ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ’ର ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ କିଂଵା ଦେଶଜ ଶବ୍ଦ ଅଛି କି ?

■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■

■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■

ପୃଥିଵୀର ଯେକୌଣସି ଭାଷାରେ ଏମିତି କୌଣସି ଶବ୍ଦ ନାହିଁ ଯାହାର ପ୍ରତିଶବ୍ଦ ଭାରତୀୟ ମାନକ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଭାଷା, ଆମର ସ୍ଵାଭାଵିକ ରାଷ୍ଟ୍ରଭାଷା ସଂସ୍କୃତରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରୁନଥିଵ । ଵିଶ୍ଵରେ ଭାଷା ସମୃଦ୍ଧି ଆମ ଭଳିଆ ଆଉ କାହାର ହୋଇନାହିଁ ।

ତେଵେ ଆମପାଖରେ କଣ୍ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ ଭଳି ଆଧୁନିକ କୃତ୍ରିମ ଦ୍ରଵ୍ଯର ପ୍ରତିଶବ୍ଦ ଭାଵେ କିଛି ଭାରତୀୟ ଶବ୍ଦ ରହିଛି କି ?
ହଁ ନିଶ୍ଚୟ ରହିଛି !!!

ଆମ ରାୟଗଡା଼ର କଥିତ ଓଡ଼ିଆ ଶୈଳୀରେ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକର ପ୍ରତିଶବ୍ଦ ଭାଵେ ‛ଅଭର’ ଶବ୍ଦ ଵ୍ୟଵହାର ହୋଇଥାଏ ! ଏ ଶବ୍ଦର ଉଲ୍ଲେଖ ଆମେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନର କଥିତ ଓଡ଼ିଆ ଶବ୍ଦକୋଷମରେ ପାଇଥାଆନ୍ତି । ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ ଶବ୍ଦର ଅନ୍ୟ ଓଡ଼ିଆ କଥିତ ଶୈଳୀରେ ମଧ୍ୟ ଆହୁରି ଅନେକ ପ୍ରତିଶବ୍ଦ ଥାଇପାରେ ।

ତେଵେ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ ପାଇଁ କେତେକ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଭାରତୀୟ ମାନକ ଶବ୍ଦ ମଧ୍ୟ ରହିଛି
ଯଥା―
●ନମ୍ୟ
●ଅଭିଗଟ୍ୟ
●ଶିଥିଳ
●କୃତକ
●କଳ୍ପକ
●ସୁଘଟ୍ଯ
●ଆକାରଦ
●ସୁଖନମ୍ଯ

ସେଇଭଳି ତାମିଳରେ  ଦୁଇଗୋଟି ଶବ୍ଦ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ ପାଇଁ ଵ୍ଯଵହାର କରାଯାଏ―
■କୁଳୈ଼ମ
■ନେଳିମ୍

ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ ଶବ୍ଦଟି ଲାଟିନ ଭାଷାର plasticus(“of molding”) ଶବ୍ଦରୁ ଆସିଅଛି ଏଵଂ ଏହି ଶବ୍ଦଟି ପ୍ରାଚୀନ ଗ୍ରୀକ୍ ଭାଷାର πλαστικός(plastikós) ଓ
λάσσειν(plássein,“to mold, form”) ଆଦି ଶବ୍ଦ  ସହିତ ସମଦ୍ଧୃତ । ପ୍ଲାଷ୍ଟିକକୁ ସହଜରେ ଯେକୌଣସି ଆକାର ଦିଆଯାଇପାରେ ବୋଲି ସଂସ୍କୃତରେ ଏହାର ଗୁଣଵାଚକ ଅର୍ଥ ଆଧାରରେ ଆକାରଦ ଶବ୍ଦ ଵ୍ଯଵହାର ହୁଏ ପୁଣି ଏ ଵସ୍ତୁ ନମନୀୟ ତେଣୁ ଏହାର ‛ନମ୍ଯ’ ନାମ ରଖାଯାଇଛି ।
ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ ରଵର ଭଳି ଏକ ଲତପତିଆ ପଦାର୍ଥ ତେଣୁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଲୋତରା,ଲତରା ଓ ଲୁତୁରା ଆଦି ଶବ୍ଦ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକର ପ୍ରତିଶବ୍ଦ ଭାଵରେ ଵ୍ଯଵହୃତ ହୋଇପାରେ । ନମ୍ୟ,ଲୋତରା,ଲତପତ,ନତନତିଆ ଆଦି ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକ ସମଦ୍ଧୃତ ଏଵଂ ଏ ସବୁ ଶବ୍ଦର ମୂଳ ଧାତୁ ହେଉଛି ନତ୍ ଧାତୁ । ଯେଉଁ ଵସ୍ତୁ ସାମାନ୍ୟ ବଳପ୍ରୟୋଗରେ ନଇଁଯାଏ,ଯେଉଁ ଦ୍ରଵ୍ଯ ଧାତୁଦ୍ଵ୍ଯ ଅପେକ୍ଷା କୋମଳ ତାହାକୁ ଲୋତରା,ଲତରା ଵା ଲୁତୁରା କୁହାଯାଏ । ତେଣୁ ଯେଉଁ ଭଳି ଭାଵେ ସଂସ୍କୃତରେ ନମ୍ଯ ଶବ୍ଦଟି ପ୍ଲାଷ୍ଟିକର ଗୁଣଧର୍ମ ଆଧାରରେ ଏହାର ପ୍ରତିଶବ୍ଦ ହୋଇଅଛି ସେହି ଧାରାରେ ଆମ ଲୋତରା/ଲତରା ଶବ୍ଦଟି ମଧ୍ୟ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକର ଏକ ପ୍ରତିଶବ୍ଦ ହେଵାକୁ ଉପଯୁକ୍ତ । 

ପୃଥିଵୀର ଅଧିକାଂଶ ଭାଷାରେ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ ଶବ୍ଦଟି ସାମାନ୍ୟ ଆଞ୍ଚଳିକ ଭିନ୍ନତା ସହ ଚଳୁଅଛି ତେଵେ
କେତେକ ଭାଷାରେ ଏହାର ମୌଳିକ ପ୍ରତିଶବ୍ଦ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଚଳିତ

ଯଥା―

●ଫିନିଶ୍―muovi
●ଜର୍ମାନ―Kunststoff
●ହଙ୍ଗେରୀୟ―műanyag
●ମାଣ୍ଡାରୀନ୍―塑料(sùliào)
●ହମଙ୍ଗ୍―yas
●ଭିଏତନାମୀ―Nhựa
●ହଉସା―roba
●ସୋମାଲୀ―caag
●ୟରୁବା―ṣiṣu
●ମାଉରୀ―kirihou

plastic surgeryରେ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ ଶବ୍ଦ ଵ୍ଯଵହାର ହୋଇଛି ତେଵେ ଏହି ଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତିକୁ
■ସୁରୂପ ଚିକିତ୍ସା

ଓ

■ସୁନମ୍ଯଶସ୍ତ୍ର ଚିକିତ୍ସା
କୁହାଯାଇଥାଏ । ସେହିପରି Plastic bag ପାଇଁ  ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ପ୍ରତିଶବ୍ଦ ହେଉଛି କଳ୍ପକସ୍ଯୂତ ।

ଆପଣଙ୍କ ଅଞ୍ଚଳରେ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ ପାଇଁ କୌଣସି ମୌଳିକ ଓଡ଼ିଆ ପ୍ରତିଶବ୍ଦ ଚଳୁଅଛି କି ? ପ୍ଲାଷ୍ଟିକର କୌଣସି ଭାରତୀୟ ପ୍ରତିଶବ୍ଦ ଜାଣିଥିଲେ ନିଶ୍ଚୟ ଜଣେଇଵାକୁ ଅନୁରୋଧ !!!

©ଶିଶିର ସାହୁ ମନୋଜ