ସଂସାରର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଭୟ କ'ଣ ?

ମଣିଷ ନିଜର ରକ୍ଷା ହେତୁକ ମୁଖ୍ୟତଃ ଦୃଷ୍ଟିଶକ୍ତି ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ । ଯେହେତୁ ଆଲୋକର ଅନୁପସ୍ଥିତି ଯୋଗୁଁ ଆମର ଦେଖିଵାର କ୍ଷମତା ଚାଲିଯାଏ, ତେଣୁ ଅନ୍ଧକାର ପ୍ରତି ଭୟ ଆମ ମନୁଷ୍ୟମାନଙ୍କର ଡିଏନଏରେ ପିଢ଼ି ପିଢ଼ି ଧରି ରହିଛି ଏଵଂ ଆଗକୁ ମଧ୍ୟ ରହିଥିଵ । ଅତୀତରେ, ଵନ୍ୟଜନ୍ତୁମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବାସ କରୁଥିଵା ମଣିଷମାନଙ୍କ ପାଇଁ ରାତ୍ରୀର ଅନ୍ଧକାର ସବୁଠାରୁ ଭୟଙ୍କର ଅନୁଭୂତି ଥିଲା, ସେଯୁଗର ମନୁଷ୍ୟମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଚାରିପାଖରେ ନରଭକ୍ଷକ ଜୀଵମାନଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତିକୁ ଜାଣିପାରୁନଥିଲେ ଏଵଂ ଜୀଵନ ଯିଵା ଭୟରେ ଆତଙ୍କିତ ହେଉଥିଲେ । ଏହି କାରଣରୁ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ପିଢି଼ି ବିତିଯିଵା ପରେ ମଧ୍ୟ ପୃଥିଵୀର ପ୍ରତ୍ୟେକ ମନୁଷ୍ୟର ଡିଏନଏରେ ଅନ୍ଧାରକୁ ନେଇ କିଛି ଭୟ ନିଶ୍ଚୟ ରହିଛି । 

ଭୟ , ମାନଵ ଜୀଵନ ସଞ୍ଚାଳକ ତତ୍ତ୍ଵ । ସମସ୍ତେ କୌଣସି ନା କୌଣସି ଵସ୍ତୁ ଵା ଵିଷୟକୁ ନେଇ ଭୟ କରନ୍ତି, ଯେପରିକି ଅନ୍ଧକାର, ଭୟଙ୍କର ଶବ୍ଦ ଇତ୍ୟାଦି ... 

କିନ୍ତୁ ଅନ୍ଧକାର ଜଣେ ଅନ୍ଧକୁ ଭୟଭୀତ କରିପାରିଵ ନାହିଁ ସେହିଭଳି ଭୟଙ୍କର ଶବ୍ଦ ଏକ ଵଧିର ଵ୍ୟକ୍ତି ମନରେ ମଧ୍ୟ ଭୟ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ ନାହିଁ । ସିଂହ ଏକ ପାଗଳକୁ ଆଦୌ ଭୟଭୀତ କରିପାରେ ନାହିଁ ।  

 

ତେବେ ଏହି ଜଗତରେ ଏପରି କୌଣସି ଭୟ ଅଛି କି ଯାହା ସଂସାରର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଵ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ସମାନ ଭାବରେ ଭୟଭୀତ କରିପାରେ ? 

ଆସନ୍ତୁ ଆଜି ଭୟର ଭୟଙ୍କରୀ ଜଗତକୁ କିଛି କ୍ଷଣ ପାଇଁ ବୁଲି ଆସିଵା ! 

 

ଭୟ କ’ଣ ? ଯଦି ଦେଖାଯାଏ, ମୃତ୍ୟୁର ପ୍ରତ୍ୟେକ ସମ୍ଭାଵନା /ଆଶଙ୍କା ଜୀଵ ମନରେ ଭୟ ସଞ୍ଜାର କରିଥାଏ । ଆପଣ ସିଂହକୁ ଭୟ କରୁଛନ୍ତି କାରଣ ଆପଣଙ୍କ ମସ୍ତିଷ୍କ ଜାଣେ ଯେ ସିଂହ ଆପଣଙ୍କଠାରୁ ଅଧିକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଏଵଂ ସେ ଆପଣଙ୍କୁ ସହଜରେ ମାରିପାରେ। ଆପଣ ଵିକୃତ ମୁଖ ଜୀଵ, ଅଦ୍ଭୁତ ସ୍ୱରକୁ ଭୟ କରନ୍ତି କାରଣ ଅନିଶ୍ଚିତତା ଆପଣଙ୍କର "Pattern Loving"ମନକୁ ଅସହଜ ଅଶାନ୍ତ କରିଦିଏ । ମସ୍ତିଷ୍କରେ "ଏମିଗଡଲା(amygdala)" ନାମକ ଏକ ଗ୍ରନ୍ଥି ଆମର ଭୟକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିଥାଏ ଏଵଂ କୌଣସି ଵିପଦର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଲେ ଆମ ଭିତରେ ଭୟ ସଞ୍ଚାର କରି ଆମକୁ “ସଂଘର୍ଷ କିମ୍ବା ପଳାୟନ” ହେତୁ ସଚେତନ ଓ ପ୍ରେରିତ କରିଥାଏ । 

ଆପଣଙ୍କ ମନକୁ କୃତ୍ରିମ ରୂପେ ମଧ୍ୟ ଭୟଭୀତ କରାଯାଇପାରେ । ଧରାଯାଉ ଆପଣଙ୍କୁ ଦଶଗୋଟି ଚିତ୍ର ଦେଖାଗଲା ଏଵଂ ସେଥିରେ ଗୋଟାଏ କଣ୍ଢେଇର ଚିତ୍ର ମଧ୍ୟ ରଖାଗଲା । ତେବେ ଯେବେ ଯେବେ ଆପଣଙ୍କୁ କଣ୍ଢେଇର ଚିତ୍ର ଦେଖାଯାଉଥିଵ ଏଣେ ବିଜୁଳି ଦ୍ଵାରା ଆଘାତ ମଧ୍ୟ ଦିଆଯାଉଥିଵ । ଏଭଳି ଅନେକ ଥର କରାଗଲେ ଆପଣଙ୍କ ମସ୍ତିଷ୍କ ଏହି ନିଦର୍ଶ(pattern)କୁ ଶିଖି ଆପଣଙ୍କ ମନରେ କଣ୍ଢେଇ ପ୍ରତି ଭୟ ଵିକସିତ କରିଦେଵ । ଏହା ଅନେକ ପ୍ରୟୋଗ ଦ୍ଵାରା ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇସାରିଛି । ଏମନ୍ତକି ଏକଥା ଆମ ଦେଶର ଲୋକକଥା ମଧ୍ୟରେ ବି ପରୋକ୍ଷରେ କଥିତ ହୋଇଛି ‌ । ଉକ୍ତ ଲୋକକଥା ଅନୁସାରେ ଜଣେ ରାଜା ଦେଶରେ ଘୋଷଣା କରିଦେଲେ ଯେ ଯିଏ ମୋ ଛେଳିକୁ ଚରେଇଵାକୁ ନେଇ ଖୁଆଇ ପିଆଇ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ କରିଦେଵ ତାକୁ ମୁଁ ଅନେକ ସ୍ଵର୍ଣ୍ଣମୁଦ୍ରା ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରିବି ‌ । ଅନେକ ଲୋକ ଚେଷ୍ଟା କରି ଏଥିରେ ଵିଫଳ ହେଲେ କାରଣ ଚରାଇ କରି ଫେରିଵା ପରେ ରାଜା ଛେଳିକୁ ଘାସ ପତ୍ର ଦେଲେ ସେ ତାକୁ ଖାଇଦେଉଥିଲା । ତହୁଁ ଜଣେ ଲୋକ ଗୋଟିଏ ଦିନ ରାଜାଙ୍କ ଛେଳିକୁ ନେଇ ଚରାଇଵାକୁ ଗଲା ଏଵଂ ଛେଳି ଯେବେ ଯେବେ କୌଣସି ଡାଳପତ୍ର କି ଘାସକୁ ଖାଇଵାକୁ ମୁହଁ ବଢ଼ାଇଲା ସେ ତାକୁ ବାଡ଼ିରେ ପ୍ରହାର କଲା । ଏହିପରି ଦିନଯାକ ମାଡ଼ ଖାଇ ଖାଇ ଵିଚାରୀ ଛେଳିଟି ଭୀଷଣ ଭାବରେ ଡରିଗଲା । ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ଫେରିଵାରୁ ରାଜା ଯେତେବେଳେ ଛେଳି ଆଗରେ ଘାସ କି ଗଛପତ୍ର ଦେଖାଇଲେ ସେ ଭୟରେ ତାକୁ ଛୁଇଁଲା ନାହିଁ । ଅର୍ଥାତ୍ ଯେଉଁ ଘାସକୁ ଦେଖିଲେ ପୂର୍ଵେ ଛେଳିଟି ତାକୁ ଅବିଳମ୍ବେ ଖାଇଯାଉଥିଲା ପରଵର୍ତ୍ତୀ କାଳରେ ଘାସ ପ୍ରତି ତାହା ମନରେ କୃତ୍ରିମ ଭୟ ସୃଷ୍ଟି କଲାରୁ ସେ ତାକୁ ଛୁଇଁଲା ନାହିଁ ।

ତେବେ ଭୟ କ'ଣ ତା'ହେଲେ ମାନଵ ଆଦି ଜୀଵଙ୍କ ମନରେ ଉତ୍ପନ୍ନ ଏକ କାଳ୍ପନିକ ଭାଵ ମାତ୍ର ଅଟେ ? ଆଉ ଯଦି "ଏମିଗଡାଲା" ଜଣେ ଵ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ମସ୍ତିଷ୍କରେ ହିଁ ନଥାଏ ? ତେବେ ସେହି ଵ୍ୟକ୍ତି କ'ଣ ଭୟ ଅନୁଭଵ କରିବେ କି? 

ସୌଭାଗ୍ୟଵଶତଃ ପୃଥିଵୀରେ ଏମିତି କିଛି ଵ୍ୟକ୍ତି ବି ଅଛନ୍ତି ଯୋଉମାନଙ୍କର ଏମିଗଡାଲା କିଛି ଜେନେଟିକ୍ ଵ୍ୟାଧି ଦ୍ୱାରା ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଇଛି ଏଵଂ ଏହିଧରଣର ଵ୍ୟକ୍ତିମାନେ କୌଣସି ଭୟକୁ ଅନୁଭଵ କରନ୍ତି ନାହିଁ । ଆମ ପରି ସେମାନେ ମଧ୍ୟ ଅପ୍ରୀତିକର ପରିସ୍ଥିତିର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୁଅନ୍ତି ଏଵଂ ହୃଦବୋଧ କରିପାରନ୍ତି ଯେ ମୋର ହାତ ,ଦେହ କି ମୁଣ୍ଡରେ ଆଘାତ ଲାଗିଵା ମୋ ପାଇଁ କ୍ଷତିକାରକ କିନ୍ତୁ ସେମାନେ ସବୁ ଜାଣି ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ମନରେ ଭୟ ଜାତ ହୁଏନାହିଁ କି ସେମାନେ ଭୟଭୀତ ହୁଅନ୍ତି ନାହିଁ । ଝାଳ ବୋହିଵା,ଦ୍ରୁତ ହୃଦସ୍ପନ୍ଦନ କିମ୍ବା ଭୟ ସହିତ ଜଡ଼ିତ କୌଣସି ରାସାୟନିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ସେମାନଙ୍କ ଶରୀରରେ ଦେଖାଯାଏନାହିଁ । 

 

ଏହି କାରଣରୁ ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ଵୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କର ଧାରଣା ଥିଲା ଯେ ଏ ଜଗତରେ ଏପରି କୌଣସି ଭୟ ନାହିଁ ଯାହା ପ୍ରତ୍ୟେକ ଵ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ସମାନ ଭାବରେ ଭୟଭୀତ କରିପାରେ, ଵିଶେଷକରି ସେହି ଵ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କୁ ଯୋଉମାନଙ୍କ ପାଖରେ ଭୟର ଆଭାସ କରାଇପାରୁଥିଵା ଗ୍ରନ୍ଥି “ଏମିଗଡାଲା” ନାହିଁ ।

କିନ୍ତୁ ନା ... 

ତା’ପରେ ଦିନେ ଵୈଜ୍ଞାନିକ ସମାଜ ଆଉ ଏକ ଭୟ ସହିତ ପରିଚିତ ହେଲା ଯାହା ଏମିଗଡାଲା ନଥିଵା ଲୋକଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ସମାନ ଭାବରେ ଆତଙ୍କିତ କରିପାରେ ଏଵଂ ଏହା ନିଃସନ୍ଦେହ ସଂସାରର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଭୟ ଅଟେ । ସେ ଭୟଟି କ'ଣ ଆପଣ ଜାଣିଛନ୍ତି କି ବନ୍ଧୁଗଣ ... ? 

ପୃଥିଵୀରେ ମନୁଷ୍ୟମାନଙ୍କର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଭୟର ନାମ ହେଉଛି ... "ରକ୍ତରେ କାର୍ବନ-ଡାଇଅକ୍ସାଇଡର ପରିମାଣ ବଢ଼ିଯିଵା" ଅନ୍ୟ ଅର୍ଥରେ “ଶରୀରକୁ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ପରିମାଣରେ ଅମ୍ଳଜାନ ନ ମିଳିଵା” !!! 

ଏ ଵିଷୟରେ ପ୍ରୟୋଗ କରିଵାକୁ ଯାଇ ଵୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଯେତେବେଳେ ଏମିଗଡଲା ହରାଇ ସାରିଥିଵା ଵ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କୁ ସଘନ କାର୍ବନ ଡାୟକ୍ସାଇଡ ମଧ୍ଯରେ କିଛି ସମୟ ନିଃଶ୍ୱାସ ପ୍ରଶ୍ଵାସ ନେଵାକୁ କହିଲେ ସେତେବେଳେ ଏମିଗଡଲା ନଥିଲେ ବି ଆତଙ୍କ ଓ ଭୟର ସେହି ଭାଵ ଓ ଲକ୍ଷଣ ସେମାନଙ୍କ ମୁଖମଣ୍ଡଳରେ ଦେଖାଗଲା ଓ ମନ ମଧ୍ୟରେ ଜାତ ହେଲା ଯାହା ସାଧାରଣ ଵ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଭିତରେ ଭୟ ଉତ୍ପନ୍ନ ହେଲେ ଦେଖାଯାଇଥାଏ। ସମ୍ଭଵତଃ ଏମିତି ହେଵାର କାରଣ , ରକ୍ତରେ କାର୍ବନ-ଡାୟକ୍ସାଇଡର ମାତ୍ରା ମାପିଵା ତଥା ଶ୍ଵସନକୁ ସୁଚାରୂ ରୂପେ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ କରାଇଵାର କାର୍ଯ୍ୟ ମସ୍ତିଷ୍କର ସେହି ପ୍ରାଚୀନ ଅଂଶ ଦ୍ଵାରା କରାଯାଉଛି ଯାହା ଵିଵର୍ତ୍ତନ( Evolution) ଇତିହାସରେ ସର୍ଵ ପ୍ରଥମେ ଏମିଗଡଲାଠାରୁ ବି ବହୁତ ପୂର୍ଵରୁ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା । ସେହି ପ୍ରାଚୀନ ଗ୍ରନ୍ଥି ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ଅମ୍ଳଜାନ ନ ମିଳିଵା କାରଣରୁ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ରୂପେ ଶରୀରରେ ଭୟର ସଞ୍ଚାର କରିଥାଏ । 

 

ତେଣୁ ସ୍ଥୂଳ ଭାବେ କୁହାଯାଇପାରେ ଯେ "ଶ୍ଵାସରୁଦ୍ଧ" ଏହି ସଂସାରର ସବୁଠାରୁ ଭୟଙ୍କର କଥା ଅଟେ । ଏହା ଯଥାର୍ଥ ମଧ୍ୟ କାରଣ ଆମେ ଖାଇଵା ବିନା ଅତି ଉଦଯୋଗ କରି ଦୁଇମାସ ପର୍ଯ୍ଯନ୍ତ ବଞ୍ଚିଯାଇପାରିଵା,ପାଣି ବିନା ବି ଏକ ସପ୍ତାହ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅତି କଷ୍ଟରେ ଜୀଵିତ ରହି ପାରିଵା କିନ୍ତୁ ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା ବିନା ଦୁଇ ମିନଟରୁ ଅଧିକ ସମୟ ବଞ୍ଚିପାରିଵା ନାହିଁ । ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା ବନ୍ଦ ହୋଇଗଲେ ଆମ ମସ୍ତିଷ୍କର କୋଷିକାମାନ ମରିଵାକୁ ଲାଗେ ଏଵଂ ବହୁତ ଶୀଘ୍ର ଆମର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଯାଇଥାଏ ।  

ତେଣୁ ମୋଟ ଉପରେ କହିଵାକୁ ଗଲେ ... ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟା ବନ୍ଦ ହୋଇଯିଵା ପ୍ରତ୍ୟେକ ମଣିଷର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଭୟ ଅଟଇ !!!

ଏଣୁ ଆତ୍ମହତ୍ୟା କରିଵା ଆଗରୁ ଶହେ ଥର ଭାଵନ୍ତୁ କ'ଣ ଆପଣ ମନୁଷ୍ୟର ସେ “ଆଦିମ ଭୀଷଣ ଭୟ”କୁ ସତରେ ଅନୁଭଵ କରିଵାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି କି ? 

ଜୀଵନ ଥିଲା ଯାଏଁ ଶ୍ଵାସକ୍ରାୟା ନିଜ ଇଚ୍ଛାରେ ବନ୍ଦ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ କାରଣ ଏ ଜୀଵନ ଅମୂଲ୍ୟ ଓ ଵିରଳ !!!

(୨୦୧୭ରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଵା mind field ୱେବସିରିଜର Basic concepts ଉପରେ ଲେଖାଟି ଆଧାରିତ)

*******************

© ମୂଳ ଲେଖା :

झकझकिया ନାମରେ ଜଣାଶୁଣା ଵିଜ୍ଞାନ ଲେଖକ ଶ୍ରୀविजय सिंह ठकुरायଙ୍କର ଦୁଇ ଵର୍ଷ ତଳେ ପ୍ରକାଶିତ ଏକ ହିନ୍ଦୀ ଆଲେଖ୍ୟର ବର୍ଦ୍ଧିତ ଓଡ଼ିଆ ଭାଵାନୁଵାଦ । ଦୁଇ ଵର୍ଷ ତଳର ଏହି ଲେଖାଟି ପ୍ରାୟ ଦେଢ଼ ମାସ ତଳେ ଅନୁଵାଦ କରିଥିଲେ ବି କେତେକ କାରଣରୁ ଉପସ୍ଥାପନ କରିପାରିନଥିଲି । ମୂଳ ଲେଖାରେ ଛେଳି ଓ ଘାସ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ କାହାଣୀ ନଥିଲା ତାହା ଏ ଅକିଞ୍ଚନ ଯୋଡ଼ି ଦେଇଛି । 

*********************