Tuesday, November 20, 2018

ଢାଳ ଵା ଲୋଟା ର ଆକାର ପ୍ରକାର ଅନୁସାରେ ଚଳୁଥିବା ପ୍ରତିଶବ୍ଦ

ଢାଳ ତଥା ସେହି ଆକାରର ପାତ୍ର ଗୁଡି଼କର ଆକାର ପ୍ରକାର ଏଵଂ ଵ୍ୟଵହାର ଆଧାରରେ ନାନାଦି ନାମ ଚଳୁଅଛି ।

ତନ୍ମଧ୍ୟରୁ କିଛିର ନାମ ସହ ଅର୍ଥ ପ୍ରଦାନ କରାଗଲା- - -

●ଅବ୍ଖୂରା→ ଛୋଟ ଢାଳ; ସମସେଇ

●ଅମୃତୀ→ଛୋଟ ଢାଳ ବା ଜଳପାତ୍ର

●ଆଚମନୀ→ ଛୋଟଢାଳ; ଲୋଟି;

●ଅବଖୁରା→ଯହିଁରେ ଆଚମନ କରିବା ଭଳି ଅଳ୍ପ ପାଣି ରହେ;ଛୋଟ ଲୋଟି

●କକଟୀ→କଳସି; ଘଡ଼ି; ଲୋଟା;ଢାଳ

●ଗଡ଼ୁକ→ଜଳପାତ୍ର;ଢାଳ

●ଘଟି→ଲୋଟି; ଛୋଟଢାଳ

●ଘଟୀ→ଘଟାକୃତି ପିତ୍ତଳ ବା କାଂସ୍ଯ କ୍ଷୁଦ୍ର
ଜଳପାତ୍ର; ଲୋଟା;ଢାଳ

●ଚମୁ→ଏକଜାତୀୟ ପିତଳର ଛୋଟ ଢାଳ

●ଚମ୍ବୁ→ଛୋଟମୁହାଁଢାଳ

●ଝରି→ନଳ ଲାଗିଥିବାଢାଳ; ଗଡ଼ୁ

●ଝାରି→ ଝରି; ଗଡ଼ୁ;ଢାଳ

●ଟୋକଣା→ଢାଳ; ପିତଳନିର୍ମିତ ଜଳ ପାତ୍ର

●ଢଳା→ଛୋଟଢାଳ; ସାମସେଇ; ଝରି

●ନୋଟା→ଲୋଟା;ଢାଲ

●ବାତରାୟଣ→କରପାତ୍ର,ଲୋଟା

●ମୁତା→ସାନଢାଳ; ଲୋଟା

●ସାମସେଇ→ଅବଖୁରା; ଅତି ଛୋଟ ଢ଼ାଳ

ଏହା ଵ୍ୟତିତ
ଠେକି ଵା କଳସୀ ପାଇଁ
ଆହୁରି ଅନେକ ପ୍ରତିଶବ୍ଦ ଚଳୁଅଛି । ଏ ଧରଣର ଵାସନ ସାଧାରଣତଃ ଗାଈ ଦୁଗ୍ଧ ତଥା ପୂଜା ପାର୍ଵଣ ଆଦି କାର୍ଯ୍ୟରେ ଲାଗିଥାଏ ।
ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ:-

→କର୍କ―କ୍ଷୁଦ୍ର କଳଶ;ଠେକି
→କୁଞ୍ଚା―ମାଟିର ଠେକି ଵା ଘଡ଼ି
→କୁମ୍ଭିକା―କ୍ଷୁଦ୍ର ଘଟ;ଠେକି; ଘଡ଼ି
→ଗୋଦୋହନୀ―ଗାଈ ଦୁହାଁ ଠେକି ବା ଭାଣ୍ଡ— →ଠେଁକି,ଠେଙ୍କି,ଠେକି; ମାଟିର ଛୋଟ ଘଡ଼ି— A →ଦୁହଣୀ— ଦୁଧ ଦୋହିଁ ବା ଠେକି
→ଦୋଅଣୀ―ଗାଈଦୁହାଁ ଠେକି
→ନିପାନ―ଦୁଧଠେକି; ଗୋଦୋହନ ପାତ୍ର

©ପୂର୍ଣ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଭାଷାକୋଷ

No comments:

Post a Comment

ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟରେ ରାଣ୍ଡ ଓ ରାଣ୍ଡୀ ଶବ୍ଦର ଵ୍ୟଵହାର ଓ ଏହାର ଵ୍ୟୁତ୍ପତ୍ତି ଇତିହାସ

କନ୍ୟାସୁନା ଗଳ୍ପରେ ଫକୀର ମୋହନ ସେନାପତି ରାଣ୍ଡ ଶବ୍ଦକୁ ଵିଧଵା ଅର୍ଥରେ ଦୁଇଥର ପ୍ରୟୋଗ କରି ଲେଖିଛନ୍ତି... “ମିଶ୍ରେ କହିଲେ, "ସେ କଥା ଏ କଥା ଢେର ତଫାତ୍ । ସେ ...