●ହଳଦି ଗଛ ଓ ତାହାର ପ୍ରକାର ଭେଦ●

ହଳଦୀ ଶବ୍ଦଟି ଯେତିକି ଲୋକପ୍ରିୟ ସେତିକି ଲୋକପ୍ରିୟ ହଳଦୀ ଗଛ....
ହଳଦୀ Curcuma ଜାତୀର  ବୃକ୍ଷ
ଏବଂ ଏହାର ସର୍ବାଧିକ ଲୋକପ୍ରିୟ ପ୍ରଜାତି ହେଉଛି  “Curcuma  longa” !

ଏହି   Curcuma ଜାତିରେ ହଳଦୀ ବ୍ୟତୀତ
ଆହୁରି ଅନେକ ପ୍ରକାରର ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଗୁଣଯୁକ୍ତ
ପ୍ରାୟ 100ରୁ ଅଧିକ ପ୍ରଜାତି ଥିବା ଜଣାଯାଏ ।
   ଭାରତର ଉତ୍ତର ପୂର୍ବ ତଥା ମଧ୍ୟାଞ୍ଚଳର

1.Curcuma caesia - କଳା ହଳଦୀ,

2.ଥାଇଲାଣ୍ଡ ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ ମଲେସିଆର
ପ୍ରଜାତି Curcuma comosa ଆଉ ଏକ ଚମତ୍କାରୀ Curcuma ପ୍ରଜାତି .....
ମହିଳା ମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏହି ଗଛ ହିତକାରୀ ବୋଲି ନିକଟରେ ଥାଇଲାଣ୍ଡରେ ହୋଇଥିବା ଏକ ରିସର୍ଚ୍ଚ ରୁ ଜଣାପଡିଛି ।

3.Curcuma australasica
ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ତଥା ପପୁଆ ନିଉଗିନି ଆଦି ଅଞ୍ଚଳରେ ହୋଇଥାଏ ।

4.Curcuma aromatica ବା ବଣହଳଦୀ
Botanically ଏହାକୁ Curcuma australasica ର ନିକଟତର ବୋଲି ବିଶ୍ବାସ କରାଯାଏ ।

5.Curcuma amada ବା ଆମ୍ବ ଅଦା....
ଏହା ହଳଦୀ ଜାତିର କିନ୍ତୁ ଦେଖିବାକୁ ଅଦାଭଳି ଏବଂ ସୁବାଷ ଆମ୍ବ ଭଳି ତେଣୁ ଲୋକପ୍ରିୟ ସଂସ୍କୃତି ରେ ଏଭଳି ନାମକରଣ ହୋଇଅଛି ।
ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ଏହି ଆମ୍ବ ଅଦାକୁ ନେଇ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଖଟା ତିଆରି କରାଯାଏ ।

6.Curcuma alismatifolia ଯାହାକୁ କି Siam tulip କୁହାଯାଏ ତେବେ ଏ ଗଛ ହଳଦୀ ଜାତୀୟ ଏବଂ ଏହାର ଟ୍ୟୁଲିଫ୍ ଗଛ ସହ କୌଣସି ନିକଟସମ୍ପର୍କ ନାହିଁ ।

7.Curcuma petiolata ଏହି ପ୍ରଜାତିଟି
jewel of Thailand ତଥା hidden ginger,
ନାମରେ ମଧ୍ୟ ଖୁବ୍ ଜଣାଶୁଣା.....

8.Curcuma prakasha
ମେଘାଳୟର ଗାରେ ହିଲ୍ସରୁ ମିଳିଥିବା ଏହି ପ୍ରଜାତିଟି ବଟାନି ପାଇଁ ନୂଆ ।
ବଟାନିକାଲ ଲେଖକ , ସୁନିଲ୍ ତ୍ରିପାଠୀ  aneconomic botanist,ethnobotanist ଏବଂ taxonomist Dr.Ved Prakash ଙ୍କ ସମ୍ମାନାର୍ଥେ ଏହାର ନାମକରଣ ତାଙ୍କ ନାମଯାୟୀ କରିଅଛନ୍ତି ।

9.ବର୍ମାର Curcuma roscoeana ବା କମଳା ଅଦା ଆଉ ଏକ ନିଆରା ପ୍ରଜାତି.....
ଏହାର ଫୁଲ ଠିକ୍ କମାଳା ରଙ୍ଗ ପରି....

10.Curcuma zanthorrhiza ଏହା ଜାଭା ଅଞ୍ଚଳରେ ହୋଇଥିବାରୁ ଏହାର
temulawak,Java ginger,Javanese ginger, ତଥା Javanese turmeric ନାମ ହୋଇଅଛି ।

11.Curcuma zedoaria କୁ କେହି କେହି ଧଳା ହଳଦୀ ମଧ୍ୟ କୁହନ୍ତି । ଏହାର ଉତ୍ପତ୍ତି ସ୍ଥଳ ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆ ବୋଲି ବିଶ୍ବାସ କରାଯାଏ ।

12.Curcuma zedoaroides ଥାଇଲାଣ୍ଡର ହଳଦୀ ଜାତୀୟ ବୃକ୍ଷ....
ସ୍ଥାନୀୟ ଭାଷାରେ ଏ ବୃକ୍ଷକୁ  Wan-Paya-Ngoo-Tua-Mia କୁହାଯାଏ ।
ସେଇଭଳି ଏକ ହଳଦୀ ପ୍ରଜାତି ହେଉଛି

13.Curcuma inodora
ଏହାକୁ hinden purple ginger  ବି କୁହାଯାଏ ।
ଗୋଆ,ମହାରାଷ୍ଟ୍ର,ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତ ଏମିତି କି ଓଡ଼ିଶାର ମହେନ୍ଦ୍ରଗରିରୁ ମଧ୍ୟ ଏହି ପ୍ରଜାତିର ବୃକ୍ଷ ମିଳିଅଛି ।

14.Curcuma pseudomontana ଏହା
Hill termeric ନାମରେ ଜଣାଶୁଣା । ଭାରତର
ପଶ୍ଚିମ ତଥା ପୂର୍ବଘାଟ ପାର୍ବତ୍ୟାଞ୍ଚଳରେ ଦୃଷ୍ଟିଗୋଚର ହୋଇଥାଏ ।

15.ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତର Curcuma bhatii
ଏହାକୁ Udipi Turmeric  ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

16.Curcuma aeruginosa ଏହାର ଫୁଲ ନୀଳ ଗୋଲାପୀ ରଙ୍ଗ ମିଶାମିଶି ହୋଇଥାଏ ।
କଳା ହଳଦୀ ଭଳି ଏହା ମଧ୍ୟ ଔଷଧୀୟ ଗୁଣଯୁକ୍ତ ।