍ଛା ଓ ଶୁଭକାମନା ତ ଅନେକେ ଦେଉଛନ୍ତି କିନ୍ତୁ ଭାଗଵତ ଘରେ ଆଉ ଆଗ ଭଳି ଭାଗଵତ ପଢ଼ା ଯାଉନାହିଁ କି ଭାଗଵତ ପାଇଁ ପୂର୍ଵ ଭଳି ଆଗ୍ରହ ନାହିଁ ।‌