ବଡ଼ ବଡ଼ ଦୃମ ତଥା ଛୋଟ ଛୋଟ ଗଛକୁ ତ ପାଦପ କୁହାଯାଏ ତେବେ କଣ୍ ଲତିକା ମାନଙ୍କୁ ବି ପାଦପ କହିହେବ କି ? କଣ୍ ଲତିକା ମାନଙ୍କୁ ପାଦପ କହିବା ଵୈୟାକରଣିକ ଓ ନୈରୁକ୍ତିଗତ ନିୟମାନୁସାରେ ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତ ଅଟେ ?
ଏହାର ଉତ୍ତର ପାଦପ ଶବ୍ଦର ନୈରୁକ୍ତି ଵ୍ୟାଖ୍ୟା ରେ ଲୁଚିରହିଛି....
ଭାରତୀୟ ଶବ୍ଦ ପାଦପ ର ନୈରୁକ୍ତି→
ପାଦ+ପା ଧାତୁ+କର୍ତ୍ତୁ.ଅ=ପାଦପ
~ପାଦ=ପଥ୍/ପଦ୍ ଧାତୁ(ଗମନ କରିବା)+କରଣ. ଅ
~ପା ଧାତୁ=ପାନ କରିବା,
★ପାଦ ଶବ୍ଦର ଅନେକ ଅର୍ଥ ରହିଛି
ଯେମିତିକି ଉଦାହରାଣାର୍ଥ――
―୧.ଚରଣ ଵା ଗୋଡ଼
―୨.ତଳିପା
―୩.ବୃକ୍ଷର ମୂଳ ଵା ଚେର
―୪.ପାହୁଣ୍ଡ-step
―୫.କିରଣ
―୬.ପର୍ଵତର ମୂଳ ଦେଶ
―୭.କୌଣସି ଵସ୍ତୁର ମୂଳ ଦେଶ
―୮.ଚତୁର୍ଥାଂଶ
―୯.ପାହାଚ
―୧୦.ଚାରିଧାଡି଼ଆ ଶ୍ଲୋକର ଏକଧାଡି଼
ଏଠାରେ ତୃତୀୟ *ଚେର* ଅର୍ଥରେ
ପାଦ ଶବ୍ଦଟି ପା ଧାତୁ ସହ ସଂଯୁକ୍ତ କରାଯାଇ ପାଦପ ଶବ୍ଦର ନୈରୁକ୍ତିଗତ ଵ୍ୟାଖ୍ୟା ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରିଛି ।
“ପାଦେନ ମୂଳେନ ପିବତି ରସାନିତି”
ଅର୍ଥାତ୍
ପାଦର ମୂଳ ଵା ଚେର ଦ୍ଵାରା ଯେଉଁ ପ୍ରାଣୀ ତା’ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ଜୀଵନଦାୟକ ରସ ପାନ କରି ଜୀଵିତ ରହେ ସେ ପାଦପ ....
ଲତା ଓ ଲତିକା ମାନେ ମଧ୍ଯ ଚେର ଦ୍ଵାରା ହିଁ ରସପାନ କରି ଜୀଵନଧାରଣ କରନ୍ତି ତେଣୁ ତାହାକୁ ମଧ୍ଯ ପାଦପ କୁହାଯାଇପାରେ ।
ତେବେ ଲତା ଶବ୍ଦଟି ଏହି ପ୍ରକାରର ପାଦପ ମାନଙ୍କର ଚର୍ତୁପାର୍ଶ୍ଵରେ ବେଢିବା ଗୁଣ ହେତୁରୁ ଏହାକୁ ଲତ୍ ଧାତୁରୁ ନିଷ୍ପନ୍ନ କରି
ନୈରୁକ୍ତି ଵ୍ୟାଖ୍ୟା କରାଯାଇଛି
→ଲତ୍ ଧାତୁ(ବେଷ୍ଟନ କରିବା,ଆଘାତ କରିବା[ନାତ])+କର୍ତ୍ତୁ.ଅ.+ସ୍ତ୍ରୀ.ଆ=ଲତା
No comments:
Post a Comment